ΤΟΥΡΚΙΑ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Δεδομένα και σενάρια

Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ

Θα περάσουμε μία δύσβατη και δυνητικά επικίνδυνη περίοδο στις σχέσεις μας με την Τουρκία. 

Ας δούμε τα δεδομένα.  

Ο πρόεδρος Ερντογάν είναι πανίσχυρος, αλλά αντιμετωπίζει σοβαρούς κινδύνους. 

Το Κυπριακό βρίσκεται σε αδιέξοδο, ίσως μάλιστα αυτή να είναι πραγματικά η τελευταία προσπάθεια επίλυσής του.
 

Η στιγμή της αλήθειας έχει, επίσης, φτάσει στις σχέσεις Ευρώπης - Τουρκίας. Η ενταξιακή της πορεία θα «παγώσει» και αυτό θα έχει πολύ σημαντικές επιπτώσεις. Η πιο προφανής είναι ο κίνδυνος κατάρρευσης της συμφωνίας για τη διαχείριση του προσφυγικού.
 

Η Αθήνα είχε διαχειρισθεί με ωριμότητα και διαχρονική συνέχεια τις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας. Τώρα όμως η «νευρική κρίση» δεν θα αργήσει και οι πρώτοι που θα τη νιώσουμε είμαστε εμείς λόγω εγγύτητας...
 

Η Ουάσιγκτον περνάει μία μεταβατική περίοδο, που δεν μοιάζει με καμία άλλη από το παρελθόν. Αυτές οι περίοδοι είναι πάντοτε γεμάτες κινδύνους γιατί τα χέρια του απερχόμενου προέδρου είναι λίγο έως πολύ «δεμένα». Πόσο μάλλον τώρα που μιλάμε σχεδόν για καθεστωτική αλλαγή στην αμερικανική πρωτεύουσα, η οποία έχει προκαλέσει αβεβαιότητα και απορίες παγκοσμίως. Και τέλος, ο πρόεδρος Ερντογάν μοιάζει να έχει αποκτήσει στενή σχέση με τον ισχυρό ηγέτη της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν. Και αυτό έχει τη σημασία του.
 

Θα μπορούσε μία Τουρκία που πιέζεται να επιχειρήσει να «εξαγάγει» τα προβλήματά της προς δυσμάς; 

Καλό είναι να μην αποκλείουμε αυτό το σενάριο γιατί πλέον έχουμε μπει σε μία περίοδο που, διεθνώς, τα απίθανα μπορεί να αρχίσουν να φαίνονται πιθανά.
 

Ο κ. Ερντογάν δεν έχει τραβήξει το σχοινί πέρα από ένα σημείο μέχρι τώρα, παρά μόνον στα λόγια. Θα μπορούσε να ανοίξει τις πύλες για να ξαναρχίσει η μαζική ροή προσφύγων και μεταναστών προς την Ελλάδα, και την Ευρώπη. Κανείς μα κανείς, Ευρωπαίος ή άλλος, δεν έχει λύση γι’ αυτό το σενάριο. Οι όποιες λύσεις θα βρεθούν ξαφνικά, υπό την πίεση της στιγμής...
 

Αλλο σενάριο που ακούγεται –αλλά μοιάζει απίθανο υπό τις παρούσες συνθήκες– είναι...

 μία φόρμουλα τύπου «Κριμαίας» για τη σχέση Τουρκίας - τουρκοκυπριακού ψευδοκράτους. Θα μπορούσε αυτή να είναι η επόμενη κίνηση Ερντογάν αν γραφεί επίσημα η ληξιαρχική πράξη θανάτου της προσπάθειας επίλυσης του Κυπριακού.
 

Θα χρειασθούν λεπτοί χειρισμοί για να αποφευχθούν οι εντάσεις. Το χειρότερο σενάριο, πάντως, θα ήταν να εμπλακεί η Ελλάδα σε μία κρίση με την Τουρκία που θα οφείλεται βασικά στην επιδείνωση της ευρωτουρκικής σχέσης. Γιατί θα επωμιστούμε το κόστος γνωρίζοντας ότι δεν έχουμε πίσω μας μία Ευρώπη που μετράει και πολύ από απόψεως γεωπολιτικής ισχύος.