ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Μια γενιά που σκέφτεται με τη λογική της επιβίωσης

Γράφει ο Αλέξανδρος Αφουξενίδης

Πολιτικός κοινωνιολόγος, ερευνητής, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ)

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ως «νέα γενιά» θεωρούνται τα άτομα ηλικίας 15-24 ετών. 

 Αρκετή από την συζήτηση σχετικά με το ζήτημα της «πολιτικής απάθειας» -μια σχετικά απροσδιόριστη έννοια- δεν σχετίζεται ακριβώς με αυτήν την ηλικιακή ομάδα αλλά με τους 25-34.  

Το θέμα της πολιτικής «απάθειας» δεν αφορά μόνο τις εκλογές και τα κόμματα, αλλά και ζητήματα σχετικά με ευρύτερες διαδικασίες συμμετοχής στα κοινά.

Συνεπώς είναι σχετικά ατεκμηρίωτος ο ισχυρισμός περί «ακραίων επιλογών» για τους νέους.  

Ορισμένοι νέοι (λίγοι) ψήφισαν Χ.Α. Οι νέοι που συντάσσονται με τον αντι-φασιστικό λόγο είναι περισσότεροι. Είναι σημαντικότερο, για παράδειγμα, να παρατηρήσουμε ότι Χ.Α. ψήφισαν σε μεγαλύτερο ποσοστό άνδρες ενώ ηλικιακά - στην συντριπτική πλειοψηφία - είναι άνω των 25-30 ετών.

Επίσης η Ένωση Κεντρώων έλαβε περισσότερες ψήφους από τις ηλικίες των 35 και άνω, πάλι με σχετικά υψηλότερη συμμετοχή από άνδρες. 

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένα τουλάχιστον τμήμα της ψήφου αυτής έχει αναγνωρίσιμα στοιχεία «τρολαρίσματος», δηλαδή εκφράζει μια πρόθεση δημιουργίας αντιδράσεων και συζητήσεων από το εκλογικό σώμα ή από άλλα κόμματα. 

Η ψήφος αυτή είναι συνήθως περιστασιακή και σε καμία περίπτωση δεν θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως «αντι-συστημική».

Σε γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να ισχυρισθούμε ότι οι σύγχρονες κοινωνίες έχουν αλλάξει τόσο πολύ (και συνεπώς η φύση της πολιτικής έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά), ώστε ό,τι μας ήταν γνώριμο κατά το παρελθόν να μην υφίσταται.

Με άλλα λόγια, οι «παραδόσεις» - πολιτικές και πολιτισμικές - πάνω στις οποίες, για παράδειγμα, βασίζονταν οι δομές και η διαχείριση της εξουσίας, έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητες τους. 

Οι μεγάλες αλήθειες και ιδεολογίες δεν υπάρχουν πιά και συνεπώς οι συλλογικές κοινότητες και τα άτομα δεν αισθάνονται πλέον «ασφαλή» στην διαχείριση της καθημερινότητας.

Οι νέοι, για παράδειγμα, μπορεί να σκέφτονται περισσότερο με την λογική της επιβίωσης των ιδίων και των οικογενειών τους παρά να στοχάζονται το μέλλον του κόσμου.  

Οι πολλαπλές «στρατηγικές επιβίωσης» των ανθρώπων διαρκώς...

 αναδιαμορφώνουν τον - όποιο - πολιτικό «χώρο» και συνεπώς αποτελούν, από μόνες τους, επιλογές πολιτικής.

Το κατά πόσο αυτή η διαδικασία οδηγεί τις κοινωνίες σε πλήρη εξατομίκευση και συνεπώς σε σχετική συρρίκνωση της πολιτικής όπως την γνωρίζαμε μέχρι τώρα, είναι ακόμη ζητούμενο