Όταν πρόκειται για την Ελλάδα, τα πράγματα κινούνται γρήγορα.
Ο Peter Spiegel των Financial Times κάνει νύξεις για "ανθρωπιστική
βοήθεια". Μεγάλα μέσα ενημέρωσης δείχνουν τη διάσημη ηθοποιό Kate
Hudson να ξοδεύει τα τουριστικά της δολάρια στη Σκιάθο. Τα αστεία
παίρνουν και δίνουν, αλλά η κατάσταση δεν είναι καθόλου αστεία.
Ξεκινώντας από το ορεκτικό, η Ελλάδα θα χρειαστεί φάρμακα τα οποία
προμηθεύεται από το εξωτερικό.
Ο παραδοσιακός τρόπος προσαρμογής με στόχο την έξοδο από μια βαθιά και παρατεταμένη ύφεση -και η Ελλάδα βιώνει σίγουρα μία τέτοια-
είναι η αναδιάρθρωση χρέους και η υποτίμηση του νομίσματος.
Ο Paul De
Grauwe, του London School of Economics, επιμένει ότι η διαγραφή χρέους
και η αναδιάρθρωση είναι ένας διπλός δρόμος και για την ώρα είναι ο
δρόμος που δεν ακολουθείται από την Ελλάδα.
Τι θα γινόταν αν η Ελλάδα ήταν φυσιολογική και δεν είχε στενή σχέση με τη Γερμανία;
Η ελληνική δραχμή σε σύγκριση με το
γερμανικό μάρκο. Μάρκο-Δραχμή: απεικονίζονται δύο γύροι υποτίμησης της
δραχμής και έπειτα η σωτηρία της ευρω-σταθερότητας.
Το παραπάνω διάγραμμα χρειάζεται
διακριτική εξήγηση. Απαντά σε ορισμένα δύσκολα ερωτήματα. Μια φορά κι
ένα καιρό δεν υπήρχε ευρώ. Το γερμανικό μάρκο πήρε την κυριαρχία και η
ελληνική δραχμή μπήκε δυο φορές σε τροχιά υποτίμησης. Έδειξα τόλμη και
απεικόνισα την επέκταση της υποτίμησης της δραχμής σε διάστημα δεκαετιών
(το μπλε βέλος). Κάτι που δεν συνέβη στην πραγματικότητα επειδή η
Ελλάδα είχε το ίδιο νόμισμα με τη Γερμανία και τα άλλα κράτη-μέλη της
Ευρωζώνης. Ο Alberto Gallo της RBS εκτιμά πως εάν υπήρχε μια νέα δραχμή,
θα γνώριζε μια υποτίμηση της τάξης του 50%.
Αν όμως το ευρώ δεν υπήρχε ποτέ;
Τι θα χε συμβεί εάν η Ελλάδα είχε βιώσει απότομες υποτιμήσεις, ανάλογες αυτών που βίωσαν η Ινδονησία, η Ρωσία και το Μεξικό;
Χρησιμοποιώ την εισαγωγή του ευρώ, στα
τέλη του 1998, ως ένα σημείο καμπής (μπλε κύκλος). Η Ινδονησία είδε το
νόμισμά της να υποτιμάται κατά περίπου 81%, η Ρωσία κατά 72% και το
Μεξικό κατά 48%. Αυτές είναι το πράσινο, κόκκινο και κίτρινο βέλος. Οι
αριθμοί δίνονται κατά προσέγγιση και τα τρία βέλη διασκορπίζονται. Οι
πραγματικές κινήσεις, σε τρία χρονικά διάστημα της δεκαετίας του 1990,
έγιναν με βάναυση ταχύτητα και θα επικάλυπταν η μία την άλλη. Να
σημειωθεί ότι η Ινδονησία -το πράσινο βέλος- συνετρίβη σε σύγκριση με το
Μεξικό -το σταθερό κίτρινο.
Τι θα γινόταν αν η Ελλάδα ήταν Μεξικό;
Τι θα γινόταν αν Αν η Ελλάδα δεν ήταν στη ζώνη του ευρώ, είχε μια απότομη υποτίμηση και
στη συνέχεια, εκεί γύρω στο 1998, γνώριζε μεγαλύτερη απαξίωση του
νομίσματος της?
Στο παραπάνω γράφημα υπάρχουν τρία παραδείγματα
"νομισματικής προσαρμογής" από την εποχή που προηγήθηκε του ευρώ. Δεν
ξέρω ποιο βέλος θα αντιστοιχούσε στην Ελλάδα, αλλά ας είμαστε αισιόδοξοι
και ας πούμε ότι η Ελλάδα "θα θυμίσει Μεξικό".
Η προφανής
πραγματικότητα, σε ένα γράφημα με άξονα y, είναι πως αν η Ελλάδα έμπαινε
σε ένα μονοπάτι υποτίμησης ανάλογο του Μεξικού θα ακολουθούσε την
απότομη κατάρρευση του 1990 και στη συνέχεια θα ολίσθαινε σε ένα πιο
σταθερό μονοπάτι που απεικονίζεται από την κίτρινη διακεκομμένη γραμμή.
Το νόημα αυτής της προσομοίωσης είναι
το πόσο απίστευτα κοντά είναι το τέλος του δρόμου του μεξικανικού πέσο
με το σημείο που θα βρισκόταν η Ελλάδα εάν δεν υπήρχε ποτέ το ευρώ.
Ο
κίτρινος κύκλος είναι πάρα πολύ κοντά στο τέλος του μπλε βέλους της
αναλογίας μάρκου/δράχμης.
Υπάρχουν πολλά ερωτηματικά και παραλλαγές εδώ.
Δεν λέω πως η Ελλάδα είναι Ινδονησία ή Ρωσία. Το σημαντικό είναι ότι η
απόσταση που απέχει σήμερα μια περιορισμένη από το ευρώ δραχμή (ο
πράσινος κύκλος έως το "Μεξικανικό" κίτρινο κύκλο) δείχνει μια ισχυρή
υποτίμηση που ενδεχομένως να είναι και το καλύτερο σενάριο για τη χώρα.
Σε κάθε περίπτωση, το τραύμα του ελληνικού λαού θα είναι αισθητό
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου