ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Η περιτονίτιδα της Ευρώπης

Του ΤΑΚΗ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ

Πριν από το 2010 πόσοι από εμάς είχαμε ακούσει το όνομα του κ. Σόιμπλε, κι όταν το ακούγαμε πόσοι από εμάς δεν αναρωτιόμασταν ποιος είναι αυτός, τον έχω ακουστά και τα λοιπά. 

Ενδιαφερθήκαμε ποτέ για τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών ή μήπως αναρωτηθήκαμε ποτέ αν ο κ. Βαν Ρομπέι, πριν από τη βραδινή του προσευχή, οραματίζεται το μέλλον της Ευρώπης; 

 Πόσες φορές ακούγαμε το όνομα Αγκελα Μέρκελ στα δελτία ειδήσεων της τηλεόρασης; Κι όποτε το ακούγαμε ήταν κάπου προς το τέλος, λίγο πριν από την τελευταία είδηση για την τύχη της χλωρίδας του Αμαζονίου. 

Ξέραμε για την ιδιαίτερη αγάπη που τρέφουν οι Φινλανδοί για την Ελλάδα ή για τον τρόπο που μας βλέπουν οι Ούγγροι ή οι Πολωνοί;  

Κι αν η σχέση μας με τη Γαλλία ήταν κάποτε στενή, στην εποχή του εθνάρχη και μετά στα χρόνια του Λανγκ και της Μελίνας, τα τελευταία χρόνια είχε κι αυτή πνιγεί κάτω από το στρώμα της αδιαφορίας που μας ενέπνεε η Ευρώπη. Μια Ευρώπη που ξεσήκωνε βαθιά χασμουρητά στους πολίτες της, και όχι μόνον στους Ελληνες, μια Ευρώπη της οποίας η ύπαρξη περιοριζόταν σε προδιαγραφές των αντιβιοτικών, των διαστάσεων των προφυλακτικών και των λίτρων του νερού που απελευθερώνουν τα καζανάκια, μια Ευρώπη της οποίας το όνομα έτρεμαν οι διευθυντές των εφημερίδων διότι μόλις εμφανιζόταν στην πρώτη σελίδα έριχνε αυτομάτως την κυκλοφορία. 

Τι γνωρίζαμε εμείς οι Ελληνες πριν από την κρίση για την Ευρώπη εκτός από τη γραφειοκρατία της, τι μαθαίναμε για την Ιστορία της, εκτός από τον Καρλομάγνο και την Ιερά Εξέταση, και τι γνώριζε η υπόλοιπη Ευρώπη για μας, εκτός από τον Παρθενώνα, τη Μύκονο, την κυρία Μούσχουρη και τα Ελγίνεια; 

Η σχέση της Ελλάδας με την Ευρώπη κυμαινόταν κάπου ανάμεσα στην άγνοια, την αδιαφορία και τα συνήθη στερεότυπα, όπως ότι εμείς υπήρξαμε η κοιτίδα της Δημοκρατίας, και επειδή υπήρξαμε η κοιτίδα της Δημοκρατίας και φτιάχναμε Παρθενώνες όταν οι άλλοι σκαρφάλωναν στα δένδρα για να φάνε βελανίδια, αυτοί οι άλλοι που τους κάναμε ανθρώπους τώρα μας πολεμάνε γιατί μας ζηλεύουν. 

Ουδείς αγνωμονέστερος του ευεργετηθέντος.
Θα μου πείτε, ο μέσος Γερμανός ή ο μέσος Γάλλος ήξεραν περισσότερα για την Ευρώπη από τον μέσο Ελληνα; 

 Ηξεραν βέβαια πως ο «μικρός ρινόκερως» -έτσι αποκαλεί τον οργανισμό των Βρυξελλών ο Γερμανός συγγραφέας Χανς Μάγκνους Ενρτσεσμπεργκερ- αποφάσιζε για τον αριθμό των σαρδελών που πρέπει να περιέχει μια κονσέρβα ή για τον αριθμό των εικοσιτετραώρων που μεσολαβούν ώσπου να ξινίσει το γάλα, όμως τα υπόλοιπα, τα μεγάλα ζητήματα της ζωής μας, δεν ήταν προϊόντα της Ευρώπης. 

Τη Δημοκρατία, για παράδειγμα, την είχε δημιουργήσει κάθε έθνος χωριστά, με δικές του προσπάθειες και δικές του θυσίες. 

Η Ευρώπη ήταν αποτέλεσμα των επιτευγμάτων των εθνών της. Εξ ου και ο Γάλλος, ή ο Γερμανός, ποτέ δεν λέει πρώτα πως είναι Ευρωπαίος, όπως ο Αμερικανός. Είναι πρώτα Γάλλος και κατ’ επέκταση είναι Ευρωπαίος. Είναι όμως Ευρωπαίος και ήταν Ευρωπαίος πριν από τη δημιουργία της Ενωμένης Ευρώπης, όπως θα παραμείνει και μετά. 

Ισχύει το ίδιο και για μας, για μας που μέχρι πριν από είκοσι χρόνια λέγαμε «θα πάω στην Ευρώπη» όταν πηγαίναμε στο Μόναχο; Για μας που μας προσδιορίζουν τόσες ταυτότητες, η Βαλκανική, η Μεσογειακή, η Δυτική, η Ανατολίτικη, η Ευρωπαϊκή και η αμιγώς Ελληνική - μέσω της γλώσσας;  

Αν η Ενωμένη Ευρώπη, ο μη γένοιτο, πάψει να υπάρχει, ο Γάλλος ή ο Ιταλός θα εξακολουθούν να θεωρούν ως επέκταση της εθνικής τους ταυτότητας τον προσδιορισμό «Ευρωπαίος». Ο Ελληνας όμως;
Το ζήτημα είναι ότι η περίφημη κρίση μας υποχρέωσε να ασχοληθούμε με την υπόλοιπη Ευρώπη. 

 Ξαφνικά ο κ. Σόιμπλε πέρασε από το τέλος του δελτίου ειδήσεων στις πρώτες θέσεις και κρεμόμασταν από τα χείλη του, διότι ξαφνικά, ανακαλύψαμε πως από τον κ. Σόιμπλε εξαρτάται ο μισθός μας, ο σύνταξή μας. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που μέχρι πρότινος δεν ήταν τίποτε παραπάνω από τρία αρχικά στα χαρτονομίσματα του ευρώ, έγινε μια πραγματικότητα απτή, συγκεκριμένη. Μάθαμε το όνομα του Φινλανδού πρωθυπουργού και ακούσαμε τι σκέφτεται για μας ο Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ. 

 Πότε άλλοτε η τύχη μιας ελληνικής κυβέρνησης αποφασίσθηκε σ’ ένα τραπέζι όπου κάθονταν ο Σαρκοζί και η Μέρκελ; 

Λιγότερη εθνική κυριαρχία, ω της φρίκης, φωνάζουν οι χαρακτήρες του θεάτρου σκιών που ακούει στο όνομα «ελληνική πολιτική σκηνή» για να κρύψουν τη γύμνια τους.  

Ή μήπως περισσότερη Ευρώπη; Και στο κάτω κάτω τι θα πει περισσότερη Ευρώπη; Θα πει λιγότερη Ελλάδα; Και ποια είναι η Ελλάδα που λιγοστεύει όταν αυξάνεται η Ευρώπη στα δικά μας πράγματα; Γιατί αν είναι η Ελλάδα της δημόσιας διοίκησης με τις ειδικές ανάγκες ας λιγοστέψει όσο θέλει.
Μάθαμε εμείς τον Σόιμπλε, έμαθαν κι αυτοί τον Σαμαρά και τον Βενιζέλο. Ας είμαστε ρεαλιστές: 

Την ύπαρξη της σκωληκοειδούς αποφύσεως την αντιλαμβάνεσαι όταν πάθεις κρίση. Η Ευρώπη γλίτωσε την περιτονίτιδα, γλιτώνοντας όμως την περιτονίτιδα βρίσκεται αντιμέτωπη για μια ακόμη φορά με το μέλλον της. Από το μέλλον κανείς δεν σε γλιτώνει. Γνωριστήκαμε, έγιναν οι συστάσεις, δώσαμε τα χέρια, κουτσομπολέψαμε ο ένας τον άλλον, μάθαμε τα οικογενειακά μας και τώρα πρέπει να βρούμε τι θα τα κάνουμε όλα αυτά. Είναι το σημείο ακριβώς όπου η Ευρώπη αρχίζει και μικραίνει σαν το «Μαγικό Δέρμα» του Μπαλζάκ, που μίκραινε κάθε φορά που πραγματοποιούσε μια επιθυμία του κατόχου του. Μαραζώνει από πολιτική γύμνια και απουσία προοπτικής. Γλίτωσε την περιτονίτιδα, όμως τώρα κινδυνεύει από άνοια.