Πάει να βγάλει "λάδι" τον γνωστό πανηλίθιο "παγκόσμιο στοχαστή", χωρίς να τον κατονομάζει, με το σκεπτικό οτι είχε απέναντί του άλλους πανηλίθιους, αλλά παρ' όλα αυτά το άρθρο είναι αξιόλογο...
Γράφει ο Δημήτρης Ψαρράκης
Οικονομολόγος - Σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις και
Χρηματοοικονομικά στο Harvard, καθώς και Ανάλυση Χρηματοοικονομικών
Ρίσκων στα πανεπιστήμια Stanford και Columbia. Είναι αναλυτής
διαχείρισης τραπεζικών κινδύνων στο Λουξεμβούργο και την Ολλανδία ενώ κατά την περίοδο της κρίσης (2010-12) ήταν επιστημονικός συνεργάτης της Βουλής για θέματα οικονομικής πολιτικής
Προσέξατε ότι η «υπεύθυνη αντιπολίτευση» στις εκλογές αυτές έχει
αλλάξει;
Από την αντιπολίτευση της συνωμοσιολογίας, του ψεκάσματος και
των CDS, περάσαμε σταδιακά στο πιο σοβαροφανές «εμείς θα
διαπραγματευόμασταν καλύτερα».
Σ' αυτό ίσως οφείλεται το ότι ο θυμός της «πλατείας» έχει ηττηθεί. Τα
κόμματα των γραφικών, όπως οι ΑΝΕΛ, έχουν συρρικνωθεί, ενώ οι
«Οικονομολόγοι της πλατείας» είναι γενικά αντικείμενο χλευασμού καθώς
αποδεικνύεται, καθημερινά πλέον, ότι οι προβλέψεις τους δεν είναι
καλύτερες από τις προβλέψεις που θα έκανε μια χαρτορίχτρα.
Το νέο παραμύθι λοιπόν είναι: εμείς θα μπορούσαμε καλύτερα.
Δεν ξέρω
με τι τεκμήριο ο κ. Τσίπρας πιστεύει ότι θα μπορούσε να διαπραγματευτεί
καλύτερα, τη στιγμή που, όπως λέει ένας καλός φίλος, ούτε τις διακοπές
με τη γυναίκα του δεν κατάφερε ποτέ να διαπραγματευτεί με επιτυχία.
Εγώ όμως θα πω ότι ναι, ακόμα κι αυτός έχει την ικανότητα να
αντεπεξέλθει και να αρθρώσει ορθολογικά επιχειρήματα. Με ποιους όμως
νομίζει πως θα διαπραγματευτεί; Και τι τον κάνει να πιστεύει ότι η
Μέρκελ είναι διατεθειμένη να αποδεχτεί τα ορθολογικά επιχειρήματά του
περισσότερο από ό,τι το κάνει η γυναίκα του.
Θυμάστε ότι στις Κάννες ο
Σαρκοζί έφτασε να ανέβει στο τραπέζι εναντίον του Παπανδρέου, αυτό
γράφτηκε και δημόσια. Βέβαια δεν γράφτηκε πουθενά (ούτε ειπώθηκε από
τους παρόντες) ότι κρατούσαν τρεις τον ΓΑΠ στο τραπέζι να μην ορμήσει
στον Σαρκοζί, γιατί μία να «έτρωγε» ο Γάλλος, δεν θα ήθελε δεύτερη. Αλλά
δεν είναι αυτό το θέμα. Το θέμα είναι η ποιότητα των διαπραγματευτών
που οι ελληνικές αντιπροσωπείες έχουν απέναντί τους.
Σαν φίλος της λογικής του Hayek στη διαχείριση οικονομικών κρίσεων,
μόνο βαθύτατα εχθρικός μπορώ να είμαι προς τον Νεο-Κεϋνσιανό Μονεταρισμό
που ακολουθήθηκε από Έλληνες και Ευρωπαίους όλα αυτά τα χρόνια, και
κατέστρεψε τον ιδιωτικό τομέα, εξαφάνισε τις δουλειές, καταχρέωσε τα
νοικοκυριά και σοσιαλιστικοποίησε τις απώλειες των τραπεζιτών αφήνοντας
τα ΔΣ τους άθικτα. Αλλά πρέπει να είμαι δίκαιος.
Έχει περάσει καιρός και πλέον μπορούμε να βλέπουμε τα πράγματα με
πολύ μεγαλύτερη νηφαλιότητα από ό,τι πριν τρία χρόνια. Μαθαίνουμε και
πράγματα που τότε δε ξέραμε.
Έφταιγε η ελληνική διαπραγμάτευση για όλη
την τροπή που πήρε η διαδικασία της διαχείρισης της κρίσης;
Ήταν μία
αδύναμη διαπραγμάτευση που οδήγησε στην υπερίσχυση των γερμανικών
συμφερόντων;
Πώς θα σας φαινόταν αν σας έλεγα ότι, εν πολλοίς, η κακή
εξέλιξη στη διαχείριση της κρίσης έχει να κάνει με το ότι οι Γερμανοί
δεν είχαν ξεκαθαρίσει το συμφέρον τους και μέσα στον πανικό τους έκαναν
τη μία γκάφα μετά την άλλη;
Κλασσικό παράδειγμα είναι η δήλωση της «συντεταγμένης χρεοκοπίας» που
έκανε η Μέρκελ στη Ντοβίλ στις 18 Οκτωβρίου του 2010, μετά τη συνάντηση
με τον Σαρκοζί. Έγιναν τόσα από τότε που σίγουρα δεν τη θυμάστε.
Τώρα,
όμως, κοιτώντας ψύχραιμα πίσω βλέπουμε ότι αυτή υπήρξε η δήλωση που
εκτροχίασε το πρόγραμμα που θα οδηγούσε την Ελλάδα πίσω στις αγορές το
2012. Έπεσε σαν κεραυνός στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και έφερε σε
παροξυσμό τις αγορές οδηγώντας την αγορά ομολόγων σε κατάρρευση.
Όλοι οι αναλυτές, σε Ευρώπη και Αμερική, έψαχναν να βρουν το «πλάνο»
της Γερμανίας πίσω από την ηλίθια αυτή δήλωση που εκτόξευσε αναίτια τα
spreads των δεκαετών ομολόγων, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και της
Πορτογαλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας, σύροντας τις
δύο πρώτες στον EFSF και φέρνοντας στο χείλος της συμφοράς τις άλλες
δύο. Τα θυμάστε τώρα σιγά σιγά. Ακόμα χειρότερα, θυμάστε και τους
μεγάλους διανοητές ντόπιους «οικονομολόγους της πλατείας», που στα
τηλεπαράθυρα περιέγραφαν κιόλας το κρυφό γερμανικό σχέδιο και έκαναν
τις γνωστές «πετυχημένες» προβλέψεις τους.
Πώς θα σας φαινόταν αν σας έλεγα τρεισήμισι χρόνια μετά την ημέρα
εκείνη ότι η δήλωση Μέρκελ που έκανε τόσο κακό ήταν… κατά λάθος;
Εξηγούμαι:
Στη συνάντηση αυτή η Καγκελάριος δεν συνοδευόταν από τους
τεχνικούς οικονομικούς συμβούλους που συνήθως τη συνόδευαν, αλλά από
διπλωμάτες που ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΑΝ ΤΗ ΤΥΦΛΑ ΤΟΥΣ. Αυτοί υπαγόρευσαν τη δήλωση.
Το οικονομικό επιτελείο των Γερμανών άκουσε τη δήλωση και έπεσε από τα
σύννεφα. Φαντάζομαι το βρίσιμο που έφαγε το ίδιο το βράδυ η Μέρκελ από
τον Σόιμπλε για την εγκληματική της γκάφα. Η δήλωση ότι ένα ενδεχόμενο
restructuring θα το χρεώνονταν οι θεσμικοί (και όχι οι Γερμανοι
πολίτες), επιτάχυνε τηn κατάρρευση με μαζικές πωλήσεις ομολόγων.
Με τέτοιους άπειρους πολιτικάντηδες διαπραγματευόταν οι Ελλάδα όλη
αυτή την περίοδο. Ένας καλός διαπραγματευτής μπορεί να αντιπαλέψει έναν
καλό διαπραγματευτή, όχι όμως έναν ηλίθιο ή κολλημένο. Οι ελληνικές
κυβερνήσεις έκαναν μεγάλα στρατηγικά λάθη, αλλά στο επίπεδο της
τακτικής, εκεί που διεξάγονται οι διαπραγματεύσεις, ήμασταν πάντα
έτοιμοι. Τι θα πει κύριε Σαμαρά, του 2010, και κύριε Τσίπρα, του 2014,
ότι θα μπορούσατε καλύτερα;
Μπορεί να πηγαίνατε χειρότερα, ή το ίδιο
καλά, καλύτερα όμως, και με τέτοιους αντι-διαπραγματευτές; Λίγη
σοβαρότητα δεν βλάπτει.
Στην εξέλιξη βλέπουμε ότι το κακό αυτό είναι συνεχές. Δεν παλεύεται
ούτε με καλύτερη ηγεσία ούτε στο επίπεδο της «καλύτερης
διαπραγμάτευσης». Έβαζε λυτούς και δεμένους η Ελλάδα, με την Πορτογαλία,
την Ιρλανδία, την Ισπανία και την Ιταλία (ναι, όλοι μαζί) για να κάνει ο
Τρισέ, τότε πρόεδρος της ΕΚΤ, μία υποστηρικτική δήλωση να μαζευτεί η
γκάφα της Μέρκελ. Δεν την έκανε. Είναι αυτό «πρόβλημα διαπραγματευτικής
ικανότητας» εκ μέρους της χώρας μας; Έπρεπε να αναλάβει ο Ντράγκι ένα
χρόνο και ένα μήνα μετά τη Ντοβίλ για να γίνει μία δήλωση του τύπου
«whatever it takes» (παρόμοια με αυτή του Bernanke στη FED) για να
μαζευτεί η εντύπωση που προκάλεσε η Μέρκελ στις αγορές.
Ακόμα και τότε όμως η δήλωση Ντράγκι ήταν «ανάπηρη»: ενώ ο Bernanke
είχε πει, ότι θα επέμβει στη «δευτερογενή αγορά» των ΗΠΑ αγοράζοντας
ομόλογα με δική του πρωτοβουλία (το quantitative easing), ο Ντράγκι είπε
ότι θα παρέμβει ΜΟΝΟ αν προσκληθεί από την κυβέρνηση που βρίσκεται σε
πρόβλημα. Μα δεν καταλάβαινε ότι αν π.χ η Ισπανία έβγαινε και ζητούσε
βοήθεια θα ήταν και το τέλος της;
Με τέτοιους τύπους διαπραγματευόμασταν πάντα… Τότε με «Σαρκοζί» και
«Μέρκελ», σήμερα με «Ντάιζενμπλουμ» και «Μέρκελ». Αν αναρωτηθήκατε ποτέ,
να γιατί απέτυχε το πρώτο πρόγραμμα και δεν βγήκαμε στις αγορές το
2012, και κυρίως, να γιατί εκτροχιάστηκε η κρίση για όλη την Ευρώπη. Και
σίγουρα η διαπραγμάτευση δεν ήταν αρρώστια καταρχήν ελληνική. Ήταν
καλπάζων καρκίνος ευρωπαϊκός και δεν υπάρχει κανένας Έλληνας
«διαπραγματευτής γίγαντας» (ούτε βέβαια κανένας «οικονομολόγος
φωστήρας») ικανός να παλέψει με τη περιστασιακή βλακεία του καθενός
Σαρκοζί και της καθεμιάς Μέρκελ.
Όμορφο το επιχείρημα της «καλύτερης διαπραγμάτευσης», αλλά μηδέν άγαν κύριοι αντιπολιτευτές, γιατί μπορεί να έρθει και η δική σας «Ντοβίλ»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου