Η Ευρώπη το 2015 θα είναι γεμάτη με πολιτικό ρίσκο και αβεβαιότητα.
Εκλογές, εύθραυστες κυβερνήσεις μειοψηφίας και άνοδος των λαϊκιστών,
μπορεί να είναι τα βασικά ζητήματα. Εδώ είναι εννέα θέματα ζωτικής
σημασίας που αξίζει να παρακολουθήσει κανείς.
Το ραντεβού της Βρετανίας με την ιστορία
Το αποτέλεσμα των εκλογών τον επόμενο Μάιο είναι γελοία αβέβαιο. Υπάρχουν περίπου εννέα πιθανοί κυβερνητικοί σχηματισμοί, με διαφορετικές επιπτώσεις για το δημοψήφισμα σχετικά με την παραμονή ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. οποιαδήποτε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον David Cameron, συμπεριλαμβανομένου και ενός συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, θα πρέπει να τηρήσει την υπόσχεσή της για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Μια κυβέρνηση των Εργατικών θα βάλει το δημοψήφισμα σε αναμονή, αλλά υπάρχουν σειρά επιλογών στο μεταξύ. Η συζήτηση για την Ευρώπη δεν θα φύγει, ό,τι και να γίνει.
Τι συμβαίνει στην Αθήνα;
Οι φόβοι του Grexit επέστρεψαν. Έχοντας αποτύχει να εκλέξει τον υποψήφιο για την προεδρία, η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε πρόωρες εκλογές στις 25 Ιανουαρίου. Η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, προωθώντας πολιτικές που είναι ασύμβατες με την ιδιότητα του μέλους της ευρωζώνης (ενώ παραμένει θεωρητικά υπέρ του ευρώ). Ακριβώς πώς θα λειτουργήσει αυτό εάν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την εξουσία, είναι ασαφές, αλλά είναι πιθανή κάποια μορφή αναδιαπραγμάτευσης του χρέους, οδηγώντας σε ένα κλασικό chicken game μεταξύ των οφειλετών και των πιστωτών στην ευρωζώνη. Προσθέστε και τις συζητήσεις για μια πιστωτική γραμμή όταν τελειώσει το τρέχον πρόγραμμα διάσωσης τον Φεβρουάριο, και η Ελλάδα είναι ξανά το πιο κρίσιμο σημείο ανάφλεξης στην ευρωζώνη.
Η Ισπανία στρίβει αριστερά
Οι εκλογές στην Ισπανία είναι προγραμματισμένες για τον Δεκέμβριο του 2015 το αργότερο, εν τω μέσω περιφερειακών εντάσεων και μιας οικονομικής ανάκαμψης που δεν είναι ακόμη αισθητή από πολλούς ψηφοφόρους. Με το ακροαριστερό κόμμα Podemos –όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, υπέρ του ευρώ κατ’ όνομα, κατά του ευρώ στην πράξη- να συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις τη στήριξη του 20%, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι μια εύθραυστη κυβέρνηση μειοψηφίας ή ένας αδύναμος κυβερνητικός συνασπισμός, που θα αντιμετωπίσει σημαντικές δυσκολίες για να τηρήσει την υπαγορευθείσα από την ΕΕ λιτότητα και τους στόχους του προϋπολογισμού. Με το Podemos πιθανώς να είναι ο νέος king maker στην ισπανική πολιτική σκηνή, να αναμένεται πιο συχνές και έντονες συγκρούσεις μεταξύ της Μαδρίτης και του Βερολίνου.
Γαλλία/Ιταλία εναντίον Βρυξελλών
Η Γαλλία και η Ιταλία το πιο πιθανό είναι να μην «πιάσουν» τους στόχους της Κομισιόν για το έλλειμμα στο επόμενο έτος, με κάποια διαφορά. Εάν η Κομισιόν και το Βερολίνο πιέσουν πολύ σκληρά, το πολιτικό κόστος θα είναι σοβαρό. Σκεφτείτε το Εθνικό Μέτωπο. Εάν είναι πολύ «ήπιοι», σημαίνει ότι το μπαράζ των νέων κανόνων της ευρωζώνης που αποκτήθηκαν σκληρά, είναι για το τίποτα. Στο μεταξύ, οι οικονομίες της Γαλλίας και της Ιταλίας φαίνεται ότι θα μείνουν στάσιμες, κάτι που με τη σειρά του θα τροφοδοτήσει την εγχώρια δυσαρέσκεια.
Η προσωρινή βιασύνη της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει σε κάποιου είδους QE στις αρχές του επομένου έτους, εν τω μέσω ανησυχιών για τον αποπληθωρισμό και την έλλειψη ζήτησης. Είναι πιθανό να αυξήσει την εμπιστοσύνη της αγοράς βραχυπρόθεσμα, ιδιαίτερα δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με την Ελλάδα. Για μια σειρά από λόγους ωστόσο –οι τράπεζες ακόμη συσσωρεύουν μετρητά και η Γερμανία είναι ο προορισμός του μεγαλύτερου κομματιού του QE- το εγχείρημα αυτό πιθανότατα θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο και θα προκαλέσει απογοήτευση.
Όλα στρέφονται γύρω από το Βερολίνο
Η Γερμανία θα συνεχίσει να κυριαρχεί των ευρωπαϊκών ζητημάτων,
αλλά η εσωτερική σύγκρουση στη χώρα μεταξύ των δίδυμων δεσμεύσεών της
προς την Ευρώπη από την μία πλευρά και προς τα κεφάλαια από την άλλη,
μπορεί να είναι περαιτέρω περίπλοκη εάν άλλες χώρες όπως η Ισπανία και η
Ελλάδα αρχίσουν να πιέζουν σοβαρά εναντίον της λιτότητας. Επιπλέον, η
προθυμία του Βερολίνου να λάβει κατηγορηματική στάση στην εξωτερική
πολιτική, θα δοκιμάζεται συνεχώς από τη Ρωσία, ενώ η ίδια η Γερμανία
μπορεί να είναι στα πρόθυρα μιας πιθανώς αρκετά δυσάρεστης συζήτησης για
την μετανάστευση. Παρακολουθείστε εάν το Alternative fur Deutschland θα
επιδιώξει να εκμεταλλευτεί αυτά τα συναισθήματα.
Το ραντεβού της Βρετανίας με την ιστορία
Το αποτέλεσμα των εκλογών τον επόμενο Μάιο είναι γελοία αβέβαιο. Υπάρχουν περίπου εννέα πιθανοί κυβερνητικοί σχηματισμοί, με διαφορετικές επιπτώσεις για το δημοψήφισμα σχετικά με την παραμονή ή όχι στην Ευρωπαϊκή Ένωση. οποιαδήποτε κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον David Cameron, συμπεριλαμβανομένου και ενός συνασπισμού με τους Φιλελεύθερους Δημοκράτες, θα πρέπει να τηρήσει την υπόσχεσή της για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος. Μια κυβέρνηση των Εργατικών θα βάλει το δημοψήφισμα σε αναμονή, αλλά υπάρχουν σειρά επιλογών στο μεταξύ. Η συζήτηση για την Ευρώπη δεν θα φύγει, ό,τι και να γίνει.
Τι συμβαίνει στην Αθήνα;
Οι φόβοι του Grexit επέστρεψαν. Έχοντας αποτύχει να εκλέξει τον υποψήφιο για την προεδρία, η ελληνική κυβέρνηση υποχρεώθηκε σε πρόωρες εκλογές στις 25 Ιανουαρίου. Η αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζει να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, προωθώντας πολιτικές που είναι ασύμβατες με την ιδιότητα του μέλους της ευρωζώνης (ενώ παραμένει θεωρητικά υπέρ του ευρώ). Ακριβώς πώς θα λειτουργήσει αυτό εάν ο ΣΥΡΙΖΑ αναλάβει την εξουσία, είναι ασαφές, αλλά είναι πιθανή κάποια μορφή αναδιαπραγμάτευσης του χρέους, οδηγώντας σε ένα κλασικό chicken game μεταξύ των οφειλετών και των πιστωτών στην ευρωζώνη. Προσθέστε και τις συζητήσεις για μια πιστωτική γραμμή όταν τελειώσει το τρέχον πρόγραμμα διάσωσης τον Φεβρουάριο, και η Ελλάδα είναι ξανά το πιο κρίσιμο σημείο ανάφλεξης στην ευρωζώνη.
Η Ισπανία στρίβει αριστερά
Οι εκλογές στην Ισπανία είναι προγραμματισμένες για τον Δεκέμβριο του 2015 το αργότερο, εν τω μέσω περιφερειακών εντάσεων και μιας οικονομικής ανάκαμψης που δεν είναι ακόμη αισθητή από πολλούς ψηφοφόρους. Με το ακροαριστερό κόμμα Podemos –όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, υπέρ του ευρώ κατ’ όνομα, κατά του ευρώ στην πράξη- να συγκεντρώνει στις δημοσκοπήσεις τη στήριξη του 20%, το πιο πιθανό αποτέλεσμα είναι μια εύθραυστη κυβέρνηση μειοψηφίας ή ένας αδύναμος κυβερνητικός συνασπισμός, που θα αντιμετωπίσει σημαντικές δυσκολίες για να τηρήσει την υπαγορευθείσα από την ΕΕ λιτότητα και τους στόχους του προϋπολογισμού. Με το Podemos πιθανώς να είναι ο νέος king maker στην ισπανική πολιτική σκηνή, να αναμένεται πιο συχνές και έντονες συγκρούσεις μεταξύ της Μαδρίτης και του Βερολίνου.
Γαλλία/Ιταλία εναντίον Βρυξελλών
Η Γαλλία και η Ιταλία το πιο πιθανό είναι να μην «πιάσουν» τους στόχους της Κομισιόν για το έλλειμμα στο επόμενο έτος, με κάποια διαφορά. Εάν η Κομισιόν και το Βερολίνο πιέσουν πολύ σκληρά, το πολιτικό κόστος θα είναι σοβαρό. Σκεφτείτε το Εθνικό Μέτωπο. Εάν είναι πολύ «ήπιοι», σημαίνει ότι το μπαράζ των νέων κανόνων της ευρωζώνης που αποκτήθηκαν σκληρά, είναι για το τίποτα. Στο μεταξύ, οι οικονομίες της Γαλλίας και της Ιταλίας φαίνεται ότι θα μείνουν στάσιμες, κάτι που με τη σειρά του θα τροφοδοτήσει την εγχώρια δυσαρέσκεια.
Η προσωρινή βιασύνη της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ αναμένεται να προχωρήσει σε κάποιου είδους QE στις αρχές του επομένου έτους, εν τω μέσω ανησυχιών για τον αποπληθωρισμό και την έλλειψη ζήτησης. Είναι πιθανό να αυξήσει την εμπιστοσύνη της αγοράς βραχυπρόθεσμα, ιδιαίτερα δεδομένης της αβεβαιότητας σχετικά με την Ελλάδα. Για μια σειρά από λόγους ωστόσο –οι τράπεζες ακόμη συσσωρεύουν μετρητά και η Γερμανία είναι ο προορισμός του μεγαλύτερου κομματιού του QE- το εγχείρημα αυτό πιθανότατα θα έχει περιορισμένο αντίκτυπο και θα προκαλέσει απογοήτευση.
Όλα στρέφονται γύρω από το Βερολίνο
Η άνοδος του λαϊκισμού στα σκανδιναβικά κράτη
Η Σουηδία οριακά απέφυγε τις πρόωρες εκλογές, αλλά η συμφωνία για έναν ευρύ συνασπισμό που επιτεύχθηκε –με την οποία δόθηκαν εγγυήσεις για διακομματική στήριξη σε όλες τις προτάσεις του προϋπολογισμού μέχρι το 2022- ρισκάρει να αφήσει το κατά της μετανάστευσης κόμμα των Σουηδών Δημοκρατών ως το μόνο de facto κόμμα της αντιπολίτευσης, ενισχύοντας την στήριξή του μακροπρόθεσμα. Η Δανία θα διεξάγει εκλογές, με πιο πιθανό αποτέλεσμα μια κεντροδεξιά κυβέρνηση μειοψηφίας, με την στήριξη του Δανέζικου Λαϊκού Κόμματος, που τάσσεται κατά της μετανάστευσης. Η πολιτική συναίνεση φαίνεται όλο και πιο δύσκολο να επιτευχθεί.
Συνταγματική σύγκρουση
Επιπλέον με την ισχύουσα αντιπαράθεση Βορράς-Νότου, το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ECJ), είναι πιθανό να αποφασίσει υπέρ της αγοράς κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ (ΟΜΤ), ενώ το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο έχει αποφανθεί πως είναι παράνομη. Αν και το QE μπορεί να παρακάμψει το ΟΜΤ, θέτει ένα πολύ περίπλοκο προηγούμενο καθώς η Bundesbank ίσως να μην έχει μια σαφή συνταγματική εντολή για να συμμετέχει σε ορισμένες λειτουργίες της ΕΚΤ. Επίσης, σε αντίθεση με το ΟΜΤ, το QE δεν το συνοδεύουν οικονομικοί όροι, που σημαίνει ότι το γερμανικό δικαστήριο μπορεί να το θεωρήσει για άλλη μία φορά παράνομο, μόλις επιβληθούν οι αναπόφευκτες αλλαγές. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επίσης θα αποφανθεί για βασικά ζητήματα που περιλαμβάνουν και το Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος των μεταναστών της ΕΕ να έχουν πρόσβαση σε επιδόματα.
Οι άλλες εκλογές
Είναι πιθανή η εκλογή και άλλων κυβερνήσεων αστικής πλατφόρμας, στην Πολωνία –αν και ακόμη κυβερνά το κόμματα Νόμος και Δικαιοσύνη- που σημαίνει ότι η Βαρσοβία θα συνεχίσει να είναι διεκδικητική έναντι της Ρωσίας και θα πιέσει εναντίον των αλλαγών στους κανόνες ελεύθερης μετακίνησης στην ΕΕ. Δεν θα υπάρξει πλειοψηφία για το ευρώ μετά από τις πολωνικές εκλογές. Η Πορτογαλία θα διεξάγει επίσης εκλογές, με κάποια δυνατότητα υπαναχώρησης από τη λιτότητα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου