TOYΡΚΙΑ: Οι επενδυτές χάνουν την πίστη τους στην μπανανία του Ερντογάν

Του Μatthew Α. Wιnkler / Bloomberg

Όλοι γνωρίζουν πως η Αργεντινή, η Ελλάδα και η Ουκρανία είναι αυτές που βρίσκονται πιο κοντά στην κόλαση, μεταξύ των χωρών που πολιορκούνται από το υψηλό χρέος. Τώρα ακόμη μία χώρα μπαίνει στο επενδυτικό καθαρτήριο. Και αυτή είναι η Τουρκία.

Τι αλλαγή κι αυτή! Υπό την ηγεσία του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος πήρε στα χέρια του το «τιμόνι» της χώρας το 2003, η ιστορία της Τουρκίας αυτό τον αιώνα είχε να πει μόνο για ισχυρή ανάπτυξη και την εκπληρωθείσα ως επί το πλείστον υπόσχεση της ανανεωμένης ευημερίας.

Όχι πια. Για πρώτη φορά σε διάστημα τουλάχιστον μίας δεκαετίας, η Τουρκία υποφέρει ταυτόχρονα από την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης, την επιδείνωση των αγορών ομολόγων και μετοχών, ένα νόμισμα με κακή επίδοση και την αντίληψη ότι ο δανεισμός επιδεινώνεται, σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg. Οι επενδυτές δεν δείχνουν πλέον εμπιστοσύνη στην Πρόεδρο Ερντογάν.

Η λίρα έχει υποτιμηθεί 13,12% μέχρι στιγμής φέτος, καταγράφοντας τη χειρότερη επίδοση, υπολογίζοντας σε δολάρια, μεταξύ των 31 πιο δημοφιλών νομισμάτων. Και η αδυναμία είναι μόνο ένα μέρος της ιστορίας του νομίσματος. Όπως υπολογίζεται από την τεκμαρτή μεταβλητότητα της λίρας ή τα στοιχήματα στη μελλοντική σταθερότητα του νομίσματος, το τουρκικό χρήμα κατευθύνεται γρηγορότερα προς την αστάθεια από οποιοδήποτε άλλο.

Οι τουρκικές μετοχές βυθίζονται, ενώ οι μετοχές των εταιρειών από άλλες αναδυόμενες αγορές ανεβαίνουν. Μέχρι στιγμής φέτος, οι 30 τουρκικές εταιρείες του δείκτη ΒΙSΤ της χώρας έχουν υποχωρήσει 15,6%. Συγκριτικά, ο δείκτης αναφοράς για τις μετοχές όλων των αναδυόμενων αγορών έχει αυξηθεί 10,9%. Οι μετοχές των αναδυόμενων αγορών της Ευρώπης, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής έχουν επίσης κινηθεί ανοδικά, κατά 8,9% σε όρους δολαρίων

Στην αγορά ομολόγων, η Τουρκία συμπεριφέρεται περισσότερο σαν την Αργεντινή, την Ελλάδα και την Ουκρανία από ό, τι σαν την υπόλοιπη Ευρώπη ή τις αναδυόμενες αγορές. Οι τιμές των κρατικών ομολόγων σε λίρα έχουν υποχωρήσει 17,4% το 2015. Συγκριτικά, τα ομόλογα των αναδυόμενων αγορών κέρδισαν 1,4%, όπως μετράται σε δολάρια. Την ίδια στιγμή, το αποτιμημένο σε δολάρια δημόσιο χρέος της Τουρκίας παρήγαγε συνολική απόδοση 0,45% από τις αρχές του έτους μέχρι σήμερα, ήτοι τη χειρότερο μετά την Ουκρανία στις αναδυόμενες αγορές, ενώ τα ομόλογα των αναδυόμενων αγορών επέστρεψαν 3%

Άλλο ένα πράγμα που επιδεινώνεται είναι η αντίληψη για την πιστοληπτική ικανότητα της Τουρκίας. Κοιτάξτε την ταχέως αυξανόμενη τιμή των CDS της –η ασφάλιση που αγοράζουν οι ομολογιούχοι προκειμένου να προστατευτούν από τυχόν αδυναμία αποπληρωμής χρέους. Με βάση αυτό το μέτρο, οι μόνες χώρες που ενέπνευσαν περισσότερο φόβο από την Τουρκία στη διάρκεια των τριών τελευταίων μηνών είναι η Αργεντινή, η Ελλάδα και η Ουκρανία

Το χειρότερο, όμως για την Τουρκία, είναι ότι:

H οικονομική ανάπτυξη έχει παγώσει. Μέχρι το τέλος του 2014, η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της χώρας είχε πέσει στο 2,58%, δηλαδή στο ένα πέμπτο από το αποκορύφωμά το 2010. Αξίζει να σημειωθεί ότι η αύξηση του ΑΕΠ σε επίπεδο έτους έμεινε κάτω από τον κινητό μέσο όρο για 12 συνεχόμενα τρίμηνα -η πρώτη φορά που συνέβη, τουλάχιστον από το 1997, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Ακόμη και κατά τη διάρκεια της τελευταίας ύφεσης, η οποία προκλήθηκε από την οικονομική κρίση του 2008, υπήρχαν μόνο 10 συνεχόμενα τρίμηνα που η αύξηση του ΑΕΠ της Τουρκίας έμεινε κάτω από τον κινητό μέσο όρο της.

Και τι γίνεται με το μέλλον; 

Οι οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η τουρκική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 3,3% φέτος, 3,8% το 2016 και 4% το 2017. Δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής από το συμπέρασμα ότι αυτοί είναι πολύ μέτριοι στόχοι, σε σύγκριση με τα αποτελέσματα των τελευταίων 15 ετών, όταν η αύξηση του ΑΕΠ κατάφερε να φτάσει έως και το 12,59%.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν χειρότερα μέρη για να επενδύσει κανείς. Αλλά αυτά δεν είναι πολλά.