ΠΟΛΕΜΟΣ - ΑΝΘΡΩΠΟΣ - ΚΟΙΝΩΝΙΑ : Μνήμες με αφορμή ένα πέρασμα αμερικανικών F16 πάνω απ' την Ακρόπολη...

Του ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ο ​​κύριος Γκρι μου έγραψε ενθουσιασμένος στο μέιλ: «Αν δεν τα είδες, σίγουρα τα άκουσες: δύο αμερικανικά καταδιωκτικά F-15 και δύο ελληνικά F-16 πέρασαν σε χαμηλή πτήση πάνω από την Ακρόπολη» (φωτ.).

Ηταν την περασμένη Τετάρτη το πρωί και τα είχα όντως ακούσει, δυστυχώς όμως δεν πρόλαβα να τα δω.  

«Στο Facebook», συνέχισε σε άλλο του μήνυμα ο κύριος Γκρι, «σε έχουν πάρει στο ψιλό, ότι πρέπει να έπεσες ξερός με το θέαμα. Σε παρακαλούν να δώσεις σημεία ζωής». 

Του απάντησα ότι είχα δει το σχετικό σχόλιο και είχα απαντήσει, εκπέμποντας σήμα συναγερμού αέρος: «May Day, May Day»...

Ξαφνικά, θυμήθηκα τη συναρπαστική διήγηση του τόσο αγαπητού μου συγγραφέα Ρόαλντ Νταλ, με τις φονικές αερομαχίες των Χάρικεϊν της βρετανικής RAF με τα Μέσερσμιτ της Λουφτβάφε τον Απρίλιο του 1941, πάνω από την Αθήνα, τέτοιες μέρες, την περίοδο της γερμανικής εισβολής, όταν το βρετανικό εκστρατευτικό σώμα είχε καταφύγει αρχικά στην Ελευσίνα και στη συνέχεια στο Αργος, προτού τραπεί σε φυγή για την Κρήτη και μετά για τη Μέση Ανατολή. Σημειωτέον, ο Νταλ έχει γράψει μερικά από τα ωραιότερα αεροπορικά διηγήματα, όντας ο ίδιος χειριστής της RAF, έχοντας περάσει από την Αθήνα την εποχή της γερμανικής εισβολής και τελειώνοντας τις μέρες του ως μάχιμος πιλότος έπειτα από ένα βαρύ τραυματισμό στη Βόρεια Αφρική.

Θυμήθηκα ακόμη όσα μου είχαν διηγηθεί φίλοι και συνάδελφοι του πατέρα μου όταν έληξαν οι επιχειρήσεις στον Γράμμο τον Αύγουστο 1949: καμιά βδομάδα μετά, μερικοί από αυτούς πέταξαν ανακουφισμένοι με τα βαριά τους Χελντάιβερ ώς την Αθήνα, πραγματοποιώντας θεαματικούς ελιγμούς πάνω από την πρωτεύουσα. Ηταν η εποχή που οι πιλότοι ξέφευγαν εύκολα από την προδιαγεγραμμένη πορεία τους μόνο και μόνο για να κάνουν φιγούρα πάνω από τη γειτονιά τους και το σπίτι του κοριτσιού τους – πράγματα που απαγορεύτηκαν διά ροπάλου τα κατοπινά χρόνια.  

Τι μπορεί να σου θυμίσουν μερικά αδιάφορα για τον περισσότερο κόσμο αεριωθούμενα πάνω από την Ακρόπολη...

Λίγη ώρα αργότερα, ο κύριος Γκρι μου έστειλε να ακούσω εκείνο το παλαιό τραγούδι του Τρίο του Νατ Κινγκ Κόουλ, ηχογραφημένο το 1943: «Straighten up and fly right», ζητώντας μου να του πω «μια ιστορία από τότε».  

Του είπα λοιπόν για τον καλό φίλο του πατέρα μου, τον Τάσο Τ. (δεν είναι πια στη ζωή), τον οποίο είχα προλάβει να ηχογραφήσω:  

Καλοκαίρι του 1949, στην κορύφωση των επιχειρήσεων του Εμφυλίου, πετώντας με Σπίτφαϊρ, είδε έναν αποκομμένο αντάρτη πάνω σε ένα ύψωμα και βύθισε το αεροπλάνο για να τον πολυβολήσει. «Τη στιγμή που πατούσα το πολυβόλο», μου είπε, «τον είδα να σταματάει ξαφνικά, να γυρνά προς το μέρος μου και να στέκει ακίνητος μπροστά μου σηκώνοντας τα χέρια ψηλά. 

Οι σφαίρες έσκασαν κυριολεκτικά ένα μέτρο δίπλα του. Δεν τον πέτυχα και αποφάσισα να μην τον χτυπήσω. 

Αργότερα, επιστρέφοντας στο αεροδρόμιο, ανέφερα το περιστατικό στον διοικητή μου.  

“Μα δεν τον σκότωσες;” με ρώτησε. 

“Οχι”, του είπα. “Δεν μπορούσα να σκοτώσω άνθρωπο που είχε σηκώσει τα χέρια ψηλά”. Δυσανασχέτησε, αλλά αυτός ήμουν»