Οι πιο αυστηροί είναι ανένδοτοι: Οταν λέμε «οι Κασσάνδρες θα διαψευσθούν» πατάμε ερμηνευτική μπανανόφλουδα, πέφτουμε σε αντίφαση, προσβάλλοντας ταυτόχρονα τη μνήμη της γαλαζοαίματης Τρωαδίτισσας μάντισσας. Χαρισματική και καταραμένη (δεν είναι ασύμβατο τούτο ε;) η Κασσάνδρα προέλεγε με ακρίβεια τα μελλούμενα, αλλά οι συντοπίτες της άπιστοι ομηρικοί Θωμάδες δεν την έπαιρναν στα σοβαρά – κακό του κεφαλιού τους.
Η ίδια φράση χρησιμοποιείται κατά κόρον ως πολιτικό επιχείρημα οραματικής ανταλλαξιμότητας, με συχνότητα όπως οι αναφορές σε στίχους του Καβάφη ή του Ελύτη, συνοδεύοντας αμυντική ή επιθετική παρελθοντολογία.
Υπάρχει και η πιο ευέλικτη, εξελιγμένη άποψη που τη στηρίζουν ειδήμονες. Σύμφωνα με αυτήν, η Κασσάνδρα (-ες) συνιστά φωτογραφική μετωνυμία για εκείνους που κάνουν δυσοίωνες προβλέψεις αλλά αντιμετωπίζονται με καχυποψία, δυσπιστία, στον ίδιο βαθμό που γίνονται απωθητικοί –δικαιότατα– οι καθ’ έξιν, ψυχικά καχεκτικοί, γρουσούζηδες.
Αυτό πάντως δεν επιδέχεται αμφισβήτησης: Αν η πρωθιέρεια του ήξεις αφήξεις Πυθία και οι ομογάλακτές της είχαν ιδρύσει θρησκεία, οι φανατικοί πιστοί της θα ήσαν αναρίθμητοι. Μεταφέρω εικόνα εποχής από το εμβληματικό βιβλίο «Υγεία και θεραπεία της ψυχής στην Αρχαιότητα» του γιατρού Παντελή Βασματζίδη: Οι τελετουργικές διαδικασίες που ακολουθούσαν οι Πυθίες –λουτρό, πόση ύδατος από ιερή πηγή, επαφή με το θείο διαμέσου της ιερής δάφνης, κάθισμα σε τρίποδο– ήταν συνηθισμένες μαγικές διαδικασίες, οι οποίες πολύ πιθανό να βοηθούσαν στην αυθυποβολή τους, σε σχέση μάλιστα με το ιδιόμορφο της φύσης τους. Σίγουρα, όμως, δεν ασκούν καμία επίδραση στον οργανισμό η μάσηση φύλλων δάφνης, οι υποκαπνισμοί με αυτά και οι «ατμοί», υλικά στα οποία αποδόθηκαν οι εμπνεύσεις...
Στο νοερό οικοδόμημα που έχτισαν οι Πυθίες πάνω στα θεμέλια του ήξεις αφήξεις, χωρίς ρωγμές από τον χρόνο, επικρατεί συνωστισμός. Η τακτική μπλα μπλα, ναι μεν αλλά, τροφός σεναριολογίας, με τα παραρτήματά της δεν εκπλήσσει κανέναν πια: οι οπερετικοί ανέξοδοι διαξιφισμοί, ο στόμφος, οι φαιδροί θεατρινισμοί, η εκκωφαντική αναξιοπιστία, η ευτέλεια, οι κουτσαβακισμοί εντάχθηκαν στο ημερήσιο ωρολόγιο πρόγραμμα γραπτών και προφορικών εμπειριών μας.
Κουίζ:
Φέρτε στον νου, ονόματα ανδρών και γυναικών που καταθέτουν δημόσιο λόγο με διαύγεια, ευγένεια, χωρίς μπερδευολογήματα και πνιγηρό διδακτισμό.
Το άθροισμά τους –κι όχι ήξεις αφήξεις– είναι δείκτης πολιτισμού μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου