Του Ανδρέα Ζαμπούκα
Ο
Αρχίλοχος είναι ο πρώτος Ευρωπαίος ποιητής που έστρεψε την ποίηση στον
εσωτερικό άνθρωπο, αποσπώντας την από τις ατέρμονες περιπλανήσεις του
έπους στη μυθική παράδοση και στις ευκλεείς πράξεις των ηρώων. Είναι ο
πρώτος ποιητής που κατόρθωσε να αποδεσμευτεί από την τεράστια ποιητική
κληρονομία του επικού κόσμου, ενώ βρισκόταν άμεσα κάτω από την επίδραση
του –χρονικά και ποιητικά. Με τον Αρχίλοχο έχουμε την πρώτη αποφασιστική
τομή στην αρχαία ποίηση. Ο ποιητής ερμηνεύει την ανθρώπινη μοίρα, που
είναι και προσωπική του μοίρα.
Κάποιοι από τους πιο γνωστούς
στίχους του είναι από το ποίημα «Ο Ρίψασπις», γραμμένοι μάλλον, στον 7ο
π.Χ αιώνα. Εκεί φαίνεται ξεκάθαρα η στροφή της λυρικής ποίησης που
καταρρίπτει πλέον το ηρωικό πρότυπο και στρέφει την τέχνη προς την
καθημερινότητα και την πραγματικότητα της ζωής.
«Με την ασπίδα μου κάποιος Σάιος, το ξέρω, αγάλλεται.
Ήταν όπλο αψεγάδιαστο, κι εγώ την εγκατέλειψα πλάι στο θάμνο,
όμως δεν το ᾽θελα· έσωσα τη ζωή μου.
Τι με νοιάζει πια η ασπίδα εκείνη; Ώρα καλή·
θα ξαναβρώ άλλη, όχι κατώτερη.»
Η
σύγχρονη ρητορική στον δημόσιο λόγο καθ΄όλη την διάρκεια της
Μεταπολίτευσης είναι γεμάτη από λεκτικούς φετιχισμούς. Κυρίως από
ανθρώπους οι οποίοι αδιαφορούν για το σημαινόμενο των λέξεων που
χρησιμοποιούν.
Ο ρίψασπις είναι μία από τις αγαπημένες ιδιότητες
που θέλουν κάποιοι να αποφύγουν με εντυπωσιακό τρόπο, δραματοποιώντας,
όσο περισσότερο μπορούν τις προθέσεις τους. Για παράδειγμα το λεξιλόγιο
«αντισυμβατικών» και «ηρωικών μορφών», όπως ο Πάνος Καμμένος και ο
Φράγκος Φραγκούλης – ο Πανίκας Ψωμιάδης ακολουθεί- είναι φιλόξενο σε
αρχαία, βυζαντινά ή «παλιγγενεσιακά» σημεία. Για αυτό και ο στρατηγός
της καρδιάς μας- όπως αναδεικνύεται πλέον- την χρησιμοποίησε στις
δηλώσεις του μετά το συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη.
Είναι φανερό
ότι ο Φράγκος Φραγκούλης ανήκει στην κατηγορία των Ελλήνων που
αισθάνονται τεράστια ευθύνη απέναντι στον λαό τους. Και γι αυτό αντλούν
το αφηγηματικό τους υλικό από την πιο επική περίοδο της μακραίωνης
ιστορίας μας, την Ομηρική.
Το λεξιλόγιο, όμως από την Αρχαική. Γιατί
αργότερα, όπως προκύπτει από τον Αρχίλοχο, πληθαίνουν τα δείγματα των
δειλών πολεμιστών που δεν είναι αντάξιοι του βάρους της ασπίδας τους –
της φανέλας θα λέγαμε σήμερα- και το ρίχνουν στους έρωτες, στα τραγούδια
και στα πονηρά συμπόσια...
Ζώντας λοιπόν, ακόμα στην ηρωική
εποχή, η ελληνική κοινωνία παλεύει να ανακτήσει τις πεταμένες ασπίδες
της και να αναδείξει τους ήρωές της. Όλους αυτούς που προβάλουν το
ταλέντο τους στις πολεμικές ιαχές και στους σφοδρούς εναγκαλισμούς με τα
σύμβολα της προγονικής φαντασίας.
Ο ταλαντούχος κύριος
«ρίψασπις» που πετάει την ασπίδα του για να κάνει τη δουλειά του,
αναγκάζεται...
να την ξανασηκώσει ψηλά, προκειμένου να επιβιώσει στην
πολιορκία της Τροίας.
Δεν ξέρω όμως, πως θα τα καταφέρει χωρίς τον
πολυμήχανο Οδυσσέα...
Λέτε να κάνει κόμμα ο Φράγκος Φραγκούλης και να τον ψηφίσουμε;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου