ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΤΟΥΡΚΙΑ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Δέκα σημεία της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας που είναι κρίσιμα για την Ελλάδα

Των ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ και ΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ
 

1. Τι θα γίνει με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που ήδη βρίσκονται στην Ελλάδα;
 
Η νέα διαδικασία δεν τους αφορά, θα παραμείνουν στη χώρα μας μέχρι να υλοποιηθεί για κάποιους από αυτούς το πρόγραμμα μετεγκατάστασης σε χώρες της Ε.Ε. Ορισμένοι οι οποίοι δεν δικαιούνται άσυλο θα επαναπροωθηθούν στις χώρες προέλευσης ή στην Τουρκία, στη βάση της διμερούς συμφωνίας επανεισδοχής, η οποία επικαιροποιήθηκε πρόσφατα στη Σμύρνη, και ένας σημαντικός αριθμός θα πρέπει να παραμείνει στην Ελλάδα και να φιλοξενηθεί στους χώρους που έχουν δημιουργηθεί.

2. Τι θα συμβεί με όσους έρθουν στη χώρα μας από την έναρξη της συμφωνίας και μετά;
 
Οσον αφορά τους Σύρους πρόσφυγες, θα επιστρέφονται άμεσα στην Τουρκία, ακόμα και αν θελήσουν να καταθέσουν αίτημα ασύλου στη Ελλάδα. Το αίτημα θα κατατίθεται, αλλά δεν θα μπορούν να παραμείνουν εδώ μέχρι την εξέτασή του. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να υποβάλλουν αίτημα ασύλου, το οποίο θα εξετάζεται το ταχύτερο δυνατόν. Η φιλοσοφία της συμφωνίας είναι η εξέταση του αιτήματος να ολοκληρώνεται εντός ολίγων ημερών, ακόμη και στο δεύτερο στάδιο, αυτό της έφεσης.

3. Πώς θα εισέρχονται οι Σύροι πρόσφυγες στην Ε.Ε., εφόσον η μετακίνησή τους μέσω Ελλάδας θα σταματήσει;
 
Για κάθε Σύρο πρόσφυγα που θα επαναπροωθείται από την Ελλάδα στην Τουρκία θα γίνεται επανεγκατάσταση ενός Σύρου σε χώρα της Ε.Ε., ανάλογα με τις θέσεις υποδοχής που κάθε χώρα θα δηλώσει ότι μπορεί να διαθέσει. Με τον τρόπο αυτό, επιδιώκεται να αντιμετωπισθούν τα κυκλώματα που περνούν τους πρόσφυγες από τα τουρκικά παράλια στα ελληνικά νησιά.

4. Πού θα λειτουργήσουν τα κέντρα υποδοχής και αξιολόγησης των αιτήσεων ασύλου;
 
Στις περιοχές εισόδου προσφύγων και μεταναστών. Ενα κέντρο θα δημιουργηθεί στους Κήπους του Εβρου για όσους εισέρχονται από τα χερσαία σύνορα, ένα δεύτερο στη Μυτιλήνη, και αναμένεται να αποφασισθούν τα σημεία λειτουργίας των υπολοίπων. Γίνεται λόγος για συνολικά πέντε τέτοια κέντρα στην Ελλάδα.

 
5. Τι θα γίνεται  με τους  αιτούντες  άσυλο;
 
Εκείνοι των οποίων οι αιτήσεις εγκρίνονται θα μπαίνουν σε διαδικασία μετεγκατάστασης στην Ευρώπη, η οποία έχει δεσμευθεί για 160.000 μετεγκαταστάσεις από Ελλάδα και Ιταλία. Πάντως, μέχρι τώρα, ο ρυθμός υλοποίησης της συμφωνίας μετεγκατάστασης είναι εξαιρετικά αργός. Οι υπόλοιποι, όσοι απορρίπτονται, θα επαναπροωθούνται στις χώρες προέλευσης. Μέχρι να ξεκαθαριστεί το καθεστώς –όπως προαναφέρθηκε, η φιλοδοξία είναι αυτό να διαρκεί λίγες μόνον ημέρες– θα πρέπει να φιλοξενούνται σε οργανωμένους χώρους

6. Υπάρχουν  υποδομές  για  τη  φιλοξενία τους;
 

Με δεδομένο ότι τα κέντρα υποδοχής αιτήσεων ασύλου θα λειτουργήσουν σε σημεία εισόδου, υποδομές έχουν δημιουργηθεί εκεί. Αρχικά, υπήρχε πρόβλεψη να μεταφερθούν άμεσα από τα νησιά στην ενδοχώρα όσοι πρόσφυγες και μετανάστες φιλοξενούνται σήμερα εκεί, ώστε να απελευθερωθούν χώροι. Αυτό αναμένεται να γίνει σταδιακά, μέσα στις επόμενες εβδομάδες.

7. Ποιοι θα εξετάζουν τις αιτήσεις ασύλου;
 
Απαιτείται ένας πολυπρόσωπος μηχανισμός. Την τελική κρίση θα έχει, φυσικά, δικαστικός. Επειδή η άσκηση δικαστικής εξουσίας άπτεται ζητημάτων εθνικής κυριαρχίας, μιλάμε αποκλειστικά για Ελληνες δικαστικούς. Παράλληλα, θα απαιτηθεί διοικητική υποστήριξη για την υποδοχή των αιτήσεων, διερμηνείς και μεταφραστές, προσωπικό ασφαλείας. Η Ελλάδα αιτήθηκε βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου και από τον Frontex, ζητώντας περί τις 2.000 άτομα, στα οποία θα προστεθούν περίπου άλλοι τόσοι Ελληνες.

 

8. Υπήρξε άλλη πρόταση για τη διαδικασία αυτή;  

Από ελληνικής πλευράς, προτάθηκε να λειτουργήσουν τα κέντρα υποδοχής αιτήσεων ασύλου στη βάση ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού. Να μπορεί, δηλαδή, ο εισερχόμενος στην Ελλάδα πρόσφυγας ή μετανάστης να καταθέτει αίτηση ασύλου για οποιαδήποτε ευρωπαϊκή χώρα επιθυμεί, για παράδειγμα τη Γερμανία, και να υπάρχουν δικαστές αυτών των χωρών εγκατεστημένοι στην Ελλάδα, οι οποίοι επί τόπου θα εξετάζουν τις αιτήσεις, θα τις αποδέχονται ή θα τις απορρίπτουν. Αυτή η πρόταση δεν προχώρησε. Ετσι, τα αιτήματα θα γίνονται προς την Ελλάδα και η μετακίνηση στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες θα γίνεται μέσω του μηχανισμού μετεγκατάστασης.

 
9. Πόσο θα κοστίσει αυτό;


Ακόμα δεν είναι ξεκάθαρο. Η Αθήνα έχει διαμηνύσει ότι θα απαιτηθεί οικονομική ενίσχυση. Μέσα στις επόμενες ημέρες, αναμένεται να καταθέσει σχέδιο στο οποίο θα υπάρχει αναλυτική κοστολόγηση ανά άτομο και ανά ημέρα, με βάση το οποίο θα αιτηθεί επιπλέον χρηματοδότηση. 

 

10. Τι προϋποθέτει η επαναπροώθηση στην Τουρκία;
 
Προκειμένου η Ελλάδα να μπορεί να επαναπροωθεί πρόσφυγες στην Τουρκία, χωρίς αυτό να αντίκειται στις διεθνείς πρόνοιες για τους πρόσφυγες, θα πρέπει να αναγνωρίσει τη γείτονα ως «ασφαλή τρίτη χώρα», νομοθετώντας σχετικά.