Ποιος μιλάει, ποιος ασχολείται σήμερα στο μοιραίο αυτό τόπο για Παιδεία, Εκπαίδευση και Πολιτισμό.
Κάθε μία έννοια από αυτές έχει διαφορετικό περιεχόμενο, έστω κι αν είναι έννοιες συνάλληλες. Εγραψα κι άλλοτε για τη σύγχυση των εννοιών σ' αυτόν τον έρμο τόπο. Αυτό το υπουργείο που ονομάζεται Παιδείας έπρεπε να ονομάζεται Εκπαιδεύσεως και αυτό που ονομάζεται Πολιτισμού έπρεπε να ονομάζεται Παιδείας.
Κάποτε βέβαια, πριν ιδρυθεί από
τη χούντα το υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών (sic, λες και οι
επιστήμες στη γλώσσα των συνταγματαρχών δεν ήταν πολιτισμός!), οι
παλιότεροι εγγράμματοι Ελληνες πολιτικοί του 19ου αιώνα ονόμαζαν
υπουργείο Παιδείας με τη σωκρατική και πλατωνική σημασία το υπουργείο
που καλλιεργεί τα Γράμματα, τις Τέχνες, τις Επιστήμες, τη Φιλοσοφία,
αλλά συνάμα και τις μεθόδους που προετοιμάζουν τους πολίτες για να
γίνουν γνώστες, χρήστες και δημιουργοί παιδευτικών αγαθών (και η μέθοδος
είναι η Εκπαίδευση, προϋπόθεση για την Παιδεία).
Η διαφορά είναι πως η Παιδεία δεν έχει και δεν πρέπει να έχει
όρια. Η Εκπαίδευση έχει, αφού είναι αποτέλεσμα πολιτικών βουλήσεων. Μια
φασιστική Εκπαίδευση συχνά διώκει και σκοτώνει τα έργα και τους φορείς
μιας ελεύθερης Παιδείας.
Η Εκπαίδευση της Αρχαίας Αθήνας έδωσε το κώνειο
στον Σωκράτη, η καθολική ανέβασε στην πυρά τον Γαλιλαίο και η
εθνικοσοσιαλιστική κυνήγησε τον Αϊνστάιν, τον Τόμας Μαν, τον Μπρεχτ και η
σοβιετική τον Πάστερνακ και τον Ζαχάρωφ.
Αυτοί όμως πήγαν την Παιδεία
μπροστά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου