ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Το αδιανόητο επανακάμπτει

Από τον ΓΙΑΝΝΗ ΤΡΙΑΝΤΗ

Σημειώσεις στο περιθώριο της ουκρανικής κρίσης, με επισημάνσεις και διαπιστώσεις για ορισμένα πεδία του πολύπτυχου αυτού ζητήματος: 

* Το αδιανόητο μιας πολεμικής σύγκρουσης στην καρδιά της Ευρώπης αποδείχτηκε τραγικό γεγονός με τον εμφύλιο στη Γιουγκοσλαβία και τη δυτική επιδρομή εναντίον της Σερβίας.

Τώρα, το αδιανόητο επανέρχεται έστω και ως πιθανότης πολέμου στην Ουκρανία. Η διαφορά εντοπίζεται στο ειδικό βάρος τού ενός μετώπου, σε σύγκριση με το πρόσφατο παρελθόν (Ρωσία, αντί Σερβίας). Διαφορά που παραπέμπει στην αναβίωση ψυχροπολεμικού κλίματος και στη γεωπολιτική σημασία της τελικής έκβασης, απείρως πιο σημαντικής από τις βολικές για τη Δύση «διευθετήσεις» στην επικράτεια της πρώην Γιουγκοσλαβίας. 

* Η εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Ουκρανία, όπως την επιθυμούν οι Αμερικανοί και η Ενωση, δεν στάθηκε δυνατό να αλλάξει παρά την αστερόεσσα «επιδότηση» της πορτοκαλί επανάστασης. Το δεύτερο χαρτί για αποτελεσματική δυτική διείσδυση ήταν η Συμφωνία της Ουκρανίας με την Ενωση. Αναχαιτίστηκε από τον Γιανουκόβιτς, την ίδια στιγμή που η χώρα ενίσχυε οικονομικά τους δεδομένους δεσμούς της με τη Ρωσία και επαναβεβαίωνε τον προσανατολισμό της.

* Ο τρόπος που συντελέστηκε η αποπομπή του εκλεγμένου Γιανουκόβιτς νομιμοποιεί τυπικά τον Πούτιν να τον θεωρεί «νόμιμο πρόεδρο», και να επικαλείται σχετικές συμφωνίες μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες νομιμοποιούν και τις επεμβατικές δραστηριότητες στην Κριμαία. Είναι δύσκολο, ιδία στους Αμερικανούς, να θεωρήσουν έκνομες τις (στρατιωτικές) κινήσεις της Ρωσίας και να μιλούν για παράνομη επέμβαση στο εσωτερικό της Ουκρανίας, όταν οι ίδιοι με διάφορα προσχήματα έχουν επέμβει με αστείες νομιμοποιητικές εξηγήσεις σε πολλές γωνιές του πλανήτη. Τα υπόλοιπα -εκατέρωθεν- είναι για το θεαθήναι. Και για παροχή υλικού στον απηνή πόλεμο της αμφίπλευρης προπαγάνδας.

* Ο διεφθαρμένος και αυταρχικός Γιανουκόβιτς δεν κατέβασε στρατό εναντίον των διαδηλωτών του Κιέβου. Θρυλείται, χωρίς να έχει επιβεβαιωθεί με στοιχεία, ότι βρέθηκε χαρτί στο σπίτι του που δείχνει ότι ετοιμαζόταν να ζητήσει επέμβαση του στρατού. Απλώς, θρυλείται... Επίσης δεν έχει αποδειχθεί η ταυτότητα των ελεύθερων σκοπευτών, οι οποίοι πέραν των διαδηλωτών είχαν στόχο και αστυνομικούς. Εκείνο που δεν αμφισβητείται, αλλά για το οποίο παρατηρείται αιδήμων σιγή από ιθύνοντες και μήντια της Δύσης, είναι η άκρως ενεργή παρουσία ακροδεξιών και ναζί στις διαδηλώσεις και τα ανατρεπτικά γεγονότα της πλατείας Μαϊντάν. Το γεγονός αυτό είναι θλιβερό, αλλά και έχει και μια ιλαρή πτυχή: οι ευαίσθητοι Ευρωπαίοι που ξεσηκώθηκαν για την ημέτερη Χρυσή Αυγή, δεν έβγαλαν άχνα για τους ακραίους αυτούς Ουκρανούς. Εννοείται ότι ουδείς νοήμων -το απέφυγε και ο Πούτιν- εντάσσει το σύνολο ή την πλειονότητα των εξεγερμένων του Κιέβου στους ακροδεξιούς.

* Η αμηχανία της Ευρώπης, εξηγήσιμη λόγω της γερμανικής στάσης (ενεργειακή εξάρτηση από Ρωσία, μεγάλη αγορά για τα γερμανικά προϊόντα κ.ά.), κατοπτρίζει τη γενική, προβληματική κατάσταση στην Ενωση. Οικονομικά αδυνατεί να βοηθήσει την Ουκρανία, σε σύγκριση με τη Ρωσία, και γι' αυτό επιστράτευσε το ΔΝΤ! Ως και οι πλέον ένθερμοι θιασώτες του ευρωπαϊσμού στην Ουκρανία ξέρουν -ή θα μάθουν- τι σημαίνει ΔΝΤ. 

* Και η Ελλάδα; 

Ετυχε να βρίσκεται στο τιμόνι της Ενωσης την εποχή αυτή, αλλά ο ρόλος της είναι ασήμαντος. Οπως θα ήταν για οποιαδήποτε από τις μικρές χώρες. Ούτως ή άλλως, «λιμά τα χαρτιά της για τέτοια παιχνίδια». Αν μπορέσει να αξιοποιήσει την ουκρανική κρίση δευτερογενώς, για ζητήματα που την αφορούν (λ.χ. το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, του οποίου ο ρόλος αναβαθμίζεται, και για το οποίο ενδιαφέρονται οι Ρώσοι), τότε κάτι θα έχει πετύχει. Πολλώ μάλλον αν καταφέρει να μην εκτεθεί -όσο αυτό είναι δυνατό, καθ' ότι μέλος της Ενωσης και του ΝΑΤΟ- και να διατηρήσει στοιχεία επαφής με τη Ρωσία. Οι στιγμές απαιτούν προσοχή, εγρήγορση και λεπτούς χειρισμούς. Από όλους.