Σας ανησυχεί η μετα-αλήθεια που απλώνεται σαν
λειχήνα σε ολόκληρο τον δυτικό κόσμο;
Προσωπικά δεν ανησυχώ. Η ελληνική κοινωνία, με τη βαθιά ιστορική της πείρα, έχει προ πολλού εμβολιασθεί για να την αντιμετωπίσει και έχει ήδη δημιουργήσει ισχυρά αντισώματα. Στους Αμερικανούς μπορεί να κάνει εντύπωση ότι η διοίκηση Τραμπ εφευρίσκει γεγονότα με μουσουλμάνους για να απαγορεύσει την είσοδο ομοθρήσκων τους στη χώρα. Στον Ελληνα, όμως, δεν κάνει πλέον καμιά εντύπωση ότι η κυβέρνηση θεωρεί επιτυχία την πολύμηνη διαπραγμάτευση. Μόλις προχθές η κυβερνητική τηλεόραση μας ανακοίνωσε ότι ο Ντάισελμπλουμ κήρυξε το τέλος της λιτότητας.
Σας κάνει εντύπωση;
Σε πόσους έκανε εντύπωση η μετάφραση του «Οχι» του δημοψηφίσματος σε «Ναι»; Και πόσοι από τους νεότερους θυμούνται εκείνο το «Εξω οι βάσεις του θανάτου», στον ρυθμό του οποίου χόρευε η χώρα την δεκαετία του ογδόντα;
Μικρό ανθολόγιο από μια πλούσια λογοτεχνική παραγωγή μετα-αλήθειας που ορίζει τον δημόσιο βίο μας.
Πότε μάθαμε να συναλλασσόμεθα με την «αλήθεια» για να μας ενοχλεί η «μετα-αλήθεια»;
Μην ανησυχείτε. Είναι ένας νεολογισμός ανάμεσα σε τόσους άλλους που ευφραίνουν την πληκτική μας καθημερινότητα.
Πότε ζήσαμε την νεωτερικότητα ως κοινωνία για να αντιληφθούμε και την έννοια της μετανεωτερικότητας;
Αν ανακαλύπτεις τον 21ο αιώνα την πολυπολιτισμικότητα, επειδή ξεχύθηκαν στις ακτές σου μερικές χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, αν αντιμετωπίζεις τον πολιτισμικό σχετικισμό σαν εξ αποκαλύψεως προφητεία και αν κουνάς την ουρά σου για τις «έμφυλες ταυτότητες» και λοιπά γκάτζετ της μετανεωτερικότητας, τότε πώς να αντιληφθείς ότι η διάδοση της μετα-αλήθειας απειλεί ολόκληρο τον δυτικό πολιτισμό;
Οι Αμερικανοί χρειάστηκαν τον Τραμπ για να καταλάβουν τη διάβρωση που έχουν υποστεί τα πανεπιστήμιά τους όταν επί χρόνια προσκυνούσαν τον Ντεριντά. Ο εστί μεθερμηνευόμενον: «Δεν υπάρχουν αλήθειες. Η πραγματικότητα είναι διαπραγματεύσιμη». Είμαστε πολύ μπροστά εμείς οι Ελληνες για τους Ντεριντάδες και τις παραφυάδες τους.
Και σ’ αυτόν τον τομέα όμως η επιχειρηματικότητά μας αποδείχθηκε ελλειμματική. Δεν αντιληφθήκαμε την εξαγωγική αξία της μετα-αλήθειας.
Ισως επειδή παρ’ ημίν η αντιμετώπιση της πραγματικότητας ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης ήταν το πιο δημοκρατικά μοιρασμένο αγαθό. Απ’ την κατάχρηση μεγάλων δόσεων μετα-αλήθειας την μπερδέψαμε με την αλήθεια. Και επειδή στο χρηματιστήριο του δημόσιου βίου μας η τιμή της αλήθειας έχει καταποντισθεί παρέσυρε και τη μετα-αλήθεια. Ομως σ’ αυτό το σημείο βρίσκεται και η λύση.
Ποια είναι η διαφορά του Τραμπ από τον Τσίπρα;
Η ηλικία θα μου πείτε, η κόμμωση, η περιουσία, η Μελάνια, οι ΗΠΑ. Λεπτομέρειες. Η πραγματικότητα, ως γνωστόν, είναι διαπραγματεύσιμη. Η διαφορά είναι ότι...
ο Τραμπ χρησιμοποιεί τις μετα-αλήθειες για να επιβληθεί, ενώ ο Τσίπρας όταν λέει ότι πέτυχε τη διαπραγμάτευση νομίζει ότι λέει αλήθεια.
Τι να κάνουμε;
Ελληνας είναι.
Προσωπικά δεν ανησυχώ. Η ελληνική κοινωνία, με τη βαθιά ιστορική της πείρα, έχει προ πολλού εμβολιασθεί για να την αντιμετωπίσει και έχει ήδη δημιουργήσει ισχυρά αντισώματα. Στους Αμερικανούς μπορεί να κάνει εντύπωση ότι η διοίκηση Τραμπ εφευρίσκει γεγονότα με μουσουλμάνους για να απαγορεύσει την είσοδο ομοθρήσκων τους στη χώρα. Στον Ελληνα, όμως, δεν κάνει πλέον καμιά εντύπωση ότι η κυβέρνηση θεωρεί επιτυχία την πολύμηνη διαπραγμάτευση. Μόλις προχθές η κυβερνητική τηλεόραση μας ανακοίνωσε ότι ο Ντάισελμπλουμ κήρυξε το τέλος της λιτότητας.
Σας κάνει εντύπωση;
Σε πόσους έκανε εντύπωση η μετάφραση του «Οχι» του δημοψηφίσματος σε «Ναι»; Και πόσοι από τους νεότερους θυμούνται εκείνο το «Εξω οι βάσεις του θανάτου», στον ρυθμό του οποίου χόρευε η χώρα την δεκαετία του ογδόντα;
Μικρό ανθολόγιο από μια πλούσια λογοτεχνική παραγωγή μετα-αλήθειας που ορίζει τον δημόσιο βίο μας.
Πότε μάθαμε να συναλλασσόμεθα με την «αλήθεια» για να μας ενοχλεί η «μετα-αλήθεια»;
Μην ανησυχείτε. Είναι ένας νεολογισμός ανάμεσα σε τόσους άλλους που ευφραίνουν την πληκτική μας καθημερινότητα.
Πότε ζήσαμε την νεωτερικότητα ως κοινωνία για να αντιληφθούμε και την έννοια της μετανεωτερικότητας;
Αν ανακαλύπτεις τον 21ο αιώνα την πολυπολιτισμικότητα, επειδή ξεχύθηκαν στις ακτές σου μερικές χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες, αν αντιμετωπίζεις τον πολιτισμικό σχετικισμό σαν εξ αποκαλύψεως προφητεία και αν κουνάς την ουρά σου για τις «έμφυλες ταυτότητες» και λοιπά γκάτζετ της μετανεωτερικότητας, τότε πώς να αντιληφθείς ότι η διάδοση της μετα-αλήθειας απειλεί ολόκληρο τον δυτικό πολιτισμό;
Οι Αμερικανοί χρειάστηκαν τον Τραμπ για να καταλάβουν τη διάβρωση που έχουν υποστεί τα πανεπιστήμιά τους όταν επί χρόνια προσκυνούσαν τον Ντεριντά. Ο εστί μεθερμηνευόμενον: «Δεν υπάρχουν αλήθειες. Η πραγματικότητα είναι διαπραγματεύσιμη». Είμαστε πολύ μπροστά εμείς οι Ελληνες για τους Ντεριντάδες και τις παραφυάδες τους.
Και σ’ αυτόν τον τομέα όμως η επιχειρηματικότητά μας αποδείχθηκε ελλειμματική. Δεν αντιληφθήκαμε την εξαγωγική αξία της μετα-αλήθειας.
Ισως επειδή παρ’ ημίν η αντιμετώπιση της πραγματικότητας ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης ήταν το πιο δημοκρατικά μοιρασμένο αγαθό. Απ’ την κατάχρηση μεγάλων δόσεων μετα-αλήθειας την μπερδέψαμε με την αλήθεια. Και επειδή στο χρηματιστήριο του δημόσιου βίου μας η τιμή της αλήθειας έχει καταποντισθεί παρέσυρε και τη μετα-αλήθεια. Ομως σ’ αυτό το σημείο βρίσκεται και η λύση.
Ποια είναι η διαφορά του Τραμπ από τον Τσίπρα;
Η ηλικία θα μου πείτε, η κόμμωση, η περιουσία, η Μελάνια, οι ΗΠΑ. Λεπτομέρειες. Η πραγματικότητα, ως γνωστόν, είναι διαπραγματεύσιμη. Η διαφορά είναι ότι...
ο Τραμπ χρησιμοποιεί τις μετα-αλήθειες για να επιβληθεί, ενώ ο Τσίπρας όταν λέει ότι πέτυχε τη διαπραγμάτευση νομίζει ότι λέει αλήθεια.
Τι να κάνουμε;
Ελληνας είναι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου