Η σωτηρία της χώρας ξεκινά από την ανάταξη των Αθηνών. Και μάλιστα από την ανόρθωση του κέντρου της πόλης, το οποίο παρά τις πεισμώδεις προσπάθειες για την καταστροφή του, τη θεσμική κατάρρευση και την ακαταμάχητη δύναμη της αδράνειας, αντιστέκεται και παραδόξως ανασυγκροτείται.
Κανένα φιλόδοξο σχέδιο για οποιοδήποτε κομμάτι της πόλης δεν πρόκειται να καρποφορήσει εάν δεν αποτελεί τμήμα ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την πόλη, με αρχή, μέση, τέλος, ορισμένο προϋπολογισμό και σταθερή ομάδα διοίκησης. Και ο σχεδιασμός για την πόλη δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι βάσεις του περιβόητου αναπτυξιακού μας μοντέλου.
Στη δική μας περίπτωση, η απουσία σοβαρού πολεοδομικού σχεδιασμού δεν θα μπορούσε παρά να συνοδεύεται και από την παντελή έλλειψη αναπτυξιακού σχεδίου για την πόλη και για τη χώρα. Είναι άλλωστε η άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος.
Η Ελλάδα παραπατά ως μεθυσμένος ξενύχτης από το τελευταίο τρίμηνο του 2008, όταν εξέπνευσε η δυναμική μίας σαφούς επιλογής, την οποία υποστήριξε η πλειονότητα του πολιτικού κόσμου: Του εύκολου κέρδους του χρηματιστηρίου, του φτηνού χρήματος των ευρω-δανείων, της σιγουριάς του Δημοσίου και της εσωτερικής αγοράς και της «ανάπτυξης» του αρχιτεκτονικού «δειγματολογίου» των κεντρικών λεωφόρων και των προαστίων.
Σήμερα τα γυάλινα κτίρια του αναπτυξιακού κύκλου 1995-2008 είναι άδεια, οι εταιρείες που τα «σήκωσαν» χρεοκοπημένες (οι μέτοχοί τους πάλι ίσως όχι), τα δάνειά τους «κόκκινα» και το αποτύπωμά τους στην πόλη παραμορφώνεται απείρως πιο γρήγορα ακόμη και από τις ακαλαίσθητες, «φασόν» πολυκατοικίες των πολιτικών μηχανικών του '50.
Η κατάρρευση του ιδιότυπου ελληνικού «μοντέλου» που προκάλεσε τη μη αναστρέψιμη πτώση για εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες και το αδιέξοδο της τιμωρητικής ηθικολογίας των δανειστών καθιστά απαραίτητο ένα συγκροτημένο και συγκεκριμένο εθνικό σχέδιο για τον χώρο και την ανάπτυξη, το οποίο θα χαράξει τις αδρές γραμμές για την ανάταξη της Ελλάδας και το οποίο οφείλουν να σεβαστούν όλοι.
Σε εμάς, τα «εγγόνια» της αντιπαροχής, που κληρονομούμε ένα καλά κρυμμένο διαγενεακό κόστος από τους παππούδες και τους γονείς μας, μία εμβληματική αλλά αποσπασματική πρωτοβουλία, όπως το Rethink, δεν αρκεί. Πρέπει να ξαναπιάσουμε ένα νήμα που κόπηκε στο παρελθόν, όταν η οικονομική ανάπτυξη εξελίχθηκε ασύμμετρα εις βάρος της πόλης και της χώρας.
Πριν από μισό αιώνα ο Αριστομένης Προβελέγγιος διέγνωσε το πρόβλημα και χλευάστηκε για αυτό.
«Το Αθηναϊκό αδιέξοδο, λοιπόν, οφείλεται στην αδυναμία του Κράτους από παλαιότερα χρόνια μέχρι σήμερα να προγραμματίση, να επιβάλη, να κυριαρχήση...
Γεγονός είναι ότι, η ασυλλόγιστη αυθαιρεσία, η βεβαιότητα ότι Αθήνα δεν είναι μία κοινωνική ολότητα, αλλά η πόλη όπου τα συμφέροντα του καθενός πρωθούνται, έκανε μία παράλογη επέκταση με ουσιαστική κατάληψη όλου του Αττικού πεδίου, με πλήρη καταστροφή της πράσινης ζώνης που περιέβαλε την Αθήνα και με πλήρη συντριβή και διασπορά όλων των στοιχείων που μπορούσαν συνθετικά να αποτελούν την μονάδα μεγαλούπολη-Αθήνα.
Τα δεινά είναι δύο. Το ένα είναι ότι η πόλη αυτή έχει δημιουργήσει μία βαθύτατη υποθήκη στην εθνική οικονομία για το μέλλον. Η αύξηση της αξίας των οικοπέδων και κατά συνέπεια των επ' αυτών κτηρίων δημιούργησε μία εις βάθος ανατροπή του οικονομικού ρυθμού που έπρεπε να έχη η μία χώρα, της οποίας τα οικονομικά αποθέματα και εν γένει η παραγωγή και ο βιομηχανικός εξοπλισμός ήταν μετά τον πόλεμο υποτυπώδη.
Το δεύτερο πως η δημιουργία τεράστιας επιφάνειας στην οποία δόθηκε τεράστια αξία, καθήλωσε μεγάλα χρηματικά ποσά σε πράξεις, οι οποίες τελικά δεν είναι παρά πλασματικές και συναλλαγές μη παραγωγικές...
Έτσι, δημιουργήθηκε και στην Ελλάδα μία κατάσταση ανθρώπων που ζουν ένα επίπεδο επιθυμιών και απολαυών πάνω όχι μόνο από το ουσιαστικό επίπεδο του τόπου τους, αλλά και πάνω από τα αγαθά, τα οποία με εύλογο τρόπο απέκτησαν».
Και κάπως έτσι φτάσαμε στο σήμερα.
Από τον Προβελέγγιο στην Μπιρμπίλη και στο ΕΣΠΑ που χάνεται.
Τα «εγγόνια» της αντιπαροχής αξίζουν κάτι περισσότερο από κάτι που θυμίζει περισσότερο την ύστατη δέηση στον από μηχανής θεό για τη σωτηρία από το αναπόφευκτο τέλος παρά εκείνο το νέο ξεκίνημα που θα ξαναπιάσει το νήμα μίας χώρας που κάποτε τολμούσε να βάζει στόχους μεγαλύτερους από την ίδια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου