ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Προτεραιότητες εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής

Toυ Θάνου Π. Ντόκου 

Γενικού διευθυντή στο ΕΛΙΑΜΕΠ.

Οι εκλογές τελείωσαν και είναι καιρός, πλέον, να συζητηθούν οι πιθανές επιλογές στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας. 

Σε θεσμικό επίπεδο, πέραν των όποιων αλλαγών στον τρόπο λειτουργίας του υπουργείου Εξωτερικών, εκκρεμεί εδώ και πολύ καιρό η δημιουργία ενός εθνικού μηχανισμού στρατηγικού σχεδιασμού και διαχείρισης κρίσεων με τη θεσμοθέτηση ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (απολύτως διακριτού από το Συμβούλιο Εξωτερικής Πολιτικής).
 

Η Ε.Ε. βρίσκεται σε περίοδο συζήτησης σημαντικών αλλαγών θεσμικής φύσης και αναθεώρησης συγκεκριμένων πολιτικών και θα πρέπει να επιδιωχθεί η όσο το δυνατόν πιο ουσιαστική συμμετοχή μας στις σχετικές διεργασίες. Εμφαση θα πρέπει να δοθεί και στις σχέσεις με τις μεγάλες δυνάμεις, ΗΠΑ, Κίνα και Ρωσία. Στον βαλκανικό μας περίγυρο υπάρχει μια περιορισμένη αλλά καλοδεχούμενη κινητικότητα στις σχέσεις με την ΠΓΔΜ, αλλά η εσωτερική αστάθεια στη γειτονική χώρα δυσχεραίνει την περαιτέρω πρόοδο. Οι δυσκολίες με την Αλβανία, αλλά και το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου και η αναθέρμανση των ελληνοσερβικών σχέσεων πρέπει να εξεταστούν, ενώ στις ελληνοτουρκικές σχέσεις το ζητούμενο θα πρέπει να είναι η σταθερότητα, λόγω της μεταβατικής περιόδου την οποία διανύει η Τουρκία. Παρά το πολύ θετικό κλίμα στις διακοινοτικές συνομιλίες, η επίλυση του Κυπριακού εξακολουθεί να φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση λόγω Αγκυρας. Απαραίτητη η συνέχιση και εμβάθυνση της συνεργασίας με Ισραήλ και Αίγυπτο, ενώ προσεκτικές κινήσεις και συντονισμός των υπουργείων Ενέργειας και Εξωτερικών χρειάζονται στον χώρο της ενέργειας.
 

Στο χώρο της Εθνικής Αμυνας, θα πρέπει να βρεθεί λύση σε μια εξαιρετικά δύσκολη εξίσωση: τη διατήρηση της αποτρεπτικής ικανότητας με αρκετά λιγότερους οικονομικούς πόρους. Αποτελεί μονόδρομο ο περαιτέρω εξορθολογισμός της δομής δυνάμεων, η απαλλαγή από περιττά βάρη και η επιδίωξη οικονομιών κλίμακας.
 

Απαραίτητη προϋπόθεση όλων αυτών είναι μια διαδικασία συνολικής και σε βάθος αμυντικής αναθεώρησης. Θα πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια στήριξης του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ χρήσιμη για την είσπραξη πόρων θα ήταν η ολοκλήρωση της προσπάθειας εξωδικαστικού διακανονισμού με εταιρείες οπλικών συστημάτων. 

Στον τομέα της δημόσιας τάξης επείγει η επεξεργασία ενός δόγματος εσωτερικής ασφάλειας και η αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος της Ελληνικής Αστυνομίας.

 
Ασφαλώς το κρισιμότερο ζήτημα στην τρέχουσα περίοδο είναι το προσφυγικό/μεταναστευτικό: 

Επιπλέον της πλήρους αξιοποίησης των διατιθέμενων ευρωπαϊκών πόρων, αποτελούν εξαιρετικά σημαντικές για τη χώρα μας η τροποποίηση του Κανονισμού Δουβλίνο ΙΙ και η συμφωνία για καταμερισμό των μεταναστευτικών βαρών ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε., ενώ ιδιαίτερα ευαίσθητο είναι και το θέμα της ευρωπαϊκής φύλαξης των ελληνικών συνόρων. 

Σε κάθε περίπτωση, η εξελισσόμενη κρίση, με τη διοχέτευση των προσφυγικών ροών από τη μια χώρα της νοτιοανατολικής και κεντρικής Ευρώπης στην άλλη, προσομοιάζει με το παιχνίδι «μουσικές καρέκλες». Η Ελλάδα θα πρέπει πάση θυσία να αποφύγει να βρεθεί χωρίς καρέκλα όταν σταματήσει η μουσική, αφού ο εγκλωβισμός σημαντικού αριθμού προσφύγων σε ελληνικό έδαφος θα προκαλέσει εξαιρετικά δυσεπίλυτα προβλήματα για την ελληνική κοινωνία και οικονομία.