ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Στρατηγικής σημασίας οι ενεργειακές συμφωνίες

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ

Γερά θεμέλια και σοβαρές προοπτικές αποκτά το πλαίσιο της περιφερειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο με πυλώνες την Ελλάδα, την Κύπρο, το Ισραήλ και φυσικά την Αίγυπτο.
 

Η τριμερής συνάντηση Τσίπρα - Αναστασιάδη - Νετανιάχου στη Λευκωσία ανέδειξε όχι μόνο τις δυνατότητες ανάπτυξης των οικονομικών, εμπορικών, ενεργειακών και τουριστικών σχέσεων, αλλά κυρίως απέδειξε ότι μεταξύ των τριών χωρών αποκαθίσταται ένα ισχυρό πλαίσιο αμοιβαίας εμπιστοσύνης, κάτι που όλο και περισσότερο σπανίζει στις διεθνείς σχέσεις και ειδικά στην εύφλεκτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
 

Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο κ. Νετανιάχου χαρακτήρισε την Ελλάδα «πραγματικό φίλο» του Ισραήλ, ούτε φυσικά είναι τυχαία τα μεγάλα ανοίγματα του Αλέξη Τσίπρα προς το Ισραήλ, που ίσως πριν από μερικούς μήνες θα ήταν αδιανόητα για τον ηγέτη ενός αριστερού ριζοσπαστικού κόμματος, με τις γνωστές μανιχαϊστικές εμμονές περί καλών Παλαιστίνιων και κακών Ισραηλινών.
 

Αθήνα και Τελ Αβίβ είχαν φροντίσει η κοινή συνεδρίαση των δύο Υπουργικών Συμβουλίων να συμπέσει με την ημέρα μνήμης των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, ενώ η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα στα Ιεροσόλυμα την ημέρα αυτή είχε ιδιαίτερα συμβολική σημασία, όπως σημαντικό ήταν και το γεγονός ότι την ίδια ημέρα στην Αθήνα πραγματοποιήθηκε ειδική συνεδρίαση στην Ελληνική Βουλή για το Ολοκαύτωμα.
 

Επίσης, ο έλληνας πρωθυπουργός, με ιδιαίτερη λεπτότητα, υποστήριξε το Ισραήλ στον αγώνα του εναντίον της τρομοκρατίας αλλά και το δικαίωμά του να ζει με ασφάλεια, ενώ, ακόμη πιο διακριτικά, τάχθηκε εναντίον των εποικισμών (που αποτελεί βασικό στοιχείο της πολιτικής του Νετανιάχου). Ξεπερνώντας δε τον σκόπελο της στήριξης των Παλαιστίνιων, ο κ. Τσίπρας εξέφρασε την ετοιμότητα της Ελλάδας να αποτελέσει τον έντιμο διαμεσολαβητή για την επανέναρξη των συνομιλιών. Μια πρόταση που βεβαίως είναι απολύτως θεωρητική, αλλά ακούγεται καλά τόσο στους Ισραηλινούς όσο και στους Παλαιστίνιους.
 

Ο κ. Νετανιάχου εξάλλου είχε εκτιμήσει ιδιαίτερα τη στάση της Αθήνας και της Λευκωσίας στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, που μέχρι τελευταία στιγμή αντιστέκονταν στην πίεση σχεδόν όλων των άλλων κρατών-μελών, που επεδίωκαν την έκδοση ψηφίσματος απολύτως καταδικαστικού για το Ισραήλ.
 

Όλα αυτά τα ανοίγματα της Αθήνας δεν γίνονται φυσικά για τα «μάτια» του Νετανιάχου, αλλά γιατί ακόμη και μια αριστερή κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι η εξωτερική πολιτική και τα συμφέροντα μιας χώρας δεν καθορίζονται από ιδεοληψίες και στερεότυπα.
 

Για την απομονωμένη -από τους εταίρους και γείτονές της- Ελλάδα, η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί τη μοναδική διέξοδο που μπορεί να προσφέρει οικονομικές και αναπτυξιακές ευκαιρίες, αναβαθμίζοντας συγχρόνως τον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας.
 

Στην τρίμερη της Λευκωσίας έγινε ένα σημαντικό βήμα μπροστά, καθώς πλέον οι τρεις ηγέτες ρητά έδωσαν το «πράσινο φως» για δύο κρίσιμα έργα που αφορούν άμεσα την Ελλάδα: Το υποθαλάσσιο καλώδιο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας Euro Asia Interconnector και τον υποθαλάσσιο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου East Med.
 

Το καλώδιο θα αποτελέσει, όταν υλοποιηθεί -μετά το 2020-, το πρώτο ενεργειακό δίκτυο που θα συνδέσει απευθείας τη Μέση Ανατολή με την Ευρώπη, συμβάλλοντας έτσι ακόμη περισσότερο στην ενεργειακή απεξάρτησή της από το ρωσικό φυσικό αέριο.
 

Το ηλεκτρικό ρεύμα (2.000 MW) θα παράγεται από το φυσικό αέριο του Ισραήλ και της Κύπρου άλλα και από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και το καλώδιο αυτό θα καταλήγει στην Ελλάδα μέσω της Κύπρου και της Κρήτης, που πλέον εξασφαλίζουν την κρίσιμη για τα δύο νησιά ενεργειακή διασύνδεση με τον ηπειρωτικό κορμό της Ευρώπης.
 

Σύμφωνα με πληροφορίες από τον κυπριακό Τύπο, έχει αρχίσει ήδη η βυθομέτρηση της διαδρομής που θα ακολουθήσει το καλώδιο αυτό από εξειδικευμένο ιταλικό σκάφος και εκτός απροόπτου είναι πιθανόν να ξεκινήσει η κατασκευή του έργου το 2017.
 

Ιδιαίτερα σημαντική όμως είναι... 

η στήριξη που δίνει ο ίδιος ο Νετανιάχου στον αγωγό του φυσικού αερίου, καθώς και στο Ισραήλ είναι πολύ ισχυρή η άποψη για την κατασκευή αγωγού μέσω της Τουρκίας, ως φθηνότερης λύσης.
 

Αν και για την τελική επιλογή πολλά θα εξαρτηθούν από τις ποσότητες φυσικού αερίου που θα εντοπιστούν συνολικά στην περιοχή, τις ποσότητες που θα διατεθούν για εξαγωγή και πολλούς άλλους παράγοντες, είναι σημαντικό ότι η επιλογή του αγωγού προς την Ελλάδα είναι στο τραπέζι και μάλιστα θα ξεκινήσουν και όλες οι αναγκαίες μελέτες.
 

Ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα είναι ότι τουλάχιστον ο Νετανιάχου δείχνει σαφή προτίμηση για συνεργασία με την Ελλάδα για την εξαγωγή του φυσικού αερίου, είτε αυτό γίνει με τον υποθαλάσσιο αγωγό East Med είτε με LNG που θα φθάνει σε σταθμούς αποϋγροποίησης στη Ρεβυθούσα αλλά και στην Αλεξανδρούπολη, μετατρέποντας έτσι τη Θράκη σε σημαντικό ενεργειακό και οικονομικό κόμβο. Για την επιλογή αυτή έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η Αίγυπτος στην πρόσφατη τριμερή που έγινε στην Αθήνα, παρουσία του Προέδρου της χώρας Αλ Σίσι.
 

Εκτός των ενεργειακών όμως είναι ιδιαίτερα σημαντικά τα μνημόνια συνεργασίας που υπέγραψαν Ελλάδα και Ισραήλ για τη διαχείριση των υδάτινων πόρων, καθώς η υψηλού επιπέδου τεχνολογία που έχει αναπτύξει το Ισραήλ μπορεί να δώσει λύσεις για την ύδρευση των ελληνικών νησιών, αλλά και για τον τουρισμό, που είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο, καθώς ο ισραηλινός και φυσικά ο εβραϊκός τουρισμός έχει χάσει σχεδόν όλους τους προορισμούς στη Μεσόγειο, εκτός της Κύπρου και της Ελλάδας.