ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Τα λαϊκίστικα κόμματα της Ευρώπης τύπου ΣΥΡΙΖΑ θα αφήσουν ΠΙΚΡΗ κληρονομιά

The FINANCIAL TIMES

Η λαϊκιστική πολιτική παλίρροια της Ευρώπης υποχωρεί. Όχι παντού και όχι πάντα για λόγους που καθησυχάζουν. Όμως, η εκτίμηση ότι το ευρωπαϊκό πολιτικό κομματικό σύστημα θα κατέρρεε από τα αντικαθεστωτικά κόμματα, αμφισβητείται περισσότερο από ό,τι πριν από ένα χρόνο, όταν οι αντάρτες είχαν καλή, αλλά όχι εξαιρετική παρουσία στις ευρωεκλογές.

Εκτός από την Ελλάδα, τα περισσότερα κεντροδεξιά και κεντροαριστερά κόμματα επιδεικνύουν αντοχή σε σχέση με τους εικονοκλάστες αντιπάλους τους. Χρησιμοποιώντας τους στίχους του ποιητή William Butler Yeats «Tα πράγματα δεν καταρρέουν, το κέντρο μπορεί να αντέξει».

Ένα πλήγμα ήταν ήταν την προηγούμενη εβδομάδα η παραίτηση του γνωστού επιχειρηματία Hans Olaf Henkel, από την ηγετική ομάδα του νέου αντιευρωπαϊκού γερμανικού κόμματος Alternative für Deutschland. Κατέληξε, δικαίως, ότι το AfD θα χάσει το κύρος του με τον εναγκαλισμό εθνικιστικών δεξιών σκοπών που αντιτίθενται στις σύγχρονες γερμανικές αξίες. 

Το αντιισλαμικό κίνημα Pegida βρέθηκε σε δυσμένεια καθώς προέκυψε μία φωτογραφία του ηγέτη του Lutz Bachmann να ποζάρει ως νέος Αδόλφος Χίτλερ. 

Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες εν τω μεταξύ, το παραδοσιακό φιλελεύθερο κόμμα που δεν κατάφερε να εκπροσωπηθεί στην Bundestag στις εκλογές του 2013, κάνουν το comeback σε τοπικό επίπεδο.

Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, του οποίου ηγείται ο blogger κωμικός Μπέπε Γκρίλο, εκτοξεύθηκε στις εκλογές του 2013 καταλαμβάνοντας το 25% των ψήφων. Έκτοτε, η ιδιοσυγκρασιακή ηγεσία του κ. Γκρίλο οδήγησε στην αποχώρηση – ή απομάκρυνση – 35 εκ των 163 βουλευτών. Το κόμμα υποχωρεί στις δημοσκοπήσεις επειδή ο Ματέο Ρέντζι, ο μεταρρυθμιστής κεντροαριστερός πρωθυπουργός, δείχνει ότι θα μπορούσε να είναι ο άνθρωπος που θα αντιμετωπίσει τις συνταγματικές και οικονομικές προκλήσεις με ενέργεια και ειλικρίνεια που δεν συνηθίζεται σε κόμματα του κατεστημένου. Αντιθέτως, ο κ. Γκρίλο δείχνει διαδηλωτής που έχει πάθει εμμονή με την καθαρότητα των αρχών του κόμματός του αντί να ασχολείται με τις πράξεις.

Στην Ισπανία, οι αριστεροί λαϊκιστές του Podemos βρίσκονται επίσης στην άμυνα. Η οικονομική ανάκαμψη που καταγράφεται με το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα υπονομεύει το επιχείρημα ότι το πολιτικό κατεστημένο οδηγεί την Ισπανία στα βράχια. Επίσης, δεν είναι θετικό για το Podemos να συσχετίζεται με την απερισκεψία που δείχνει ο ΣΥΡΙΖΑ, το ελληνικό αδελφό κόμμα, στην εξουσία. Τέλος, οι Ciudadanos, το νέο κόμμα των μετριοπαθών μεταρρυθμιστών, παίρνει την ψήφο διαμαρτυρίας από το Podemos.

Ορισμένα αντικαθεστωτικά κόμματα έχουν μαλακώσει τόσο πολύ την εικόνα τους που τείνουν να γίνουν αξιόπιστα. Οι Φινλανδοί για παράδειγμα – που κάποτε ήταν γνωστοί ως Αληθινοί Φινλανδοί. Το 2011 ήταν outsider που διαμαρτυρόταν για τα προγράμματα στήριξης προς τις πιο ευάλωτες χώρες της ευρωζώνης. Τώρα, που είναι το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα στη Φινλανδία μετά τις εκλογές της 19ης Απριλίου, πιθανότατα θα κληθεί από τα παραδοσιακά κόμματα σε κυβέρνηση συνασπισμού.

Η δοκιμασία για τον ακροδεξιό λαϊκισμό δεν θα είναι οι εκλογές της 7ης Μαΐου στη Βρετανία, όπου το αντιευρωπαϊκό Κόμμα της Ανεξαρτησίας (UKIP) αναμένεται να αποσπάσει λίγες έδρες, αλλά οι προεδρικές εκλογές στη Γαλλία το 2017, όπου το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λε Πεν  στοχεύει σε ταπείνωση του κατεστημένου.

Σε άλλες χώρες, η υποχώρηση της λαϊκιστικής παλίρροιας θα ευνοήσει την Ευρώπη μόνο εάν τα παραδοσιακά κόμματα χρησιμοποιήσουν για καλό αυτή τη νέα ανάσα ζωής. Χάρη στις μακροπρόθεσμες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, αλλά και λόγω των πρόσφατων οικονομικών δυσκολιών και των κυβερνητικών σκανδάλων διαφθοράς και ανικανότητας, τα παραδοσιακά κόμματα έχουν χάσει την εμπιστοσύνη του κόσμου καθώς και την αφοσίωση των ψηφοφόρων τους. Θα είναι πολύ δύσκολο για αυτούς να δείξουν ότι μπορούν να αλλάξουν το ευρωπαϊκό καπιταλιστικό σύστημα πρόνοιας και να το καταστήσουν μακροχρόνια επιτυχές. 

Επίσης, ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ αμαυρώνει τη γοητεία του αριστερού λαϊκισμού, οι δεξιοί λαϊκιστές έχουν ήδη πετύχει κάποιους από τους στόχους τους:  

Έχουν ήδη επιβάλει ένα πιο σκληρό ύφος στη δημόσια συζήτηση για τη μετανάστευση, την εθνική ταυτότητα, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την αμοιβαία στήριξη στην ευρωζώνη.

 

Κάποια από τα παραδοσιακά κεντροδεξιά κόμματα υιοθετούν αυτά τα θέματα.

Οι ηττημένοι δεν θα είναι η κοινωνική ειρήνη και η υγεία της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.