TOYΡΚΙΑ: Ο σουλτάνος και οι γείτονες

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΤΖΙΜΑ

Το περίφημο δόγμα Νταβούτογλου για «μηδενικά προβλήματα» με τους γείτονες και «στρατηγικό βάθος» στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας καταρρέει. Αντί για φιλικές σχέσεις με τις γύρω χώρες, και τους συμμάχους, το δίδυμο Ερντογάν-Νταβούτογλου άνοιξε μέτωπα παντού και με όλους. Η Τουρκία από παράγοντας σταθερότητας στην περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής εξελίσσεται σε πηγή κινδύνων σε ένα εύφλεκτο περιβάλλον.

 

Ο τουρκικός Τύπος, ο μη ελεγχόμενος από τον Ερντογάν, το επισημαίνει. «Με τις χώρες που είχαμε εδώ και χρόνια φιλικές σχέσεις είμαστε πλέον στα μαχαίρια», γράφει χαρακτηριστικά η Sozcu. «Ξεκίνησαν με την πολιτική των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες, αλλά κατέληξαν στους “μηδέν” γείτονες», δηλώνει ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιλτσάρογλου. 

Δεν έχουν άδικο. Ο Ταγίπ Ερντογάν κατάφερε να μη μείνει στους Τούρκους «κανένας φίλος γείτονας».  

Με τον «αδερφό» τα έσπασε όταν αποφάσισε ότι ήθελε να τον ανατρέψει. 

Με την Ελλάδα είναι γνωστά και χρόνια τα προβλήματα. 

Οι σχέσεις με το Ιράκ διαταράχθηκαν μετά την απόφαση του Ερντογάν να στείλει στρατεύματα στη Μοσούλη για να πλήξει στόχους των Κούρδων του PKK.  

Με το Ισραήλ βρίσκεται στα μαχαίρια λόγω παλαιστινιακού, με την Αίγυπτο του Σίσι διέκοψε τις σχέσεις γιατί υποστήριξε τους Σιίτες «Αδελφούς Μουσουλμάνους» του Μόρσι, με το Ιράν το κλίμα θυμίζει Σιβηρία εξαιτίας της στήριξης της Τεχεράνης στον Ασαντ, η πολιτική του Ερντογάν να «μανιπουλάρει» την Αραβική Ανοιξη απέτυχε παταγωδώς, ενώ και τα ανοίγματα προς την Αρμενία ουδέν απέφεραν. Και ωσάν να μην έφταναν όλα αυτά, μέσα στην παραζάλη της μεγαλομανίας του έριξε το ρωσικό αεροσκάφος ενταφιάζοντας τις σχέσεις του με τον Πούτιν, με τον οποίο μέχρι πρότινος φωτογραφιζόταν μαζί. Με αυτό το τελευταίο πάντως δύσκολα θα ξεμπλέξει.

 

Ο Πούτιν για πολλούς λόγους δεν πρόκειται να καταπιεί εύκολα μια τέτοια πρόκληση, όταν μάλιστα αυτή συνοδεύτηκε από τη δολοφονία Ρώσου πιλότου και τη σκύλευση της σορού του. 

Μια παλιά ρωσική παροιμία, που διακινείται ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Τουρκία, λέει πως: 

  

«Aν σηκώσεις στο χορό μια αρκούδα, ο χορός δεν τελειώνει όταν το θέλεις εσύ, αλλά όταν το θέλει η αρκούδα». 

Ο Ερντογάν το έκανε και αυτό. Σήκωσε για χορό τη «ρωσική αρκούδα» και τώρα περιμένει εναγωνίως από εκείνη να τον κλείσει. Μόνο που ο Πούτιν θέλει να σύρει τον Τούρκο αλαζόνα ηγέτη κάτω από τα καυδιανά δίκρανα. Αξιώνει συγγνώμη και αποζημιώσεις από μέρους του, όπως ακριβώς αξίωσε από το Ισραήλ το 2010 ο Ερντογάν για την αιματηρή επίθεση στο τουρκικό πλοίο «Μαβί Μαρμαρά», που έπλεε μεταφέροντας ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα. Το Ισραήλ ζήτησε τότε συγγνώμη και πλήρωσε αποζημίωση.  

Θα το κάνει και ο «σουλτάνος» με τους Ρώσους ώστε να εκτονωθεί η επικίνδυνη ένταση; 

Και αν αρνηθεί μέχρι πού μπορεί να το τραβήξει ο εξίσου μεγαλομανής «τσάρος» του Κρεμλίνου; 

Με άλλα λόγια μπορεί να οδηγηθούν τα πράγματα ακόμα και σε θερμή σύγκρουση; 

 Οι ειδικοί σχεδόν το αποκλείουν. Με αυταρχικούς και απρόβλεπτους ηγέτες όμως σαν τον Ερντογάν και τον Πούτιν όλα είναι πιθανά.