Θυμάστε εκείνη την ωραία ταινία του Νίκου Περάκη, «Λούφα και παραλλαγή», παραγωγής 1984;
Πόσο έξοχα παρουσίαζε την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στον τηλεοπτικό σταθμό που έστηναν οι ένοπλες δυνάμεις, με τη συμμετοχή στρατευσίμων, παραμονές του απριλιανού πραξικοπήματος;
Χαρακτήρες που σκόπιμα και έντεχνα μετατρέπονταν σε καρικατούρες ανθρώπων, ένας τραγελαφικός παραλογισμός που όμως άγγιζε το γκροτέσκο, βαλκανική προχειρότητα, ευθυνοφοβία μα και αλαζονεία, γραφικότητα μα και ανθρώπινο δράμα. Ειδικά το φινάλε της ταινίας ίσως να θυμάστε πόσο πικρό ήταν...
Το φιλμ του Περάκη –εν πολλοίς αυτοβιογραφικό– αναφέρεται σε γεγονότα από τα οποία, την εποχή που γυριζόταν (το 1983), είχαν περάσει σχεδόν είκοσι χρόνια. Στο βάθος, η εμβληματική αυτή κωμωδία (;) του νέου ελληνικού σινεμά μιλούσε για μια άκρως δραματική στιγμή της χώρας, τη βίαιη κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος σε μια φάση –τι ειρωνεία– που κάτι νέο, η τηλεόραση, γεννιόταν στην Ελλάδα.
Αναρωτιέμαι αν σε κάποια χρόνια βρεθεί ένας άλλος Περάκης, που θα παρουσιάσει με τρόπο ανάλογο αυτό που ζούμε στη χώρα από το 2015 κι έπειτα. Οσο περνάει ο χρόνος, η σημερινή κυβέρνηση μου θυμίζει εκπληκτικά την ιλαρή ατμόσφαιρα και τις γραφικότητες του «Λούφα και παραλλαγή», με υπουργούς και στελέχη που συνειδητά και από άποψη μετατρέπονται σε καρικατούρες πολιτικών προσώπων που άγονται και φέρονται με μιαν αλλόκοτη αναισθησία και αγοραία συμπεριφορά, οι οποίες περνάνε προς τα έξω εν τέλει σαν κανονικότητες.
Τα παραδείγματα πολλά· από τις βαρουφακειάδες και τα κόκκινα χαλιά στη Σαλαμίνα έως το πιο πρόσφατο και πλέον κραυγαλέο παράδειγμα: τις ασύλληπτες δηλώσεις και τις αδιανόητες αντιδράσεις των κυβερνώντων μετά την πετρελαιοκηλίδα στον Σαρωνικό. Και, υπόψη, όλα αυτά συμβαίνουν σε μια επίσης δραματική περίοδο για τη χώρα. Επειδή όμως η κωμωδία λένε πως είναι «τραγωδία συν χρόνος», σε μερικά χρόνια ίσως μια νέα «Λούφα και παραλλαγή» τοποθετημένη, π.χ., στο Μαξίμου του 2015 να είναι εφικτή.
Βέβαια, δεν θα είναι καινούργιο κάτι τέτοιο: η καλλιτεχνική αποτύπωση της παράφορης ελληνικής πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας σαν ένα παράλογο σύμπαν όπου τα πάντα και οι πάντες είναι για γέλια. Σκέφτομαι, ας πούμε, τις έξοχες ταινίες του Σωτήρη Γκορίτσα, ειδικά το «Βαλκανιζατέρ» (1997) και το «Μπραζιλέρο» (2001).
Υπό αυτήν την έννοια, ούτε το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ είναι κάτι καινούργιο. Εχουμε ξαναδεί γραφικότητες, προχειρότητες και καρικατούρες υπουργών ουκ ολίγες φορές σε κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. Μόνο που σήμερα...
το πράγμα μοιάζει να έχει ξεφύγει· είναι συνολική και συλλογική άποψη, είναι στάση ζωής και όχι μεμονωμένη ή παράπλευρη φθορά εξουσίας.
Τουλάχιστον, οι φαντάροι του «Λούφα και παραλλαγή» υπηρετούσαν και ξεροστάλιαζαν ώς το απολυτήριο. Γι’ αυτούς εδώ, σήμερα, είναι η ζωή τους και ο τρόπος σκέψης τους.
Ισως σε λίγα χρόνια να μπορώ να γελάσω με αυτήν τη συνειδητοποίηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου