Οι Βυζαντινοί ξεπέρασαν κατά πολύ τους Ρωμαίους
σε ευελιξία, αποδίδοντας βροχηδόν τίτλους και αξιώματα σε στρατιές
«ημετέρων» και όχι μόνον, κάθε λογής κρίκους της αχόρταγης
αυτοκρατορικής μηχανής. Σημαντικό ήταν, ίσως και ως πρωτόλειο μέτρο
πάταξης της γραφειοκρατίας, πως αυτός που ποθούσε να υπηρετήσει το
κοινωνικό καλό, καταβάλλοντας ένα πολύ αξιοσέβαστο ποσό, αποκτούσε το
καθήκον των ονείρων του, μισθοδοτούμενος πάντως στη συνέχεια. Ο
ευρύτερος δημόσιος τομέας, όπως θα λέγαμε σήμερα, άφηνε παράθυρα
σταδιοδρομίας σε εκπροσώπους κατώτερων τάξεων, σε ένα εργασιακό
περιβάλλον, παρότι χίλια χρόνια πριν, συγκεντρωτικό με άκαμπτη ιεραρχία.
Στην επετηρίδα των αξιωμάτων που απαιτούσαν υψηλό προσοντολόγιο ή
ιδιαίτερη εξειδίκευση, διαβάζουμε: Κοντόσταυλος, Μανδάτωρ, Χαρτουλάριος,
Μεσάζων, Παρακοιμώμενος, Νυκτέπαρχος, Παπίας, Βόθρος, Κουροπαλάτης,
Τζαούσιος κι’ αμέτρητα άλλα.
Σε ένα τέτοιο κόσμο φιλόδοξων, γενναίων, ικανών, φαύλων, επωαζόταν άγριος διαγκωνισμός, επιβίωνε κι ο παρασιτισμός, μορφοποιείτο με λόγια και πράξεις ο μετέπειτα αποκληθείς βυζαντινισμός. Βυζαντινισμός με μανδαρινισμό γίνονται με όρεξη γαργαντούα ομοτράπεζοι, έχουν πολλά να μοιραστούν, υπεράνω εθνικοτήτων, θρησκειών, ιδεολογιών. Στην επίσης αυτοκρατορική Κίνα οι ανώτεροι λειτουργοί κινούσαν τα νήματα κάθε νευρώνα του αχανούς κράτους, σαν μικροί αυτοκράτορες· μειδιώντας, αποκλιμακώνοντας την ένταση από τα παραπάνω, θυμίζω ότι προ ετών στη γεωγραφική απόληξη της Βαλκανικής, είχαν αποκληθεί μικροί πρωθυπουργοί, προς δόξαν αίγλης του θεσμού, όσοι εξελέγησαν από τον λαό για να ηγούνται στα περιφερειακά βιλαέτια, με συνακόλουθη ανάληψη ευθυνών.
Εναργέστερη απεικόνιση, σκηνοθετημένη με μαστιγωτικό χιούμορ, της διεισδυτικής ισχύος των μανδαρίνων ήταν η σειρά του BBC «Μάλιστα κύριε υπουργέ», μετέπειτα «Μάλιστα κύριε πρωθυπουργέ». Εκεί, το ανώτατο μόνιμο στέλεχος σερ Χάμφρι, ιδιοφυής, μετρ των ελιγμών, σημαιοφόρος του βαθέος κράτους, κατ’ ουσίαν υπαγόρευε στον αιρετό οραματιστή, τον αλλού γι’ αλλού, κυβερνητικό προϊστάμενό του Τζιμ Χάκερ την ενδεδειγμένη πολιτική με τις απανωτές κωλοτούμπες, αφήνοντάς του την ψευδαίσθηση ότι αυτός –το άθυρμά του– αποφασίζει.
Αυτονόητο: είναι...
η λάμψη και η ισχύς των τίτλων που, αρχικώς, επικαλύπτει αθέατα και πολύ ανθρώπινα στοιχεία ταυτότητας κατόχων τους: Από το απλώς γραφικό έως το φαιδρό, το πομπώδες, το ψευδεπίγραφο, το τραγικό.
Σε ένα τέτοιο κόσμο φιλόδοξων, γενναίων, ικανών, φαύλων, επωαζόταν άγριος διαγκωνισμός, επιβίωνε κι ο παρασιτισμός, μορφοποιείτο με λόγια και πράξεις ο μετέπειτα αποκληθείς βυζαντινισμός. Βυζαντινισμός με μανδαρινισμό γίνονται με όρεξη γαργαντούα ομοτράπεζοι, έχουν πολλά να μοιραστούν, υπεράνω εθνικοτήτων, θρησκειών, ιδεολογιών. Στην επίσης αυτοκρατορική Κίνα οι ανώτεροι λειτουργοί κινούσαν τα νήματα κάθε νευρώνα του αχανούς κράτους, σαν μικροί αυτοκράτορες· μειδιώντας, αποκλιμακώνοντας την ένταση από τα παραπάνω, θυμίζω ότι προ ετών στη γεωγραφική απόληξη της Βαλκανικής, είχαν αποκληθεί μικροί πρωθυπουργοί, προς δόξαν αίγλης του θεσμού, όσοι εξελέγησαν από τον λαό για να ηγούνται στα περιφερειακά βιλαέτια, με συνακόλουθη ανάληψη ευθυνών.
Εναργέστερη απεικόνιση, σκηνοθετημένη με μαστιγωτικό χιούμορ, της διεισδυτικής ισχύος των μανδαρίνων ήταν η σειρά του BBC «Μάλιστα κύριε υπουργέ», μετέπειτα «Μάλιστα κύριε πρωθυπουργέ». Εκεί, το ανώτατο μόνιμο στέλεχος σερ Χάμφρι, ιδιοφυής, μετρ των ελιγμών, σημαιοφόρος του βαθέος κράτους, κατ’ ουσίαν υπαγόρευε στον αιρετό οραματιστή, τον αλλού γι’ αλλού, κυβερνητικό προϊστάμενό του Τζιμ Χάκερ την ενδεδειγμένη πολιτική με τις απανωτές κωλοτούμπες, αφήνοντάς του την ψευδαίσθηση ότι αυτός –το άθυρμά του– αποφασίζει.
Αυτονόητο: είναι...
η λάμψη και η ισχύς των τίτλων που, αρχικώς, επικαλύπτει αθέατα και πολύ ανθρώπινα στοιχεία ταυτότητας κατόχων τους: Από το απλώς γραφικό έως το φαιδρό, το πομπώδες, το ψευδεπίγραφο, το τραγικό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου