Κάποτε, αρκετά χρόνια πριν, προτού η
κρίση εξαντλήσει την ελαφρότητα και την αφέλεια όλων μας εξαντλώντας –τη
μια μετά την άλλη– όλες τις φαινομενικά ανώδυνες επιλογές, είχε
προφητικά γραφεί με μαρκαδόρο σε έναν από τους κίονες της οδού
Αριστοτέλους, στο ύψος, αν δεν κάνω λάθος, της Βασιλέως Ηρακλείου, η
"παράξενη" φράση "Οι άλλοι διασκεδάζουν με τα φώτα ανοιχτά στο σαλόνι,
όμως ο διάβολος κόβει βόλτες στο μπαλκόνι".
Ομολογώ ότι τέτοιου είδους "δηλώσεις"
στους τοίχους του κέντρου της Θεσσαλονίκης κέντριζαν πάντοτε το
ενδιαφέρον μου. Τις έβρισκα απείρως πιο επίκαιρες, εύστοχες και
περιεκτικές από σχοινοτενείς αναλύσεις, περισπούδαστες προγνώσεις και
κουραστικές στατιστικές για τις τάσεις και τις εντάσεις που δεν παύουν
να εγκλωβίζουν στους υποτιθέμενους μονοδρόμους τους τις ζωές μας.
Έπιαναν να πεις τον "σφυγμό των πραγμάτων". Απηχούσαν την εν εξελίξει
προέλαση –μακριά από μας– των επερχομένων γεγονότων. Ξεσκέπαζαν τον
κομφορμισμό της τρέχουσας ζωής.
Επιτρέψτε μου προς επίρρωσιν των
λεγομένων μου να επικαλεστώ επίσης την περίφημη φράση στο αμφιθέατρο του
Χημικού, γωνία Εθνικής Αμύνης και Αγίου Δημητρίου, "Πέντε μέρες
γλείψιμο και Σαββατοκύριακο Χαλκιδική" ή τη φράση "Ο Μαρμαρωμένος
Βασιλιάς πέθανε" στην Αγίας Σοφίας, στο ύψος του Πειραματικού, ή, τέλος,
τη φράση "Κουφάλες καπιτάλες, Χριστός Ανέστη", στην Καρόλου Ντηλ.
Μπορείτε να φανταστείτε πιο καίρια, πιο ουσιαστική κριτική στον δήθεν
"αστισμό" του κατά Νίκο Δήμο "απότομα αστικοποιηθέντος βλάχου" ή στον
κυρίαρχο στις μέρες μας εθνικολαϊκισμό;
Πέρα απ’ τον άμεσο, κατά κανόνα ιλαρό
αντίκτυπο αυτών των συνθηματικών υπομνήσεων, είναι εξόχως ενδιαφέρον το
γεγονός ότι λίγες μόνο λέξεις, γραμμένες βιαστικά σ’ έναν τοίχο "κατά
παράβαση των κειμένων διατάξεων" και, επομένως, υπό τον φόβο της
συλλήψεως και αποκαλύψεως του "δράστη", συμπυκνώνουν όλη τη ρηχότητα, ου
μην και τη χυδαιότητα της εθνικής μας κατάντιας. Εδώ και πέντε χρόνια ο
δημόσιος και ο ιδιωτικός λόγος κατακλύζονται από καταγγελτικές ή
αναλυτικές αναφορές στα αίτια της χρεοκοπίας, στις ευθύνες των πολιτικών
και των πολιτών, στη στάση του διεθνούς παράγοντα, στις ανεπαρκείς
αντιστάσεις όσων είχαν χρέος να παρέμβουν, κ.ο.κ. Ωστόσο, καμία πολεμική
και καμία ανάλυση δεν προκαλεί το άμεσο σοκ και την άμεση παραδοχή που
εν σπέρματι φέρουν αυτές οι λακωνικές, βιαστικές υπομνήσεις των ανώνυμων
συνθηματοποιών και συνθηματογράφων.
Λοιπόν, αφορμή για το σημερινό άρθρο
αποτέλεσε η φράση "Οι άλλοι διασκεδάζουν με τα φώτα ανοιχτά στο σαλόνι,
όμως ο διάβολος κόβει βόλτες στο μπαλκόνι". Την εποχή που γράφηκε θα
μπορούσε ως "άλλους" να περιγράφει "φτιαγμένους" με "θαλασσοδάνεια"
βιομήχανους, "επιδοτούμενους" μεγαλοαγρότες, "εθνικούς προμηθευτές και
εργολάβους", αλλά και λιγότερο εμφανείς, πλην όμως αρκούντως
καλοπερασάκηδες θαμώνες του Πρυτανείου το οποίο ανάστησε τον εθνικό
παρασιτισμό – τόσο σε ιδεολογικό όσο και σε εντελώς πρακτικό επίπεδο. Η
αξία της φράσης όμως δεν περιορίζεται στην ιστορικότητά της. Απορρέει
κυρίως από τη διαχρονικότητα του μηνύματός της, από την αοριστία της
αναφοράς στους "άλλους", η οποία δείχνει όλους τους "άλλους", όλων των
εποχών. Νομίζω ότι η φράση αυτή περιέχει μια αντίθεση τόσο άμεση, τόσο
ριζική, ώστε περιγράφει καλύτερα από κάθε κοινωνιολογικής, οικονομικής ή
άλλης εμβριθούς στόχευσης ανάλυση τα συμβαίνοντα στη χώρα.
Περιγράφει την απονομιμοποίηση της
εξουσίας. Τόσο της τυπικά κυβερνώσας εξουσίας, όσο και ολόκληρου του
πλέγματος της εξουσίας που αναπτύσσεται γύρω και πέρα από το τυπικό
σχήμα της παρούσας κυβέρνησης.
"Απονομιμοποίηση γιατί;", θα αναρωτηθεί
κάποιος. Πού το στηρίζεις;
Επιτρέψτε μου να αναφέρω το όνομα του John
Locke και το περίφημο έργο του Second Treatise of Government, όπου
διατυπώνεται η καίρια άποψη ότι η κυβέρνηση νομιμοποιείται να κυβερνά
στον βαθμό που διαφυλάσσει και εγγυάται τις βασικές ελευθερίες, τα
φυσικά δικαιώματα των πολιτών. Ότι ο εγγυητικός ρόλος της εξουσίας
αποτελεί ταυτόχρονα τον νομιμοποιητικό της πυρήνα. Ότι η αντιπροσώπευση
οφείλει να είναι αντιπροσώπευση, δηλαδή σύνθεση των αντικρουόμενων
συμφερόντων τόσο σε προγραμματικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο άσκησης
της εξουσίας.
Δεν είναι δυνατόν σε μία έκτακτη
κατάσταση, όπως η κατάσταση χρεοκοπίας, τόσο ο προσδιορισμός όσο και η
κατανομή των επιπλέον βαρών απλώς να αντανακλούν μια "ιδεολογική"
ανάγνωση της πραγματικότητας η οποία κατ’ ουσίαν αποδέχεται πλήρως και
κατοχυρώνει τις επιλογές που προκάλεσαν τη χρεοκοπία. Δεν μπορεί το κατά
δήλωσή του "νέο" να εξαγγέλλει προσλήψεις και αυξήσεις μισθών στο
Δημόσιο και ταυτόχρονα να αποφασίζει τη δήμευση των εισοδημάτων των
ελεύθερων επαγγελματιών ή την περαιτέρω διόγκωση της ανεργίας του
ημιθανούς ιδιωτικού τομέα μέσω των αυξήσεων των εργοδοτικών εισφορών.
Είναι παράλογο, είναι εξοργιστικό και, εντέλει, είναι ανέφικτο. Το μόνο
αποτέλεσμα που θα έχει θα είναι η κατά Thomas Paine και Henry David
Thoreau "πολιτική ανυπακοή". Κάτι που ήδη καταγράφεται ως "υστέρηση
εσόδων" με ανησυχητικά αυξητικές τάσεις, αλλά και ως άρνηση κάθε
πολιτικού credo με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Άκουσα τις προάλλες ευρωβουλευτή του
κυβερνώντος κόμματος να παραδέχεται σε ραδιοφωνική εκπομπή ότι το σύνολο
των φορολογικών και των ασφαλιστικών επιβαρύνσεων που καλούνται να
πληρώσουν με το υπό κατάρτιση ασφαλιστικό νομοσχέδιο οι ελεύθεροι
επαγγελματίες ανέρχεται στο 85-90% των ετήσιων εισοδημάτων τους.
Αν η
βλακώδης αυτή επιλογή δεν αποτελεί προσκλητήριο σε φοροδιαφυγή και
εισφοροδιαφυγή –φαινόμενα τα οποία ήδη βρίσκονται σε έξαρση και
υποτίθεται ότι αναζητούνται τρόποι περιστολής τους– , τότε τι είναι;
Παράσταση για τους κατά τον κ. Σεβαστάκη "δικούς" τους ψηφοφόρους;
Αυτούς που παίρνουν τις αυξήσεις;
Παραδοσιακά, τα αριστερά κόμματα
εξέφραζαν τις ευάλωτες ομάδες της κοινωνίας και το κοινωνικό περιθώριο.
Υποτίθεται ότι ο ρόλος τους στο πλαίσιο της αστικής, κοινοβουλευτικής,
αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας ήταν εξισορροπητικός και εξυγιαντικός.
Έδιναν φωνή στους αποκλεισμένους, περιόριζαν τις παμφάγες διαθέσεις των
ισχυρών, "νομιμοποιούσαν" το κοινωνικοοικονομικό σύστημα θεραπεύοντας –ή
περιορίζοντας– ανεπάρκειες και ανισορροπίες, ανακατανέμοντας εισοδήματα
και μεριμνώντας για τη διασφάλιση ενός "ανεκτού" επιπέδου ζωής για
όλους. Η νυν "αριστερή" κυβέρνηση εξελέγη, ιδίως τη δεύτερη φορά, με
λάβαρο το "πρόγραμμα κοινωνικής σωτηρίας" για την αντιμετώπιση της
"κοινωνικής κρίσης".
Τι ακριβώς περιλαμβάνει αυτό το περίφημο
"πρόγραμμα"; Πώς εφαρμόζεται στην πράξη;
Είναι στοιχείο προγράμματος "κοινωνικής
σωτηρίας" η δημιουργία και ενίσχυση προϋποθέσεων για περαιτέρω διόγκωση
της ανεργίας;
Είναι στοιχείο προγράμματος κοινωνικής σωτηρίας η
επιλεγείσα "Τελική Λύση" για ολόκληρες ομάδες του πληθυσμού, με κριτήριο
την επαγγελματική τους ιδιότητα, το μορφωτικό τους επίπεδο ή την εν
γένει στάση ζωής τους;
Να με συγχωρεί η καλή μας κυβέρνηση, αλλά τέτοιες
επιλογές μου θυμίζουν, ολοένα και περισσότερο, τον Πολ Ποτ και τους
"Ερυθρούς Χμερ", όχι κυβέρνηση ευρωπαϊκής χώρας.
Το περίεργο λοιπόν μ’
αυτήν την κυβέρνηση είναι ότι...
αντί να μειώνει τον αριθμό των λούμπεν,
δημιουργεί νέους λούμπεν. Ότι αντί να εξισορροπεί αντιθέσεις και να
μειώνει ανισότητες τραβά στα άκρα και αντιθέσεις και ανισότητες. Ότι για
να διαφυλάξει τα "δικαιώματα" όσων έχασαν τα λιγότερα απ’ όλους λόγω
κρίσης, ισοπεδώνει τα δικαιώματα όλων των άλλων.
Ναι, είναι ταξική
κυβέρνηση, δεν χωρεί καμία αμφιβολία. Όμως άλλο να είσαι ταξική
κυβέρνηση "υπέρ αδυνάτων" και άλλο να είσαι ταξική κυβέρνηση υπέρ
πελατών. Στην παράξενη αυτή χώρα το κατορθώσαμε κι αυτό: οι "πελάτες" να
αποτελέσουν οργανωμένη κοινωνική τάξη! Τόσο ισχυρή μάλιστα, ώστε να
αναμετρώνται με τους πολίτες και να επιβάλλουν τους όρους τους!
Μπορεί το ιερόν ημών ευαγγέλιον να καλεί
τους πιστούς να συμπεριφέρονται στον πλησίον "ως σεαυτόν" χωρίς να
γνωρίζει η δεξιά τι ποιεί η αριστερά, όμως οι νυν κυβερνώντες το
παράκαναν. Το παράκαναν σε βαθμό πλήρους απώλειας της ταυτότητάς τους.
Άρα και πλήρους απώλειας της νομιμοποίησής τους. Και μπορεί οι
στερεότυπες, δυσκοίλιες, κατεψυγμένες ανακοινώσεις της κυρίας
κυβερνητικής εκπροσώπου να βεβαιώνουν προς πάσα κατεύθυνση ότι "Δεν
τρέχει τίποτα", πλην όμως μάλλον υστερούν –και μάλιστα δραματικά– σε
πειθώ σε σχέση με τις αξιοπρόσεκτες χορευτικές της ικανότητες. Κι ας
είναι η μουσική που ακούγεται στο βάθος το αποχωρητήριον μαρς.
Ναι, όταν
χτυπάς βαθιά με το μαχαίρι, κόβεις, χύνεις αίμα, ακρωτηριάζεις. Μετά
την πράξη, δεν αρκεί να αρνείσαι τις συνέπειές της. Ακόμη και αν τις
αρνείσαι, ο "διάβολος στο μπαλκόνι" θα σε υποχρεώσει να τις υποστείς..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου