ΤΟΥΡΚΙΑ: Η δεύτερη γενοκτονία των Αρμενίων είναι η σιωπή

To κείμενο που ακολουθεί υπογράφεται από δεκάδες προσωπικότητες στην Ευρώπη, στην Τουρκία και στην Αρμενία. Ανάμεσά τους ο Πολ Μορέν, επικεφαλής της EGAM που εκπροσωπεί αντιρατσιστικές οργανώσεις 30 χωρών, ο γάλλος τραγουδιστής Σαρλ Αζναβούρ, ο γάλλος φιλόσοφος Μπερνάρ Ανρί-Λεβί, ο δήμαρχος του Ντιγιάρμπακιρ Αμπντουλάχ Ντεμίρμπας, ο Μπερνάρ Κουσνέρ, ιδρυτής των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, ο Ανταμ Μίτσνικ, ιστορικός, δημοσιογράφος και πρώην ηγέτης της Solidarnosk στην Πολωνία, ο Ιταλός θεατρικός συγγραφέας και νομπελίστας Ντάριο Φο, ο Γάλλος φιλόσοφος Αντρέ Γκλυκσμάν, ο Ιταλός φωτογράφος Ολιβιέρο Τοσκάνι και άλλοι. 

 

 

Το 1915, σύμφωνα με ένα σχέδιο εκπονημένο εκ των προτέρων και εφαρμοσμένο μεθοδικά, ενάμιση εκατομμύριο Αρμένιοι δολοφονήθηκαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία με απώτερο στόχο την καταστροφή του πολιτισμού τους. Οι Αρμένιοι ήταν θύματα μιας γενοκτονίας η οποία έγινε ένα μακάβριο σημείο αναφοράς για τις επόμενες γενεές.

 

Εκτοτε οι διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις αγωνίστηκαν σθεναρά προκειμένου να ξεχαστεί η σκιά αυτή από το παρελθόν της χώρας τους.

Μέχρι σήμερα, ιδίως στην Τουρκία, η απλή αναφορά αυτής της ιστορικής αλήθειας ξεσηκώνει εναντίον όσων την εκστομίζουν σφοδρές αντιδράσεις, απειλές για την σωματική τους ακεραιότητα και ενίοτε ακόμη και δολοφονίες.

Οι αρνητές τροφοδοτούν τον ρατσισμό και το μίσος εναντίον των Αρμενίων και άλλων μη μουσουλμανικών μειονοτήτων.

Ορισμένοι επιθυμούν να μας κάνουν να πιστέψουμε ότι η αναγνώριση της πραγματικότητας της γενοκτονίας αποτελεί επίθεση εναντίον όλων των Τούρκων και εναντίον της «τουρκικότητας», τη στιγμή που είναι μια επίθεση κατά του αρνητισμού, δηλαδή της συστηματικής άρνησης ότι συνέβη αυτό που όντως συνέβη, και ένα διάβημα υπέρ της δικαιοσύνης και υπέρ της δημοκρατίας.

Εδώ και μερικά χρόνια, ένα μέρος της τουρκικής κοινωνίας των πολιτών διοργανώνει με θάρρος εκδηλώσεις για να τιμηθεί η μνήμης των θυμάτων της γενοκτονίας των Αρμενίων. Ο κύκλος αυτός της αλήθειας και της δικαιοσύνης διευρύνεται σταδιακά για να συγκεντρώσει όλο και περισσότερα άτομα, ενωμένα σε μια συγκινητική επίδειξη ανθρωπισμού προκειμένου να αντιμετωπιστεί η επίσημη ρητορική του αρνητισμού.

Πέρσι, για πρώτη φορά μέσα σε έναν σχεδόν αιώνα, μια ξένη αντιπροσωπεία αποτελούμενη από ηγέτες της αρμενικής διασποράς και του ευρωπαϊκού αντιρατσιστικού κινήματος συμμετείχε στις εκδηλώσεις στην Τουρκία, απαντώντας στην πρόσκληση για αλληλεγγύη που απηύθυνε η τουρκική κοινωνία των πολιτών.

Ολοι μαζί στις 24 Απριλίου 2013 δείξαμε ότι εκείνοι που αναγνωρίζουν και θυμούνται την αρμενική γενοκτονία στην Τουρκία γίνονται κάθε μέρα και περισσότεροι. Δείξαμε ότι ένα μέρος της τουρκικής κοινωνίας, προσηλωμένο στις αξίες της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι έτοιμο να αντικρίσει με καθαρή ματιά το παρελθόν.

Φέτος όλοι μαζί, αντιρατσιστές ακτιβιστές, ηγέτες της κοινωνίας των πολιτών, σκεπτόμενοι πολίτες, διανοούμενοι και καλλιτέχνες από την Τουρκία και αλλού στην Ευρώπη, διαφορετικής προέλευσης αλλά ενωμένοι από την επιθυμία να δούμε να αναγνωρίζεται επιτέλους η ιστορική αλήθεια, τιμούμε στην Τουρκία στις 24 Απριλίου 2014 την μνήμη της γενοκτονίας των Αρμενίων η οποία επιδρά ακόμη το ιστορικό παρόν παρόλο που βρισκόμαστε στις παραμονές της εκατονταετηρίδας από την διάπραξή της.  

Το κοινό μας διάβημα είναι ένα διάβημα υπέρ της αναγνώρισης, της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας. Είναι ένα διάβημα υπέρ της αναγνώρισης επειδή επιτρέπει ταυτόχρονα στα μέλη της αρμενικής διασποράς και στους Αρμενίους της Τουρκίας που αντιστάθηκαν στην εξορία να πενθούν ανοιχτά τους προγόνους τους, όπως επιτρέπει και στις τουρκικές οργανώσεις και στα μεμονωμένα άτομα να ζητήσουν συγνώμη από τους απογόνους των θυμάτων ορισμένων από τους προγόνους τους.  
 
Είναι ένα διάβημα υπέρ της αλληλεγγύης προς όλους όσοι αγωνίζονται για την ιστορική αλήθεια. Η διαχωριστική γραμμή δεν είναι ανάμεσα σε Τούρκους και Αρμένιους αλλά ανάμεσα σε εκείνους που αγωνίζονται υπέρ της αναγνώρισης της αρμενικής γενοκτονίας και εκείνους που προωθούν τον αρνητισμό. Με μια λέξη, δεν είναι θέμα καταγωγής αλλά ιδεολογίας και ενός κοινού στόχου.

Είναι ένα διάβημα υπέρ της δικαιοσύνης. Όπως είχε πει ο Ελι Βίζελ, «η γενοκτονία σκοτώνει δυο φορές, τη δεύτερη μέσω της σιωπής». Δηλαδή ο αρνητισμός αποτελεί την συνέχιση της γενοκτονίας η οποία είναι η πιο βίαιη κατάληξη του ρατσισμού. Καταπολεμώντας τον αρνητισμό προσπαθούμε να καταπραΰνουμε την ζωντάνια του τραύματος που μεταδίδεται ανάμεσα στις αρμενικές κοινότητες από τη μια γενιά στην άλλη. Αγωνιζόμαστε κατά του ρατσισμού, για μια κοινωνία πιο ίση και πιο δίκαιη. Προσφέρουμε στις νέες γενιές την δυνατότητα να προχωρήσουν μαζί προς το μέλλον.

Είναι τέλος ένα διάβημα υπέρ της δημοκρατίας. Όχι μόνο επειδή η κατάργηση του ταμπού της γενοκτονίας είναι απαραίτητος όρος για να ενισχυθεί η ελευθερία έκφρασης στην Τουρκία αλλά επίσης επειδή, όπως υπενθύμιζε συχνά ο Χόρχε Σεμπρούν, προΰπόθεση της δημοκρατίας είναι να είναι ζωντανή η κοινωνίας των πολιτών. Ενισχύοντας τους δεσμούς ανάμεσα στις κοινωνίες των πολιτών ενισχύουμε εκείνους που αγωνίζονται για να προωθήσουν την δημοκρατία στην Τουρκία και στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Ετσι στις 24 Απριλίου τιμούμε, μαζί και στην Τουρκία, την γενοκτονία των Αρμενίων ή υποστηρίζουμε όσους την τιμούν. Καλούμε όλους όσοι είναι προσηλωμένοι στην αναγνώριση, στην αλληλεγγύη, στην δικαιοσύνη και στη δημοκρατία να ενωθούν μαζί μας. Για να γυρίσουμε, επιτέλους, τη σελίδα ενός αιώνα αρνητισμού