TOYΡΚΙΑ: Θα μείνει σε τροχιά η σχέση της με την Ε.Ε.?

Tου Marc Pierini /CRNEGIE EUROPE

Ο τωρινός τόνος μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας -ορισμένοι έχουν μιλήσει ακόμη και για έναν πόλεμο των λέξεων- αντανακλά μια ασυμβατότητα μεταξύ των πολιτικών επιλογών του προέδρου Recep Tayyip Erdogan στο εσωτερικό μέτωπο και των οικονομικών χρηματοπιστωτικών και συμφερόντων ασφαλείας της Τουρκίας στη διεθνή σκηνή.

Η κατάσταση δεν πρόκειται να ηρεμήσει σύντομα.

Είναι πιθανό ο Τούρκος πρόεδρος -ο πρώτος που εξελέγη άμεσα από τους ψηφοφόρους- να παραμείνει δυναμικά στη διεθνή σκηνή, καθώς αυτή εξυπηρετεί τον ίδιο και το κόμμα του στην κάλπη.

Οι δυτικοί σύμμαχοι της Τουρκίας θα συνεχίσουν να εκπλήσσονται, και κάποιες φορές να εξοργίζονται, από μια τουρκική αφήγηση που φαίνεται να βρίσκεται σχεδόν τέλεια σε αντίθεση με τις υπάρχουσες συνεργασίες της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ, και της φιλοδοξίας της, για ένταξη στην ΕΕ.

Αυτή η θλιβερή κατάσταση θα δώσει δικαιολογία σε ορισμένους εχθρούς της Τουρκίας στη Δύση, να την επικαλεστούν ότι να διευρυνθεί η απόσταση μεταξύ αυτών και του συγκεκριμένου, “ανήσυχου” εταίρου των.

Ωστόσο, αυτό θα σήμαινε ότι όλοι ξεχνούν πολύ γρήγορα τους πολλούς Τούρκους πολίτες που ελπίζουν σε αληθινή δημοκρατική διαδικασία και σεβασμό της διαφορετικότητας, καθώς και το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ σε μια σταθερή και δημοκρατική Τουρκία.

Δεδομένου του ισχύοντος διεθνούς τοπίου, η ΕΕ είναι πιθανό να γίνει όλο και περισσότερο διεκδικητική με την Τουρκία, σε τρία τουλάχιστον σημεία.

ΘΑ συνεχίσει να υπερασπίζεται τις θεμελιώδεις ελευθερίες και το κράτος δικαίου.

Θα συνεχίσει να πιέζει για την απαίτηση να κλείσουν τα σύνορα Τουρκίας-ISIS και να προωθηθεί η αντιτρομοκρατική συνεργασία ενάντια σε μια απειλή για την κοινή ασφάλεια.

Τέλος, θα δρλασει για την υπεράσπιση ενός υγιούς προτύπου οικονομικής ανάπτυξης στην Τουρκία, διότι και οι δύο έχουν συμφέρον σε μια υγιή τουρκική οικονομία, μία που είναι ήδη πλήρως ενσωματωμένη στην ΕΕ σε ό,τι αφορά την βιομηχανική παραγωγή και παραμένει μια μεγάλη και δυναμική αγορά.

Οι ισχυρισμοί σχετικά με κατηγορίες για διαφθορά, καταστολή των αντιφρονούντων ή “μαθήματα ελευθερίας”, δεν θα κρύψουν τα θεμελιώδη: 
Η τουρκική οικονομική άγκυρα είναι και θα παραμείνει η ΕΕ, ενώ η αγκυρά της στην ασφάλεια είναι και θα παραμείνει το ΝΑΤΟ.

Όλες οι προσπάθειες να ταξιδέψει σε μια άλλη κατεύθυνση στη διάρκεια των περασμένων ετών, έχει οδηγήσει σε αδιέξοδα. Η νέα ρητορική για μια οικονομική συνεργασία Τουρκίας-Ρωσίας, είναι απίθανο να κρατήσει πολύ επίσης.

Υπάρχουν πέντε βασικοί τομείς όπου η ΕΕ και η Τουρκία μπορούν να εργαστούν από κοινού για να διατηρήσουν σε τροχιά τη σχέση τους:

Πρώτον, η συνεργασία στην αντιτρομοκρατία πρέπει να παραμείνει μια απόλυτη προτεραιότητα, ιδιαίτερα αναφορικά με τους ευρωπαίους τζιχαντιστές και τους λαθρέμπορους πετρελαίου (οι ΗΠΑ είναι επίσης μέρος αυτής της προσπάθειας).

Δεύτερον, η ΕΕ και η Τουρκία θα πρέπει να εκσυγχρονίσουν την τελωνειακή ένωση και να κοιτάξουν τρόπους σύνδεσης της Τουρκίας υπό τις κατάλληλες συνθήκες, με την Διατλαντική Εμπορική και Επενδυτική Συνεργασία (ΤΤΙΡ).

Τρίτον, οι όποιες κινήσεις προς τα εμπρός θα πρέπει να γίνονται στη βάση της διαδιακσίας διευκόλυνσης παροχής visa και εφαρμογής της συμφωνίας επανεισδοχής που καλύπτει τους παράτυπους μετανάστες από τρίτες χώρες.

Τέταρτον, τόσο η Τουρκία όσο και η ΕΕ θα πρέπει να συνεργαστούν πλήρως για την άμβλυνση της τραγωδίας των προσφύγων της Συρίας και του Ιράκ, συμπεριλαμβανομένου και του ζητήματος των ημί-μόνιμων επανεγκαταστάσεων.

Για το λόγο αυτό, η ΕΕ και η Τουρκία θα πρέπει να προωθήσουν την σύγκληση ενός διεθνούς συνεδρίου μαζί με την UNHCR, ύστερα από την γερμανική πρωτοβουλία τον Οκτώβριο
.

Τέλος, ενώ η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας είναι ουσιαστικά σε αναμονή μέχρι η χώρα να επιστρέψει σε μια φυσιολογική αρχιτεκτονική του κράτους δικαίου, μια σημαντική εξαίρεση θα μπορούσε να γίνει από την ΕΕ (δηλαδή από την Κύπρο) να αφήσει τις συζητήσεις για τα κεφάλαια 23 και 24 (που αφορούν το κράτους δικαίου) να προχωρήσουν, με αμοιβαίο συμφέρον.

Αυτό δεν είναι μια επανάσταση της πολιτικής της ΕΕ και είναι κάτι λιγότερο από μια αποστασιοποίηση από την Τουρκία.

Πρόκειται για μια αναδιάταξη των προτεραιοτήτων που απαιτείται από την τρέχουσα διεθνή κατάσταση, συμπεριλαμβανομένων των εσωτερικών προβλημάτων της Τουρκίας και των συμφερόντων εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Μια πιο δυναμική σχέση με την Τουρκία βρίσκεται κάπου κρυμμένη. Και η αυτοπεποίθηση είναι και από τις δύο πλευρές.