ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΤΟΥΡΚΙΑ: Η πιο κρίσιμη καμπή μετά το 1922-23

Του ΣΑΒΒΑ ΚΑΛΕΝΤΕΡΙΔΗ

Στην ευρύτερη περιοχή μας είναι σε εξέλιξη τόσο σπουδαία γεγονότα, που μπορεί να χαρακτηριστούν ότι συνιστούν την πιο κρίσιμη ιστορική καμπή μετά το 1923, οπότε καθορίστηκαν τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας, με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης.

 

Το Ιράκ από το 2005 έχει ήδη συνταγματικά κατοχυρωμένη ομοσπονδιακή μορφή, με την αυτόνομη κουρδική διοίκηση να αποτελεί ήδη ένα ντε φάκτο ημιανεξάρτητο κράτος, στην επικράτεια του οποίου ήδη έχει συμπεριληφθεί και η περιφέρεια Κιρκούκ, όπου και τα πιο πλούσια αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της περιοχής.

 

Την ίδια ομοσπονδιακή μορφή έχει λάβει ντε φάκτο και η Συρία. Εξέλιξη η οποία αναμένεται να επισφραγιστεί με τη συνταγματική αναθεώρηση, που θα προκύψει ως αποτέλεσμα της ειρηνευτικής διαδικασίας η οποία είναι σε εξέλιξη υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με τη σθεναρή -μέχρι στιγμής- υποστήριξη των ΗΠΑ και της Ρωσίας.

 

Οι εξελίξεις αυτές προκαλούν σοβαρό πονοκέφαλο και μεγάλο εκνευρισμό στην Αγκυρα, σε βαθμό που έφθασε ο πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας Ταγίπ Ερντογάν να απειλήσει τις ΗΠΑ με το προσβλητικό «Αποφασίστε, μαζί μας ή με τους «τρομοκράτες»;», εννοώντας τους Κούρδους της Δημοκρατικής Ενότητας (PYD), τους οποίους οι ΗΠΑ θεωρούν συμμάχους τους στον αγώνα εναντίον του Ι.Κ. στη Συρία.

 

Ο εκνευρισμός αυτός και η ανησυχία για την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας από το ενδεχόμενο η ομοσπονδοποίηση να προχωρήσει και στην ίδια, με απρόβλεπτες συνέπειες για την επόμενη μέρα και το μέλλον του τουρκικού κράτους, ώθησε την Τουρκία να προβεί τις προηγούμενες ημέρες σε βομβαρδισμούς με πυρά πυροβολικού εναντίον κουρδικών στόχων του PYD, που είναι σύμμαχοι των ΗΠΑ.

 
 

Ο εκνευρισμός και η ανησυχία της Αγκυρας έλαβε εφιαλτικές διαστάσεις όταν, την ώρα που ο Ταγίπ Ερντογάν έκανε σύσκεψη με την κορυφή της ηγεσίας του κράτους και των ενόπλων δυνάμεων στο προεδρικό μέγαρο, εξερράγη αυτοκίνητο παγιδευμένο με εκρηκτικά λίγες εκατοντάδες μέτρα από το τουρκικό Κοινοβούλιο και πολύ κοντά σε στρατιωτική περιοχή της Αγκυρας, τινάζοντας στον αέρα λεωφορείο που μετέφερε στρατιωτικό προσωπικό, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 28 άνθρωποι και να τραυματιστούν 61.

Η κατάσταση επιβαρύνθηκε ακόμα περισσότερο λίγες ώρες αργότερα, όταν τη φορά αυτή έξι στρατιωτικοί έχασαν τη ζωή τους στην περιοχή του Ντιγιαρμπακίρ από έκρηξη βόμβας στο διερχόμενο τεθωρακισμένο όχημα του στρατού.

 

Να σημειωθεί ότι, ενώ ήταν σε εξέλιξη όλα αυτά, διέρρεε στα τουρκικά ΜΜΕ άκρως απόρρητο σήμα των τουρκικών Αρχών ασφαλείας, σύμφωνα με το οποίο 14 κατάλληλα εκπαιδευμένοι άνδρες διείσδυσαν στην Τουρκία από το έδαφος της Συρίας έχοντας λάβει ως αποστολή να προετοιμάσουν βομβιστικές ενέργειες εναντίον αεροδρομίου μεγάλης τουριστικής πόλης, εννοώντας την Αττάλεια, με στόχο να προκαλέσουν σοβαρό πλήγμα στον τουρκικό τουρισμό τη σεζόν του 2016.

 

Σε όλα αυτά, να συνυπολογιστεί το γεγονός ότι για περίπου 80 ημέρες οι τουρκικές Αρχές ασφαλείας και οι ένοπλες δυνάμεις δίνουν κανονικές μάχες στο Ντιγιαρμπακίρ και σε άλλες συνοικίες πόλεων του τουρκοκρατούμενου Κουρδιστάν. Μάχες που συνεχίζονται και αναμένεται να ενταθούν με το Νεβρόζ (21 Μαρτίου) και τον ερχομό της άνοιξης, δημιουργώντας ένα στην κυριολεξία εκρηκτικό κλίμα στην περιοχή, με αντικειμενικές δυσκολίες για την Αγκυρα να το διαχειριστεί, δεδομένης της πολυπλοκότητάς του αλλά και της πεισματικής και της αυτοκαταστροφικής στάσης που τηρεί το δίδυμο Ερντογάν - Νταβούτογλου.

Ενώ είναι σε εξέλιξη όλα αυτά στη γειτονική χώρα, είναι επίσης σε εξέλιξη συνομιλίες και διαδικασίες για την επίλυση του Κυπριακού, καθώς και διαδικασίες για τον έλεγχο και τον περιορισμό των προσφυγικών ροών προς τα ελληνικά νησιά, με την Τουρκία να αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα και το ΝΑΤΟ να έχει αναλάβει εποπτικό ρόλο στο Αιγαίο.

 

Με άλλα λόγια... 

εκτός από την τουρκική, και η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να μελετά νυχθημερόν με σοβαρότητα και εκ του σύνεγγυς τα τεκταινόμενα στο εσωτερικό και στον περίγυρο της Τουρκίας, γιατί ο εκνευρισμός και τα αδιέξοδα της Αγκυρας στα διάφορα μέτωπα μπορεί να οδηγήσουν την τουρκική κυβέρνηση σε αναζήτηση διεξόδου στον «εύκολο στόχο», ο οποίος -για διάφορους λόγους, στους οποίους θα αναφερθούμε στο επόμενο άρθρο μας- θεωρείται ότι είναι η Ελλάδα.