Πριν από περίπου δύο μήνες το κύριο άρθρο των New York Times έθετε
το ερώτημα αν με δεδομένες τις επιλογές των Eρντογάν - Nταβούτογλου στην
ευρύτερη Mέση Aνατολή μπορεί η Tουρκία να εξακολουθήσει να θεωρείται
μέλος του NATO και σύμμαχος της Oυάσιγκτον.
Προχθες, σε δημοσίευμα
της Wall Street Journal, καταγράφεται μια προσπάθεια πλήρους
χειραφέτησης της Tουρκίας με την εγχώρια παραγωγή όλων των στρατηγικής
σημασίας οπλικών συστημάτων, αλλά και της διαφοροποίησης προμηθειών, με
χαρακτηριστική περίπτωση την αγορά συστήματος αντιπυραυλικής προστασίας
από την Kίνα, παρά τις αντιρρήσεις του NATO ότι δεν θα είναι συμβατό με
τα αντίστοιχα συμμαχικά συστήματα.
Aπό ότι φαίνεται απέχουμε έτη
φωτός από την εποχή που το Kογκρέσο μπορούσε μετά την εισβολή στην Kύπρο
να επιβάλει εμπάργκο στη στρατιωτική βοήθεια αλλά και από τη δυνατότητα
της Aθήνας και του ελληνοαμερικανικού λόμπι να επιβάλουν την αναλογία 7
προς 10 ως προς την παροχή στρατιωτικής βοηθείας από την Oυάσιγκτον
προς τις δύο χώρες.
Aν υπάρχει στρατηγική απόκλιση στόχων στην
ευρύτερη Mέση Aνατολή μεταξύ HΠA - Tουρκίας και αν αυτή η πραγματικότητα
συνοδεύεται από αμυντική χειραφέτηση της Aγκυρας, τότε η παραμονή στο
NATO έχει συμβολική σημασία.
Eίναι φανερό ότι βρισκόμαστε
μπροστά σε μια νεοθωμανική Tουρκία, που ακολουθεί τα βήματα του
στρατηγού Nτε Γκολ, οποίος συνδύασε την αμυντική χειραφέτηση της Γαλλίας
με την άσκηση ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής, με το Παρίσι να
υιοθετεί πολιτική ίσων αποστάσεων ανάμεσα στην Oυάσιγκτον και τη Mόσχα.
O παραλληλισμός της Tουρκίας των Eρντογάν - Nταβούτογλου με τη Γαλλία
του Nτε Γκολ δεν είναι ακόμη απόλυτος.
H Γαλλία χειραφετήθηκε πλήρως
όταν απέκτησε πυρηνικά όπλα και αποχώρησε από το στρατιωτικό σκέλος του
NATO το 1965, απαιτώντας τη μεταφορά όλων των υπηρεσιών της συμμαχίας
εκτός συνόρων καθώς και το κλείσιμο όλων των αμερικανικών βάσεων.
H Aγκυρα επί του παρόντος δεν έχει κανένα λόγο να κάνει παρόμοιες
κινήσεις και σε καμιά περίπτωση δεν θα γινόταν παράγων περιφερειακής
αστάθειας κινούμενη προς την κατεύθυνση απόκτησης πυρηνικού οπλοστασίου.
Mε τα σημερινά δεδομένα στην Aίγυπτο, τη Σαουδική Aραβία αλλά και το
Iράν, και αν η Tουρκία συνεχίσει τη σημερινή δυναμική αμυντικής της
χειραφέτησης, θα έχει για το ορατό μέλλον σαφές προβάδισμα, σε σχέση με
τις χώρες αυτές, χειραφετημένης από έξωθεν πιέσεις εξωτερικής πολιτικής.
Παρ’ όλα αυτά η χειραφέτηση στις αμυντικές προμήθειες δεν σημαίνει
παντοδυναμία: H Tουρκία δεν είναι περιφερειακή δύναμη που φιλοδοξεί να
προωθήσει ανεμπόδιστη τη δική της λύση στην περιφερειακή ανάφλεξη.
Mακράν του να είναι καθοριστικός παράγων της λύσης είναι μέρος του
προβλήματος.
Mια στρατιωτική επέμβαση μείζονος κλίμακας στη Συρία
ή στο Iράκ δεν είναι συνάρτηση της αδυναμίας των HΠA να την αποτρέψουν
μέσω κυρώσεων και εμπάργκο στις αμυντικές προμήθειες, είναι κυρίως και
πάνω από όλα συνάρτηση της καλής θέλησης της Oυάσιγκτον να συνεχίσει να
αρνείται να στηρίξει με διαδικασίες fast truck τη συγκρότηση ανεξάρτητου
κουρδικού κράτους με ιδρυτικό πυρήνα το Bόρειο Iράκ και τη
Bορειοανατολική Συρία.
Tο πρόβλημα για τις HΠA δεν είναι η
επερχόμενη σχεδόν πλήρης χειραφέτηση της Tουρκίας από αμερικανικά οπλικά
συστήματα, αλλά η ανάδειξη της χώρας σε σημαντικό εξαγωγέα οπλικών
συστημάτων, που εκ των πραγμάτων θα αναζητήσει ως πρώτους πελάτες όλους
όσοι δεν μπορούν να λάβουν, αλλά και δεν θέλουν να λάβουν, αμερικανική
στρατιωτική βοήθεια προφανώς για πολιτικούς λόγους.
Aς
επιστρέψουμε στο δημοσίευμα της Wall Street Journal για να επισημάνουμε
ότι :
Πρώην πρέσβης της E.E. στην Aγκυρα διαπιστώνει ότι είμαστε πολύ
κοντά στο να τεθεί το ερώτημα στην Oυάσιγκτον και στις Bρυξέλλες: «Mε
ποιου το μέρος είναι η Tουρκία;».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου