ΠΟΛΕΜΟΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Διαλέγουμε θύματα ή θύτες;

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Σ. ΜΠΟΥΡΔΑΡΑ

Δ​​εν είναι η πρώτη φορά που το φαινόμενο κάνει αισθητή την παρουσία του στην Ελλάδα. Δεν αιφνιδιάζει η εμφάνισή του, αλλά και δεν σταματά να προκαλεί απογοήτευση. Οδυνηρή απογοήτευση.  

Ο λόγος για το πόσο εύκολα απέναντι σ’ ένα σοβαρό ζήτημα, σημαντικό τμήμα της κοινωνίας παρασύρεται, σχεδόν εθελοντικά, σ’ ένα διχασμό, μ’ εμφυλιοπολεμικές διαθέσεις και ανταλλαγή ακραίων φραστικών πυρών.  

Οι εντός των συνόρων αντιδράσεις, με αφορμή εν προκειμένω τις δραματικές εξελίξεις στη Γάζα, είναι ενδεικτικές του φαινομένου.
 

Απέναντι στη νέα έκρηξη ενός χρόνιου διεθνούς ζητήματος, που είναι πηγή θανάτου και οδύνης γι’ αμέτρητους ανθρώπους, πολλοί έσπευσαν να μπουν σε «χαρακώματα». Και σαν έτοιμοι από καιρό για ένα νέο διχασμό, ανταλλάσσουν λόγια μίσους, κατάρες, ύβρεις, αυτοεμφανιζόμενοι εκατέρωθεν ως σίγουροι για το ποια πλευρά έχει το δίκιο με το μέρος της. Απαντες, φυσικά, δηλώνοντας ότι έχουν δήθεν βαθιά γνώση της παγκόσμιας Ιστορίας.  

Με μια ευκολία ανατριχιαστική, διαιρεθήκαμε σε «τρομοκράτες» και «προπαγανδιστές δολοφόνων», ενώ ούτε για μια στιγμή δεν μπήκαμε στον κόπο να δούμε πόσο κοντά βρεθήκαμε και βρισκόμαστε (σε κάποιες περιπτώσεις ταυτιστήκαμε) σε έναν εφιάλτη μεγαλύτερων διαστάσεων, όπως είναι η μισαλλοδοξία: από τη μια πλευρά το ναζιστικό μίσος κατά των Εβραίων και από την άλλη το φασιστικό μένος κατά των μουσουλμάνων και των Αράβων.

  
Η χώρα μας είτε στα μαύρα χρόνια τού κάπως πιο μακρινού παρελθόντος, είτε και -βεβαίως, τηρουμένων των αναλογιών- στις μέρες μας, έχει πληρώσει πολύ ακριβά αυτήν την έκρηξη του μίσους. Μα δεν το βλέπουμε... Κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε. Και, δυστυχώς, αρνούμαστε και πάλι να θυμηθούμε τη θεμελιώδη αρχή σύμφωνα με την οποία ο εχθρός του εχθρού μου δεν είναι φίλος μου.
 

Στη σκιά όλων αυτών, εξακολουθεί να ξενίζει και η επιμονή ορισμένων να επιλέγουν «θύματα» κατά τη δημόσια εκδήλωση της όποιας -υποκριτικής ή μη- θλίψης ή και οργής τους. Πώς να μη σπάσει η ψυχή στο άκουσμα του θανάτου αμάχων και μάλιστα παιδιών όπως ξανά, τώρα, στη Γάζα; Πώς, όμως, έμεινε άθικτη η ψυχή τόσο καιρό που έφθαναν εφιαλτικές ειδήσεις και από τη Συρία; Αλλά, και χωρίς τέλος είναι οι ειδήσεις για αθώες υπάρξεις που σταυρώνονται, βιάζονται, σφαγιάζονται σε χώρες της Αφρικής. Τη γενοκτονία στο Σουδάν, επί παραδείγματι, ουδείς δικαιούται να ισχυρίζεται ότι αγνοεί.
Διαλέγουμε θύματα, λοιπόν;  

Φοβάμαι πως κάνουμε κάτι ακόμα χειρότερο: 

Οτι επιλέγουμε θύτες, αναλόγως του τι κρίνουμε κατά περίπτωση ότι βολεύει δεύτερες σκέψεις μας, εμμονές και ιδεοληψίες μας.
 

Ορισμένοι -ελπίζω να είναι πολλοί- αρνούνται ακόμα, ευτυχώς, να μπουν στα χαρακώματα. Επιλέγουν συνειδητά να μη στρατεύονται σε μάχες που άλλοι σχεδιάζουν και υλοποιούν. Επιμένουν να παλεύουν χωρίς σύνορα για την αξιοπρέπεια και τη ζωή. Και ονειρεύονται. Και αγωνίζονται για την ειρήνη.