ΤΟΥΡΚΙΑ: To τίμημα του φλερτ με τους ισλαμοφασίστες

Των BEN HUBBARD – CEYLAN YEGINSU / THE NEW YORK TIMES

Η επέλαση των μαχητών της τζιχάντ στο Ιράκ και η ομηρία των Τούρκων διπλωματικών στη Μοσούλη είχε μία ακόμη επίπτωση: τη διακοπή του επικερδούς διασυνοριακού εμπορίου μεταξύ Τουρκίας - Ιράκ.
 

Ενόσω τα σύνορα μεταξύ των δύο χωρών ήταν ανοικτά, η Τουρκία επέτρεπε τη διέλευση ανταρτικών ομάδων κάθε είδους, προς τα πεδία μαχών της Συρίας, στην προσπάθειά της να ανατρέψει τον Μπασάρ αλ Ασαντ. Αυτή η τακτική, όμως, δημιούργησε πρόσφορο έδαφος στη Συρία για την ενίσχυση σουνιτικών ένοπλων οργανώσεων, υπεύθυνων για τον πόλεμο-αστραπή εναντίον του ιρακινού στρατού τον τελευταίο μήνα.
 

Σήμερα, με την άνοδο του ISIS, η τουρκική κυβέρνηση πληρώνει το τίμημα των επιλογών της αυτών.
«Η πτώση της Μοσούλης υπήρξε η επιτομή της αποτυχίας της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής των τελευταίων τεσσάρων ετών. Η τουρκική πολιτική απέναντι στη Συρία και στο Ιράκ υπήρξε ανεύθυνη, επίμονη, καιροσκοπική και ιδεολογικά προσανατολισμένη», λέει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κάντιρ Χας, Σόλι Οζέλ.
Εδώ και χρόνια, η τουρκική πολιτική «μηδενικών προβλημάτων» με τις γειτονικές της χώρες αποτελούσε παράδειγμα προς μίμηση για τα κράτη της περιοχής. Η πολιτική αυτή ευνοήθηκε σημαντικά από το άνοιγμα των ιρακινών αγορών, εξασφαλίζοντας ετήσιες εξαγωγές αξίας 12 δισ. δολαρίων για την Αγκυρα. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, όμως, στέρησε από τη Δαμασκό την ικανότητα να εισάγει τουρκικά προϊόντα, οδηγώντας χιλιάδες πρόσφυγες εντός τουρκικού εδάφους. Η Τουρκία έχει ήδη δαπανήσει 1,5 δισ. δολάρια για τους πρόσφυγες.
Η νέα κρίση στο Ιράκ αποτελεί έτσι ένα ακόμη πρόβλημα για την τουρκική εξωτερική πολιτική και την κυβέρνηση Ερντογάν:  

Οι συναπτές πολιτικές επιτυχίες που κατέγραψε ο Ερντογάν τα πρώτα χρόνια της πρωθυπουργίας του αμαυρώθηκαν πρόσφατα από τις μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις, το πολύνεκρο δυστύχημα στο ανθρακωρυχείο της Σόμα και το μακρόσυρτο σκάνδαλο κυβερνητικής διαφθοράς.
 

Τις τελευταίες ημέρες, όμως, η Αγκυρα προσφέρει σημάδια προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Η Τουρκία χαρακτήρισε έτσι επισήμως «τρομοκρατική» την οργάνωση «Μέτωπο Νούσρα» της Συρίας. Την Τρίτη στην Αγκυρα, ο Ταγίπ Ερντογάν κάλεσε τα κράτη της Ευρώπης να εμποδίσουν τη μετάβαση υπηκόων τους στη Συρία, για να πολεμήσουν στο πλευρό των ανταρτών. 

Την ίδια στιγμή, Τούρκοι αξιωματούχοι παρέμειναν σιωπηλοί απέναντι στην κατάληψη του Κιρκούκ από δυνάμεις των Κούρδων Πεσμεργκά του Βορείου Ιράκ, κάτι που θα είχε προκαλέσει οξείες αντιδράσεις, πριν από λίγα μόλις χρόνια.