archkatsoura@yahoo.gr
Η ώρα ήταν 11 το πρωί της 11ης ημέρας του 11ου μήνα του 1918, όταν ύστερα από τέσσερα ολόκληρα χρόνια εχθροπραξιών σίγησαν, επιτέλους, τα όπλα και έληξε επισήμως ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Ο απολογισμός αυτού του ουσιαστικά ευρωπαϊκού πολέμου υπήρξε εξαιρετικά αιματηρός: η σκληρότητα των μαχών σώμα με σώμα προκάλεσε τον θάνατο 18,5 εκατομμυρίων ανθρώπων, με τα θύματα μεταξύ στρατιωτών και αμάχων να ισομοιράζονται.
Ακολούθησε, 20 χρόνια μετά, ο ακόμη σκληρότερος Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, συνέπεια του πρώτου και απαρχή πολλών νεότερων δεινών, με περίπου 50 εκατομμύρια νεκρούς και αγνοουμένους: 35 εκατομμύρια Ευρωπαίοι –μεταξύ των οποίων και τα θύματα του Ολοκαυτώματος– αλλά και Αμερικανοί, Αυστραλοί και Ιάπωνες.
Τα δύο αυτά τόσο σημαντικά γεγονότα, που έχουν στιγματίσει την ανθρώπινη Ιστορία με τρόπο καταλυτικό, καθώς έγιναν η αιτία να δούμε ολοζώντανα τα άγρια ένστικτα του ανθρώπου, αλλά την ίδια στιγμή να ανακαλύψουμε και τις αρετές του, όπως η αυτοθυσία, η αλληλεγγύη και η αγάπη για τον συνάνθρωπο, θυμάται η Ευρώπη την 11η Νοεμβρίου με μια σειρά από εκδηλώσεις. Ομιλίες, τελετές μνήμης, τήρηση 2 λεπτών σιγής στη μνήμη των πεσόντων.
Η πιο εντυπωσιακή εκδήλωση, όμως, είναι η Παρέλαση της Παπαρούνας, που πραγματοποιείται από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 στο Λονδίνο, την πιο κοντινή στην ημερομηνία της επετείου Κυριακή .
Εχει όμως μια ιδιομορφία: δεν είναι στρατιωτική, δεν είναι στοιχισμένη, δεν έχει άρματα. Μετά το τέλος όλων των επίσημων τελετών, της επιμνημόσυνης δέησης στον Ναό του Αγίου Γεωργίου και της στρατιωτικής πεζοπόρου παρέλασης, ακολουθεί η παρέλαση των πολιτών, νέων και μεγαλύτερων, όλων όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν για να τιμήσουν όλους εκείνους, άνδρες και γυναίκες, που αγωνίστηκαν για την ειρήνη στη διάρκεια των δύο πολέμων. Φορούν στο πέτο ή κρατούν παπαρούνες και όλοι μαζί πορεύονται προς το κενοτάφιο της Πύλης του Μενίν στο Γουαϊτχόλ, για την κατάθεση κατακόκκινων στεφάνων. Μεταξύ αυτών βετεράνοι –ελάχιστοι πια– του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, απόγονοι στρατιωτών που χάθηκαν στη μάχη στους δύο πολέμους ή δεν γύρισαν ποτέ, χωρίς να μαθευτεί η τύχη τους. Στο τέλος της εκδήλωσης, από την κορυφή της Πύλης του Γουαϊτχόλ πέφτουν κόκκινα πέταλα, ελάχιστος φόρος τιμής στους νεκρούς.
Εμπνευστής της «γιορτής» αυτής στο Λονδίνο είναι ο αντισυνταγματάρχης Γκράχαμ Γ. Πάρκερ, συνταξιούχος Βρετανός στρατιωτικός, που λόγω θέσης είχε συμμετάσχει στις αντίστοιχες εκδηλώσεις στο Βέλγιο. Αναζητώντας ο ίδιος τα ίχνη συγγενή του στρατιώτη, που χάθηκε στη Φλάνδρα στη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, έκανε συχνά ταξίδια στην περιοχή και έμαθε ότι υπήρχαν συμπατριώτες του και μη που θα ήθελαν να συμμετάσχουν στις εκδηλώσεις, αλλά δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν στο Βέλγιο. Ετσι, μαζί με άλλους οργάνωσαν αυτή την ιδιόμορφη Παρέλαση της Παπαρούνας, που πραγματοποιείται πλέον στο πλαίσιο των επίσημων εκδηλώσεων της Ημέρας Μνήμης.
Για μας, τις γενιές που δεν ζήσαμε κάτι αντίστοιχο και η εμπόλεμη βία ενδεχομένως είναι απλές εικόνες από χώρες μακριά μας, ίσως να φαίνεται τουλάχιστον παράξενη αυτή η παρέλαση ηλικιωμένων με κόκκινα λουλούδια στο πέτο.
Επίσης, μαθημένοι να βιώνουμε την επέτειο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου με μάλλον βαρετές σχολικές γιορτές, γεμάτες εθνικιστικές κορόνες, και παρελάσεις όπου σημασία έχει μόνο ποιος θα κρατήσει τη σημαία και όχι η ουσία του ιστορικού γεγονότος, μπορεί να μας ξενίζει το ταξίδι στο Λονδίνο ενός 90χρονου Αυστραλού σε αναπηρικό καροτσάκι για να τιμήσει αλλοδαπούς συμπολεμιστές.
Ομως, αν κάποιος, έστω κατά τύχη, βρεθεί να παρακολουθήσει αυτή την πορεία μνήμης –όπως εγώ πριν από μερικά χρόνια–, νιώθει συγκίνηση:
Ενα συναίσθημα που δεν εδράζεται σε
βιώματα προσωπικά ή σε οικογενειακές μνήμες, αλλά στη λάμψη που
εκπέμπουν τα βλέμματα ανθρώπων που κάποτε αγωνίστηκαν για μια ιδέα, την
ειρήνη εν προκειμένω, και δεν έχει σημασία αν ηττήθηκαν ή όχι –η δύναμή
της τους κινεί ακόμα, παρά τη ρώμη που τους εγκατέλειψε και τα γηρατειά
που τους καταβάλλουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου