ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η «αξιοκρατία» του βύσματος

Γράφει ο Αντώνης Κουρουτάκης 

Υποψήφιος διδάκτωρ Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης

Τελειώνεις το Πανεπιστήμιο και όλη η ζωή είναι μπροστά σου. Συνεχίζεις τις σπουδές σου σε μεταπτυχιακό επίπεδο;   

Κρίσιμο το ερώτημα, που δημιουργεί ένα νέο κύκλο ερωτήσεων. Πας στο εξωτερικό ή συνεχίζεις στην Ελλάδα; Πόσο κοστίζει το μεταπτυχιακό στο εξωτερικό; Πως μπορείς να ενισχύσεις οικονομικά τις σπουδές σου;

Ποιος είναι ο καταλυτικός παράγοντας για να εξασφαλίσεις χρηματοδότηση από ένα κοινωφελές ίδρυμα; 

Στην τελευταία ερώτηση θα σταθώ και μεταφέρω τη δημοσίευση που έκανε στο Facebook γνωστός καθηγητής της Νομικής Σχολής Αθηνών με τίτλο «Αξιοκρατία».

«Ο καλύτερος φοιτητής της Νομικής (βαθμός πτυχίου 9.47), ο οποίος έγινε δεκτός για μεταπτυχιακές σπουδές στο Harvard, έκανε αιτήσεις σε διάφορα ιδρύματα για υποτροφία. Ένας συνάδελφος καθηγητής προσφέρθηκε να μιλήσει σε κάποιους γνωστούς για να γίνει δεκτή μία από τις αιτήσεις του…»

Τα δεδομένα είναι τα εξής. Έχουμε τον Χ που είναι απόφοιτος της Νομικής Σχολής Αθηνών, δηλαδή μιας σχολής με πολύ απαιτητικό πρόγραμμα σπουδών και με πολύ φειδωλή πολιτική στη βαθμολόγηση.  Ο φοιτητής αυτός όχι μόνο αρίστευσε, αλλά και κατά τα λεγόμενα του καθηγητή του, είναι πρώτος στην σειρά κατάταξης ανάμεσα στους άριστους (valedictorian, όπως θα λέγαμε στην αντίστοιχη ορολογία των αμερικάνικων κολεγίων).

Προφανώς και οι συστατικές επιστολές του εν λόγω μαθητή θα είχαν περιεχόμενο που θα εξήρε τις ακαδημαϊκές ικανότητές του αλλά και η ακαδημαϊκή αξιοσύνη του αναγνωρίστηκε σε παγκόσμια κλίμακα, δεδομένου ότι μία από τις καλύτερες, παγκοσμίως, νομικές σχολές έκανε δεκτή την αίτησή του. Επιπροσθέτως, και αυτό είναι ιδιοτυπία των αμερικανικών πανεπιστημίων, το κόστος μόνο για τα δίδακτρα είναι της τάξης των 54.850 δολαρίων ήτοι 40.555 ευρώ.

Ο φοιτητής έκανε μια σειρά από αιτήσεις σε διάφορα ιδρύματα για να λάβει υποτροφία και θεωρούμε ως δεδομένο ότι η κάθε αίτησή του περιλάμβανε όλα τα δικαιολογητικά για να είναι τυπικά δεκτή. Πέραν των τυπικών του προσόντων, την αίτησή του θα υποστήριζε ένα τηλεφώνημα από γνωστό, κοινώς θα είχε και μέσο.

Ο εν λόγω φοιτητής όμως έκανε ένα λάθος που όπως φαίνεται θα το πληρώσει ακριβά (κυριολεκτικά μιλάω). Όπως μας ενημερώνει ο καθηγητής του στη συνέχεια της σχετικής δημοσίευσης

«… ο φοιτητής δεν δέχθηκε να χρησιμοποιήσει ‘μέσο’. Η γυναίκα του συναδέλφου μου είπε να μην είμαι αφελής και να μην ‘ακούω τι λέει το παιδί. Δεν ζητά κάποια χάρη, ζητά να μην γίνει αδικία’. Όμως, αφού για λόγους αρχής δεν το ήθελε ο ίδιος, δεν άφησα να γίνει το σχετικό τηλέφωνο. Άλλωστε, πίστευα ότι η υποψηφιότητά του ήταν τόσο ισχυρή που δεν ήταν δυνατόν να απορριφθεί. Σήμερα ήρθε η αρνητική απάντηση και επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά ότι πουθενά σε αυτή τη χώρα δεν υπάρχει αξιοκρατία.»

Ποια στοιχεία λοιπόν ασκούν θεμελιώδη επιρροή ώστε να κριθεί επιτυχής η αίτηση για χορήγηση υποτροφίας; 

Δεν είναι ο βαθμός πτυχίου, δεν είναι η σειρά ορκωμοσίας, ούτε η διεθνής αναγνώριση. Δυστυχώς, είναι εκείνο το τηλεφώνημα, το μέσο, η «αξιοκρατία» του βύσματος με μια δόση ειρωνείας.

Τον φοιτητή δεν τον ξέρω, αλλά αν διαβάσει αυτό το κείμενο, του στέλνω μια μαντινάδα, όχι για παρηγοριά, αλλά για να μην αλλάξει στάση:  

«Ποτέ σου δεν επέταξες με τα φτερά τα ξένα, όσο ψηλά κ’ αν ανεβείς, να το χρωστάς σε σένα».