ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Είναι η βία η νέα πραγματικότητα στη ζωή των Ευρωπαίων;

Εχετε κάτι να δηλώσετε?

Tων  Julian E. Barnes και Matthew Dalton / The Wall Street Journal

Μέσα σε λιγότερες από δύο εβδομάδες, η Δυτική Ευρώπη είδε την ηρεμία της καθημερινής ζωής της να διαλύεται επανειλημμένα από σημαντικές, αδιάκριτες πράξεις βαρβαρότητας, που δίνουν όλο και περισσότερο την αίσθηση ότι η βία γίνεται το "νέο φυσιολογικό". 

Μετά τη σφαγή την Ημέρα της Βαστίλης στη Νίκαια, στη συνέχεια μια επίθεση τσεκούρι σε ένα γερμανικό τρένο και τη μαζική δολοφονία στο Μόναχο, ο κατάλογος των βίαιων πράξεων αυξήθηκε και πάλι την Κυριακή όχι μία, αλλά δύο φορές. Ένα Σύρος που ζητούσε άσυλο φέρεται να έσφαξε μια γυναίκα στη νότια Γερμανία -η αστυνομία είπε ότι δεν φάνηκε συνδέεται με την τρομοκρατία. Στη συνέχεια, ένας άλλος Σύρος που ζητούσε άσυλο πυροδότησε μια βόμβα έξω από μια συναυλία στο Ανσμπαχ, σκοτώνοντας τον εαυτό του και τραυματίζοντας άλλους.

Τα κίνητρα και οι συνθήκες της κάθε επίθεσης ήταν διαφορετικά, αλλά η συνεχόμενη βία έχει οδηγήσει τη Γερμανία -που μέχρι την περασμένη εβδομάδα, ως επί το πλείστον δεν είχε αγγίξει ο τρόμος που έπληξε τους γείτονές- σε υψηλή επιφυλακή, τη Γαλλία να παραμείνει σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μέχρι το τέλος του έτους, ενώ έχει πυροδοτήσει μια ήδη αμφιλεγόμενη συζήτηση σχετικά με την κρίση της μετανάστευσης στην Ευρώπη και την ασφάλειά της.

Η επίθεση της Παρασκευής στο Μόναχο διεπράχθη από τον Αλί Ντανβίν Σομπόλι, έναν 18χρονο που ήταν υπό ψυχιατρική παρακολούθηση. Είχε ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για άτομα που διέπραξαν μαζικές δολοφονίες όπως ο Άντερς Μπέρινγκ Μπρέιβικ, ο ακροδεξιός τρομοκράτης που σκότωσε 77 ανθρώπους στη Νορβηγία ακριβώς πέντε έτη πριν.

Η επίθεση του Μονάχου θα είναι μια εξαίρεση σε έναν χρόνο κατά τον οποίο το Ισλαμικό Κράτος έχει είτε κατευθύνει είτε εμπνεύσει τις περισσότερες τρομοκρατικές επιθέσεις στην Ευρώπη. Η εξτρεμιστική οργάνωση, η οποία κατά τους ανακριτές ενορχήστρωσε τις σφαγές στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες και ενέπνευσε την επίθεση με φορτηγό στη Νίκαια-προώθησε μια ιδιαίτερα βάναυση μορφή τρομοκρατίας: αδιάκριτους στόχους εναντίον πολιτών, με στόχο τη δολοφονία όσο το δυνατόν περισσότερων ανθρώπων.  

Αυτό χωρίζει τη σημερινή βία από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της δεκαετίας του 1970 και του 1980, όταν μαχητικές ομάδες όπως οι Ερυθρές Ταξιαρχίες στην Ιταλία, ο Ιρλανδικός Δημοκρατικός Στρατός, η συμμορία Μπάαντερ-Μάινχοφ στη Γερμανία και η βασκική αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ στην Ισπανία σκότωσαν εκατοντάδες ανθρώπους για να προβάλλουν τους πολιτικούς τους στόχους.

Τώρα η βία είναι αυτοσκοπός, λέει ο Raffaello Pantucci, ένας εμπειρογνώμονας ασφάλειας στο Royal United Services Institute, ένα think tank στο Λονδίνο. "Όταν έκαναν μια αεροπειρατεία, η ιδέα ήταν να ανταλλάξουν τους επιβάτες με κάποιους από τους φυλακισμένους συντρόφους τους", δήλωσε ο Pantucci. "Τώρα, κάνουν μια δήλωση μέσω του αριθμού των ανθρώπων που σκοτώνουν".

Οι ειδικοί σημειώνουν ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ της τρομοκρατίας και των μαζικών δολοφονιών που πραγματοποιούνται από ασταθή άτομα, αλλά υποστηρίζουν πως οι εικόνες από μία επίθεση υψηλού προφίλ μπορεί να υποδαυλίσουν άλλους. 

Οι παθολογικά επίδοξοι δολοφόνοι απορροφούν τη βία και την επιθετικότητα αυτών των γεγονότων, ενδεχομένως οδηγώντας τους να προσπαθήσουν μεγαλύτερες πράξεις βίας, λέει ο Brice De Ruyver, καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης στο Βέλγιο. "Αυτό που είναι ιδιαίτερα τρομακτικό για όλους εμάς που ζούμε σε αυτή την κοινωνία είναι ότι βλέπουμε πράγματα που είναι πιθανά σήμερα και δεν ήταν στο παρελθόν", είπε. "Αυτό ισχύει και για την τρομοκρατία, αλλά ισχύει και για εκείνες τις μεμονωμένες πράξεις των ανθρώπων που χάνουν το μυαλό τους και πραγματοποιούν σκληρές, εγκληματικές πράξεις".

Αξιωματούχοι των υπηρεσιών ασφαλείας δήλωσαν ότι η πρόσφατη σειρά επιθέσεων στην Ευρώπη και την Αμερική δείχνουν τη σημασία της βελτίωσης τόσο στη συλλογή πληροφοριών όσο και την ευαισθητοποίηση των δυνητικά επικίνδυνων ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας.  

"Ζούμε μέσα στο φόβο, είτε είναι από τρομοκράτες είτε από ψυχασθενείς ανθρώπους" δήλωσε αξιωματούχος των ΗΠΑ στην Ευρώπη. "Είτε έχουν αυτο-ριζοσπαστικοποιηθεί, είτε είναι ψυχικά ασθενείς, μπορούν να τρομοκρατούν και να αλλάξουν τις ζωές των ανθρώπων. Έχουμε δύο προβλήματα εδώ, και θα πρέπει να επικεντρωθούμε και στα δύο".

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας λένε ότι οι καλύτερες υπηρεσίες πληροφοριών είναι πολύ πιο αποτελεσματικές στην εύρεση ενός τρομοκρατικού δικτύου παρά στους "μοναχικός-λύκους". Δεν υπάρχει κανένας τρόπος, σύμφωνα με αξιωματούχους, να προβλέψουν και να αποτρέψουν μια επίθεση σε ανυπεράσπιστους στόχους από κάποιον που δεν είναι γνωστός στην αστυνομία ή τις υπηρεσίες πληροφοριών. Η θωράκιση των ήπιων στόχων που χτυπήθηκαν αυτόν τον μήνα στην Ευρώπη θα απαιτήσει μια πολύ μεγαλύτερη παρουσία ένοπλων φρουρών, ελέγχους ασφαλείας και περιορισμούς- βήματα που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είναι μέχρι στιγμής απρόθυμοι να λάβουν.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κλίμακα της απειλής, όχι μόνο από ομάδες τζιχαντιστών, αλλά και εξτρεμιστές της ακροδεξιάς, έχει πιέσει τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών και τα αστυνομικά τμήματα. Η Europol, η υπηρεσία επιβολής του νόμου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την περασμένη εβδομάδα δημοσιοποίησε μια έκθεση που σημειώνει ότι δεν είναι μόνο η απότομη αύξηση των συλλήψεων ισλαμιστών το περασμένο έτος, αλλά και η αύξηση των συλλήψεων υπόπτων τρομοκρατίας που συνδέεται με εθνικιστικές ομάδες στην Ευρώπη.

"Η γενική τάση είναι η ριζοσπαστικοποίηση όλων" δήλωσε ένας κοινοτικός υπάλληλος ασφαλείας. "Δεν ξέρω πώς θα σταματήσει αυτό".

Αξιωματούχοι των ΗΠΑ λένε ότι το ένα πράγμα που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών και της επιβολής του νόμου θα μπορούσαν να κάνουν γρήγορα είναι...

να βρούνε έναν μηχανισμό μέσω του οποίου να μοιράζονται περισσότερες πληροφορίες και να τον μοιράζονται ευρύτερα. 

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι πιέζουν την Ευρώπη για περισσότερη ανταλλαγή πληροφοριών με τις ΗΠΑ -όχι απλά την παροχή πληροφοριών σχετικά με τους τρομοκράτες ή τους εν δυνάμει τρομοκράτες οι οποίοι έχουν την πρόθεση να επιτεθούν στις ΗΠΑ, αλλά μια πολύ ευρύτερη ανταλλαγή πληροφοριών.

Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ πιστεύουν ότι, εάν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μοιραστούν ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό των πληροφοριών σχετικά με τα άτομα που παρακολουθούνται, θα τους επιτρέψει να βρουν συνδέσεις μεταξύ των δυνητικά ριζοσπαστικοποιημένων ατόμων ή άλλων που αποτελούν απειλή για τη διεξαγωγή μαζικών επιθέσεων.

Ακόμη και οι επιτιθέμενοι που ενεργούν μόνοι τους συχνά βασίζονται σε εξωτερική βοήθεια ή επικοινωνούν με τους πολίτες σχετικά με την σχεδιαζόμενη επίθεση τους.

Ορισμένοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησυχούν για την εξάρτησή τους από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών, που πολλοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι είναι υπερβολικά παρεμβατικές. Ο Jerry Hendrix, αναλυτής ασφαλείας στο Center for a New American Security με έδρα την Ουάσιγκτον, δήλωσε ότι η τρομοκρατική απειλή στην Ευρώπη έχει παρουσιάσει μια ψυχρή επιλογή στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ, "αν η Ευρώπη θέλει να αποφύγει το να γίνει αυτή η κατάσταση το νέο φυσιολογικό". "Η Ευρώπη, η ΕΕ ή το ΝΑΤΟ, είτε πρέπει να ωριμάσουν και να αναπτυχθούν μαζί με περισσότερες επενδύσεις στις υπηρεσίες πληροφοριών και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών-μελών, ή θα πρέπει να επιστρέψουν σε μια εποχή σκληρών συνόρων και χαμηλής μετανάστευσης" είπε.