O νέος υπουργός Παιδείας, δικαιολογώντας την κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων στα Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία, αμφισβήτησε ευθέως την Αριστεία. Προσπάθησε δε να αποδημήσει τη σημασία της με το εξής επιχείρημα: "Oσοι την κατακτούν σε μικρή ηλικία βασανίζονται από το άγχος να μην την απολέσουν. Τα δε μικρά παιδιά που δεν τα καταφέρνουν κουβαλούν τη ρετσινιά του αποτυχημένου..."
Ως φαίνεται, κατά τον κ. Μπαλτά, όλοι οι μαθητές από 12 ετών και μετά θα είναι δυστυχείς, όποια και να είναι η ακαδημαϊκή τους απόδοση!
Με τον υπουργό να εισέρχεται σε περιοχές της ψυχαναλυτικής επιστήμης, καλά θα ήταν να είχαμε μια απάντηση και για το αντίστροφο ερώτημα:
Δηλαδή, τις ψυχολογικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει σε ένα παιδί η συλλογιστική προσέγγιση του υπουργού: "για να μη πληγωθεί ο δεύτερος, πρέπει να καταργήσουμε τον πρώτο..."!
Είναι, λοιπόν, η παρουσία και η ενθάρρυνση τής Αριστείας στην εκπαιδευτική και στην επαγγελματική ζωή των ανθρώπων μια αποκρουστική πρόξενος ανισότητας; Μια πηγή καταπίεσης; Ένα στίγμα;
Πιστεύω ότι μια θετική απάντηση σε αυτό το ερώτημα, συνιστά παραβίαση των νόμων της φύσης.
Γιατί βασικός νόμος της φύσης είναι η ανισότητα.
Στη φύση τίποτα δεν είναι όμοιο και ίσο. Πάνω στην ποικιλία, την ανομοιότητα και την ανισότητα οικοδομείται η ιστορία και η κοινωνία των ανθρώπων. Στο βάθος τους, στην εσωτερική τους ποικιλία και συγκρότηση, οι άνθρωποι είναι απέραντα άνισοι.
Προσοχή: Μόνο η ανισότητα που προσθέτει, που επιβάλλει ο άνθρωπος σε άνθρωπο και που στερεί ορισμένα άτομα από τη φυσική πλήρωση της ανάπτυξής τους, μόνο αυτή η ανισότητα πρέπει να καταπολεμιέται.
Η περίπτωσή μας, ακριβώς: Με την κατάργηση της Αριστείας, της ευκαιρίας δηλαδή να αξιολογούνται και να φοιτούν σε ένα καλό σχολείο, οδηγούμε τα προικισμένα παιδιά, ασχέτως κοινωνικής προέλευσης, στην ισοπέδωση. Στην τυραννία του μέσου όρου. Καθιστώντας τα θύματα του ελάχιστου κοινού παρανομαστή στην παραγωγή εκπαιδευτικού αποτελέσματος.
Αδικώντας έτσι τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις, οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε ένα καλό σχολείο στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Οι πλούσιοι δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Τον ξέρουν αυτόν το δρόμο και μάλιστα πολύ καλά. Χρόνια τώρα.
Ας μην γελιόμαστε: Αν υπάρχει μια μεγάλη ανισότητα στην Παιδεία αυτής της χώρας, αυτή είναι η χαμηλή ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης, σε σύγκριση με τους διεθνείς μέσους Όρους. Το υπαρκτό, δυστυχώς σχολείο της ευκολίας.
Και αυτή η ανισότητα πρέπει να εξαλειφθεί. Και τότε δεν θα υπάρχει καμιά ανάγκη για πρότυπα πειραματικά σχολεία.
Το έχουμε ακούσει πολλές φορές: Όταν είμαστε καλοί με όλους, αδικούμε αυτούς που αξίζουν πραγματικά. Ή: Δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση μεταχείριση ανίσων.
Έτσι, δυστυχώς, μεταφέρουμε και στην Παιδεία ό,τι ισχύει στη Δημόσια Διοίκηση. Όπου η μετριότητα και η αναξιοκρατία οδηγούν στην παρηγοριά της ιεραρχίας και της επετηρίδας.
Προφανώς η επιείκεια βολεύει. Είναι γνωστό ότι μια μορφή κακώς νοουμένης γενναιοδωρίας επικρατεί στις ιεραρχίες, η οποία αλλοιώνει τα κριτήρια αξιοκρατικής κρίσης.
Με αποτέλεσμα, ο σημερινός μέσος εργαζόμενος, με μεγάλη ευκολία να συντάσσεται, βολικότατα, με το εξυπηρετικό μοντέλο εργασίας και απόδοσης, που ανέχεται, αν δεν υποθάλπει κιόλας, το "δημοκρατικό" έλλειμμα επαγγελματικής επάρκειας και απόδοσης.
Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι εργαζόμενοι, και υπό συνθήκες σιωπηρής ενθάρρυνσης, προτιμούν, κάτω από τη σκέπη της ιεραρχίας, της επετηρίδας και της αλληλεγγύης που αυτές προσφέρουν, να αποφεύγουν την προσωπική διεκδίκηση μιας διάκρισης. Αυτό, εξελικτικά και μέσα από μια διαδικασία ατομικής αλλοτρίωσης, οδηγεί τον μέσο εργαζόμενο ακόμα και στο να μη θέλει να αντιμετωπίζεται δίκαια, δηλαδή αξιοκρατικά.
Έτσι εξηγείται αυτή η συνδικαλιστική εμμονή στην αποφυγή, στην απόρριψη κάθε ιδέας αξιολόγησης.
Για να επανέλθουμε στα της Παιδείας:
Στη φύση τίποτα δεν είναι όμοιο και ίσο. Πάνω στην ποικιλία, την ανομοιότητα και την ανισότητα οικοδομείται η ιστορία και η κοινωνία των ανθρώπων. Στο βάθος τους, στην εσωτερική τους ποικιλία και συγκρότηση, οι άνθρωποι είναι απέραντα άνισοι.
Προσοχή: Μόνο η ανισότητα που προσθέτει, που επιβάλλει ο άνθρωπος σε άνθρωπο και που στερεί ορισμένα άτομα από τη φυσική πλήρωση της ανάπτυξής τους, μόνο αυτή η ανισότητα πρέπει να καταπολεμιέται.
Η περίπτωσή μας, ακριβώς: Με την κατάργηση της Αριστείας, της ευκαιρίας δηλαδή να αξιολογούνται και να φοιτούν σε ένα καλό σχολείο, οδηγούμε τα προικισμένα παιδιά, ασχέτως κοινωνικής προέλευσης, στην ισοπέδωση. Στην τυραννία του μέσου όρου. Καθιστώντας τα θύματα του ελάχιστου κοινού παρανομαστή στην παραγωγή εκπαιδευτικού αποτελέσματος.
Αδικώντας έτσι τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις, οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα να στείλουν τα παιδιά τους σε ένα καλό σχολείο στην Ελλάδα ή το εξωτερικό. Οι πλούσιοι δεν έχουν κανένα πρόβλημα. Τον ξέρουν αυτόν το δρόμο και μάλιστα πολύ καλά. Χρόνια τώρα.
Ας μην γελιόμαστε: Αν υπάρχει μια μεγάλη ανισότητα στην Παιδεία αυτής της χώρας, αυτή είναι η χαμηλή ποιότητα της δημόσιας εκπαίδευσης, σε σύγκριση με τους διεθνείς μέσους Όρους. Το υπαρκτό, δυστυχώς σχολείο της ευκολίας.
Και αυτή η ανισότητα πρέπει να εξαλειφθεί. Και τότε δεν θα υπάρχει καμιά ανάγκη για πρότυπα πειραματικά σχολεία.
Το έχουμε ακούσει πολλές φορές: Όταν είμαστε καλοί με όλους, αδικούμε αυτούς που αξίζουν πραγματικά. Ή: Δεν υπάρχει τίποτα πιο άνισο από την ίση μεταχείριση ανίσων.
Έτσι, δυστυχώς, μεταφέρουμε και στην Παιδεία ό,τι ισχύει στη Δημόσια Διοίκηση. Όπου η μετριότητα και η αναξιοκρατία οδηγούν στην παρηγοριά της ιεραρχίας και της επετηρίδας.
Προφανώς η επιείκεια βολεύει. Είναι γνωστό ότι μια μορφή κακώς νοουμένης γενναιοδωρίας επικρατεί στις ιεραρχίες, η οποία αλλοιώνει τα κριτήρια αξιοκρατικής κρίσης.
Με αποτέλεσμα, ο σημερινός μέσος εργαζόμενος, με μεγάλη ευκολία να συντάσσεται, βολικότατα, με το εξυπηρετικό μοντέλο εργασίας και απόδοσης, που ανέχεται, αν δεν υποθάλπει κιόλας, το "δημοκρατικό" έλλειμμα επαγγελματικής επάρκειας και απόδοσης.
Με άλλα λόγια, οι περισσότεροι εργαζόμενοι, και υπό συνθήκες σιωπηρής ενθάρρυνσης, προτιμούν, κάτω από τη σκέπη της ιεραρχίας, της επετηρίδας και της αλληλεγγύης που αυτές προσφέρουν, να αποφεύγουν την προσωπική διεκδίκηση μιας διάκρισης. Αυτό, εξελικτικά και μέσα από μια διαδικασία ατομικής αλλοτρίωσης, οδηγεί τον μέσο εργαζόμενο ακόμα και στο να μη θέλει να αντιμετωπίζεται δίκαια, δηλαδή αξιοκρατικά.
Έτσι εξηγείται αυτή η συνδικαλιστική εμμονή στην αποφυγή, στην απόρριψη κάθε ιδέας αξιολόγησης.
Για να επανέλθουμε στα της Παιδείας:
Ό,τι για το εκπαιδευτικό σύστημα του δυτικού κόσμου θεωρείται λυμένο, μέσω της αξιολόγησης και της Αριστείας, εμείς το μελετάμε ακόμα, επικαλούμενοι μεταξύ άλλων και ψυχολογικούς-ψυχαναλυτικούς λόγους.
Ποιους άλλους θα βοηθήσει μια τέτοια προσέγγιση αν όχι αυτούς που αποστρέφονται την ευθύνη και χτίζουν τη σπουδαστική και επαγγελματική τους ανέλιξη ποντάροντας στην ήσσονα προσπάθεια και τον εξισωτισμό προς τα κάτω;
Αντί να αφήσουμε να ανθίσει αυτό που "φύσει παραγίγνεται τοις ανθρώποις", εμείς το εξουδετερώνουμε. Αποκλείοντας έτσι την εκδοχή του "θεϊκού χαρίσματος", "της σφραγίδος της δωρεάς", τον "ένδον δαίμονα", ή το "φύσημα του Θεού", βρε αδερφέ, που έλεγε ο Κολοκοτρώνης.
Το έχω ξαναγράψει: Στην Ελλάδα, την τελευταία τριακονταετία, συντελείται μια ανθρωποθυσία που, με ευθύνη της πολιτείας, αρχίζει από το σχολείο για να συνεχιστεί στην επαγγελματική ζωή των Ελλήνων.
Γιατί, χειρότερο από το -αρκούντως επισημασμένο- απογοητευτικό γεγονός τού να διώχνουμε τα "καλά μυαλά" για σπουδές στο εξωτερικό, είναι το να καταστρέφουμε την πλειοψηφία των "μέτριων μυαλών" που μένει για σπουδές στην Ελλάδα. Τα λιγότερο "καλά μυαλά", που τραγικά ανύποπτα, ανυπεράσπιστα και ακαθοδήγητα φοιτούν στα εχθρικά, αδιάφορα ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, για να βγουν απ΄ αυτά εξουθενωμένοι, άνευροι, παθητικοί υποψήφιοι εργαζόμενοι προς αναζήτηση του απάνθρωπου και ισοπεδωτικού επαγγελματικού "ό,τι ήθελε προκύψει..."
Η κατοχύρωση της ισότητας, υπήρξε πάντοτε αγαπημένη του Έλληνα συντακτικού νομοθέτη. Για παράδειγμα, τις επί μέρους εκφάνσεις της ισότητας, τις προστατεύουν πέντε διαφορετικά άρθρα του πρώτου Συντάγματος της Επιδαύρου. Το χαρακτηριστικότερο απ΄ αυτά: "Όλοι οι Έλληνες εις όλα τα αξιώματα και τιμάς έχουσι το αυτό δικαίωμα. Δοτήρ δε τούτων, μόνη η αξιότης εκάστου".
Απομονώνω και επαναλαμβάνω την τελευταία φράση, προς εμπέδωση: "...Δοτήρ δε τούτων, μόνη η αξιότης εκάστου".
Ο νέος πρωθυπουργός συγκίνησε και συγκινήθηκε στο τέλος της ομιλίας του στη Βουλή, όταν ανέφερε ότι "είμαστε κάθε λέξη από το Σύνταγμα αυτής της χώρας". Συγκινητικό πραγματικά...
Κλείνω με μια φράση που θα μπορούσε να είναι και υπότιτλος του σημερινού κειμένου. Τι αξίζει περισσότερο: οι πρωτιές ή οι μέσοι όροι; Ένα ερώτημα που πρέπει κάποτε να μας απασχολήσει στρατηγικά και να απαντηθεί πρακτικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου