ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ : Το τίμημα του κοσμοδιορθωτισμού

Του ΔΙΟΝΥΣΗ ΓΟΥΣΕΤΗ

Από το βιβλίο «Μαρτυρία εξορίας» του Βάσου Κουτσογιαννόπουλου αντιγράφω αποσπάσματα από το γράμμα του Βασίλη Ζάννου, που έγραψε στις 24/6/1946, παραμονή της εκτέλεσής του. Ο Β. Ζάννος, 27 ετών, είχε καταδικαστεί σε θάνατο για συμμετοχή στη δολοφονία του υπουργού Δικαιοσύνης Χρήστου Λαδά, κατόπιν εντολής του ΚΚΕ.
 

«Από το αίμα το δικό μας θα μεγαλώσει το δένδρο της λευτεριάς και της ειρήνης… Δεν έκανα τίποτα άλλο παρά το ελάχιστο καθήκον μου προς το λαό μας».
 

Επειτα από τόσα χρόνια, γνωρίζουμε ότι ο θάνατός του δεν «μεγάλωσε το δένδρο της λευτεριάς και της ειρήνης». Αντίθετα, αποτέλεσε μέρος του εμφυλίου πολέμου, που συνέβαλε στον διχασμό και στην οπισθοδρόμηση της χώρας. 

Ωστόσο, o Β. Ζάννος αγαπούσε την οικογένειά του. Αγαπούσε την πατρίδα και τους συμπολίτες του και πίστευε ότι πέθαινε γι’ αυτούς, όπως και πολλοί άλλοι ομοϊδεάτες του. O συγγραφέας τον αγαπούσε και τον θαύμαζε. Τον περιγράφει σαν ένα «τέλειο άνθρωπο». Γιατί αυτές τις αρετές του τις πλήρωσε με θάνατο; 

Επειδή έβαλε πάνω από αυτές το ιδεολόγημα της διόρθωσης του κόσμου (κοσμοδιορθωτισμό κατά τον Θανάση Τριαρίδη). Εντάχθηκε σε μια μειοψηφία, που δεν αναγνώρισε το αποτέλεσμα βουλευτικών εκλογών -από τις οποίες απείχε- και διεκδίκησε την κατάκτηση της εξουσίας με τα όπλα. Σε επίπεδο ηθικής δεοντολογίας δικαιολογούσε την ένταξή του σε ένοπλη μειοψηφία με το σόφισμα του Λένιν ότι «βρίσκεται στην πρωτοπορία» και, βέβαια, η πρωτοπορία δεν μπορεί παρά να είναι μειοψηφία. Μια μειοψηφία που θα διορθώσει τον κόσμο. 

Για τον Βασίλη, μπροστά στη διόρθωση του κόσμου δεν μέτρησε ούτε η ζωή των άλλων ούτε η ζωή του ίδιου του εαυτού του. Την ξόδεψε απλόχερα, θυσία στη μανία των ισχυρότερων.
 

Θυμήθηκα την ιστορία του Β. Ζάννου επειδή παρακολουθώντας τη νέα ισραηλινή εισβολή στη Γάζα με τους 1.500 αδικοχαμένους Παλαιστινίους διάβασα ότι, πριν από αυτήν, το Ισραήλ αποδέχτηκε την αιγυπτιακή πρωτοβουλία για εκεχειρία, ενώ η Χαμάς την απέρριψε. Γνώριζε η φονταμενταλιστική Χαμάς εκ των προτέρων το μέγεθος των απωλειών και τον πόνο που θα προκαλούσε η απόρριψη της εκεχειρίας. Αλλά η ανθρώπινη ζωή δεν έχει γι’ αυτήν αξία μπροστά στο ιδεολόγημά της να διορθώσει τον κόσμο, αρνούμενη στο Ισραήλ το δικαίωμα να υπάρχει. Λίγο την ενδιαφέρει η θυσία δικών της ανθρώπων στη μανία των ισχυρότερων. Αντίθετα, αποτελεί το καλύτερο προπαγανδιστικό όπλο της. Γι’ αυτό, Χαμάς και Αριστερά τα βρίσκουν μεταξύ τους, μολονότι πιστεύουν ότι βρίσκονται σε ιδεολογικούς αντίποδες.
 

Τον Ιούνιο του 1944 ο Αμερικανός στρατηγός Τζορτζ Πάτον βρισκόταν στη Νορμανδία. Τα στρατεύματά του θα πολεμούσαν τους στρατιώτες που είχε στείλει ο Γκέμπελς, με χρέος να πεθάνουν υπερασπιζόμενοι τη Γερμανία. Με την τραχιά στρατιωτική γλώσσα του, ο Πάτον είπε στους δικούς του: 

«Θέλω να θυμάστε ότι κανένας μπάσταρδος δεν κέρδισε ποτέ κανέναν πόλεμο πεθαίνοντας για την πατρίδα του. Τον κέρδισε αυτός που έκανε τον μπάσταρδο να πεθάνει για την πατρίδα του». 

Εκεί βρίσκεται ο πραγματικός αντίποδας.