ΣΥΡΙΖΟΤΣΑΡΛΑΤΑΝΑΔΙΚΟ: Κάθε λέξη της κωμωδίας

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του ΚΩΣΤΑ ΓΙΑΝΝΑΚΙΔΗ

Μερικοί από τους πιο σπουδαίους κωμικούς δεν γελάνε ποτέ. Προτιμούν να μην μπαίνουν ανάμεσα στο αστείο και στο κοινό τους. Τα καλύτερα αστεία σερβίρονται σκέτα, χωρίς γέλιο. Οι μεγαλύτερες ανοησίες λέγονται με τον πιο σοβαρό τρόπο. Και οι πιο πετυχημένες φάρσες ξεκίνησαν ως μεγαλεπήβολα σχέδια.

Η ανακοίνωση για τη δημιουργία Ελληνικής Διαστημικής Υπηρεσίας δεν είναι μόνο μία κωμική στιγμή σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Είναι και μία σπουδαία στιγμή στη σύγχρονη ιστορία της κωμωδίας. Τα παθαίνουν κάτι τέτοια οι κυβερνήσεις, ιδιαίτερα όταν έχουν χάσει την αίσθηση της συγκυρίας, του πολιτικού χρόνου και, κυρίως, του χιούμορ. Και έτσι, ενώ η εξουσία καταφέρνει και γίνεται ανεξάντλητη πηγή ιλαρότητας, η ιδία δεν διατηρεί καμία σχέση με το χιούμορ.

Αν ο Νίκος Παππάς είχε χιούμορ, ο ουρανίσκος του θα αισθανόταν τη φαιδρότητα της φράσης: «Είναι αδιανόητο το γεγονός ότι, στο κοντινό παρελθόν και με ευθύνη των τότε κυβερνήσεων, απεμπολήσαμε, ουσιαστικά, τα δικαιώματά μας στο διαστημικό φάσμα». Δεν είναι, απλώς, κακός χρονισμός, timing που λέει και ο λαός μας. Είναι ένα βήμα πριν την απώλεια συνείδησης. Σαν να χαχανίζεις σε μνημόσυνο, σαν να προσθέτεις βρομόλογα σε προσευχή. Oμως αυτό φτάνει στο ακροατήριο όχι μόνο ως αστείο, αλλά ως κωμωδία ολόκληρη. Αν η λαϊκή θυμοσοφία εκφράζεται πλέον στα social media, αρκεί μία φράση για να δώσει ο αργαλειός ολόκληρο σεντόνι φτιαγμένο από γέλιο. 

Ο υπουργός είχε απόλυτο δίκαιο όταν είπε ότι το θέμα είναι σοβαρό. Ωστόσο στην πολιτική και στην επικοινωνία, πολλές φορές αυτό που προκαλούν οι λέξεις σου, έχει μεγαλύτερη σημασία από αυτό που περιγράφουν.

Δυστυχώς για την κυβέρνηση, ο βίος της θα μπορούσε να εκληφθεί ως μία ακολουθία κωμικών γεγονότων, τόσο ισχυρών, που στη συλλογική μνήμη θα αποτυπωθούν με ένταση αντίστοιχη της τραγικότητας των συνεπειών τους. Τι θέλω να πω: 

Θα θυμάσαι πάντα το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης Βαρουφάκη. Ομως η μνήμη σου θα αξιολογεί με την ίδια ένταση χρωμάτων τα «ουάου», το ύφος παγονιού και την εμφάνιση με styling drug dealer στη Downing Street.

O Γιάνης Βαρουφάκης στη Downing street

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου ως πρόεδρος της Βουλής. Λες και βγήκε, όπως η Αθήνα από το κεφάλι του Δία, κατευθείαν μέσα από το μυαλό σεναριογράφου. Σε ταινία θα είχε τον τέταρτο-πέμπτο ρόλο της φιγούρας που παρεμβαίνει για να αραιώσει τη βαριά ατμόσφαιρα, επαναλαμβάνοντας συνέχεια την ίδια ατάκα: «τι είπατε;» Είναι τραγικό που η συγκεκριμένη κυρία διετέλεσε πρόεδρος της Βουλής, όμως αν έγραφες μία κωμωδία με την περιπέτειά μας, δεν θα είχες άλλη επιλογή.

Ο Αλέξης Τσίπρας με τον Μπιλ Κλίντον. Θυμηθείτε τη σκηνή. Στέκει μόνη της ως κωμωδία. Αν ήθελες να γυρίσεις μία παρωδία της συζήτησής τους δεν θα έβρισκες ιδέα που να ξεπερνάει την πραγματικότητα. Διότι εκεί, εν προκειμένω, γελάει και το κοινό που παρακολουθεί τη συζήτηση. Αυτό, βέβαια, για τη χώρα είναι τραγικό, όχι όμως και ικανό για να κλέψει το γέλιο.

Ο Πάνος Καμμένος υποδέχεται τη Ζωή Κωνσταντοπούλου στο Πεντάγωνο. Το «μεγαλείο» της σκηνής δεν μπορεί να υπερκαλύψει το γέλιο που βγάζει

Ο Παύλος Χαϊκάλης έγινε υφυπουργός και πολιτεύτηκε όπως θυμόμαστε. Δηλαδή όταν ανέλαβε θεσμικό αξίωμα έγινε πιο αστείος από όλους τους ρόλους που ερμήνευσε στη σπουδαία, είναι η αλήθεια, καριέρα του ως κωμικός. Ο Χαϊκάλης προσέφερε μεγαλύτερο γέλιο ως θεσμικός παράγοντας παρά ως άνθρωπος της κωμωδίας. Και αυτό δεν είναι εύκολο, μάλλον δείχνει ακατόρθωτο, αξεπέραστο. Θυμίζει τον Λάμπρο Κωνσταντάρα που η καριέρα του απογειώθηκε όταν ερμήνευσε την καρικατούρα του ζεν πρεμιέ, κάτι που δεν πέτυχε όταν το προσπάθησε στα νιάτα του.

Υπάρχουν πολλές φιγούρες που, ανεξάρτητα από την πολιτική αποτίμηση που θα τους επιφυλάξουν οι ψηφοφόροι, η κωμωδία θα τους αξιολογούσε με γενναιοδωρία. 

Οι εμφανίσεις του Γιώργου Κατρούγκαλου με τις καθαρίστριες είναι τόσο αστείες, όσο και οι φωτογραφίες πίσω από χάρτινα ομοιώματα που δανείζεσαι το σώμα τους, ενώ  βγάζεις το κεφάλι σου από μία τρύπα. Ομοίως και οι ανακοινώσεις του για τα συνταξιοδοτικά και τα ασφαλιστικά. Τις επένδυσε με τόση κενολογία που, αισθητικά, τις έκανε ανάλαφρες.

H παράταιρη εικόνα του Γιώργου Κατρούγκαλου ανάμεσα στις καθαρίστριες μπορεί να γεννήσει ένα αυθόρμητο σαρκαστικό γέλιο

Ο Πολάκης είναι σαν να το έσκασε κάποιο Σαββατόβραδο από ελληνική ταινία. Αν τον παρακολουθήσεις με την απαραίτητη μεγαθυμία, τότε δεν μπορείς να του κακιώσεις.

Η παράταξη του Φίλη, του Βούτση και του Τσακαλώτου στην επίσημη υποδοχή του Φρανσουά Ολάντ, σε προκαλεί να την αντιμετωπίσεις ως σημειολογική φάρσα, ως μία σκηνοθετική/σκηνογραφική καταγγελία των επίσημων συμβάσεων. 

Και φυσικά last but not least o Πάνος Καμμένος. Αλλοι θα δουν τον Λουί ντε Φινές, άλλοι τον Πίτερ Σέλερς και άλλοι μία ξεχωριστή φιγούρα που βαδίζει πάνω σε παλέτα με κόκκινο χαλί. Με τη στολή παραλλαγής, λες και θέλει να σε μπερδέψει, να σου στήσει μία μαγική εικόνα μπροστά στα μάτια: πότε ο Σιλβέστερ Σταλόνε και πότε ο Στάθης Ψάλτης.

H υποδοχή του προέδρου Ολάντ. Ξυδάκης, Τσακαλώτος, Φίλης, Βούτσης…

 

 

Οταν, λοιπόν, οι κυβερνήσεις βγάζουν γέλιο, τα πράγματα...

 δεν πηγαίνουν καλά για τις ίδιες και κυρίως για τους πολίτες. 

 

 

Η προοπτική αντικαθίσταται από κυνισμό και η κριτική από τοξικό σαρκασμό. Από ένα σημείο και μετά η κοινή γνώμη δεν μπορεί να καταλάβει αν η πολιτική είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την κάνεις με αστείο τρόπο ή αρκετά κωμική για να προσπαθήσεις να την υπηρετήσεις με σοβαρότητα. 

 

 

Για αυτό πάντα θα απορείς αν εκείνο που ακούγεται στο βάθος είναι χάχανο ή ρόγχος