ΘΡΗΣΚΕΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Θρησκεία και πολιτικός φαρισαϊσμός

EΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΚΡΟΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ 

Πολιτικού μηχανικού

Με αφορμή τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης ο μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ επικαλέστηκε ένα απόφθεγμα του Φιοντόρ Ντοστογέφσκι, σύμφωνα με το οποίο «χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται».

Προφανώς ο σεβασμιότατος μπέρδεψε το επιθυμητό με το πραγματικό. Διότι στην Ελλάδα καταλύθηκαν τα πάντα «συν Θεώ».  

Οι πολιτικοί συναγωνίζονταν μεταξύ τους σε πίστη για να πείσουν τους ψηφοφόρους για την υπεροχή της θρησκευτικής τους προσήλωσης έναντι των αντιπάλων τους. Γέμιζαν, κατά τις συνεντεύξεις, τα γραφεία με εικόνες για να πληροφορηθεί το πανελλήνιο το μέγεθος της πίστης τους. Μέχρι και ο πρωθυπουργός, τον Δεκαπενταύγουστο του 2012, επικαλέστηκε τη «βοήθεια της Παναγιάς» για την υπέρβαση της κρίσης.

«Με τη βοήθεια της Παναγιάς», είχε πει, «θα νικήσουμε!». Να θυμίσουμε ότι ο ίδιος πολιτικός, τα Χριστούγεννα του 1989, χρησιμοποίησε και πάλι τη θρησκεία ως πολιτικό μέσον για να ενεργοποιήσει την «ελληνική χριστιανική μειονότητα» της Αλβανίας στην προσπάθεια αποσταθεροποίησης του καθεστώτος Αλία, το οποίο ήδη κατέρρεε, προκειμένου να φανεί αρεστός στις ΗΠΑ. Προέβη ακολούθως και σε άλλες ενέργειες αξιοποιώντας τη θρησκευτική διαφορετικότητα των ομογενών της Β. Ηπείρου για την επίτευξη του στόχου. 

Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; 

Μειώθηκε πληθυσμιακά η ελληνική μειονότητα της Β. Ηπείρου και αποδυναμώθηκαν τα εθνικά μας ερείσματα εκεί. 

Διότι όταν, αντί του ορθολογισμού, αναμειγνύεται η πολιτική με τη μεταφυσική, τα αποτελέσματα είναι οδυνηρά.

Πού οδήγησε τη χώρα η διακυβέρνησή της από μια πλειάδα πολιτικών που διατυμπάνιζαν με κάθε τρόπο την πίστη τους προς μεγάλη ικανοποίηση της Εκκλησίας; Διότι η Εκκλησία, από την αναγνώριση του χριστιανισμού ως επίσημης θρησκείας της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας έως σήμερα, αποτελεί το μόνιμο συνοδοιπόρο κάθε μορφής εξουσίας.

Η κοινωνία στο πέρασμα των αιώνων μετασχηματιζόταν από δουλοκτητική σε φεουδαλική και σε καπιταλιστική, αλλά παρά τις θεμελιακές ανατροπές η Εκκλησία κατόρθωνε να παραμένει μόνιμος συνοδοιπόρος και υποστηρικτής της εκάστοτε εξουσίας, λες και η χριστιανική διδασκαλία είναι τόσο ευέλικτη στερούμενη πάγιων αρχών ώστε να προσαρμόζεται διαχρονικά στις επιταγές των συμφερόντων της καθεστηκυίας τάξης κάθε συστήματος, του δουλοκτήτη, του φεουδάρχη, του καπιταλιστή.

Πού οδήγησε τη χώρα η πίστη των διαχειριστών της; 

Τη μετέτρεψε σε κοινωνική ζούγκλα. Μια κοινωνία των ανισοτήτων, όπου η συντριπτική πλειονότητα πένεται και αγωνιά για την επιβίωση, όπου ενάμισι εκατομμύριο άνεργοι ζουν χωρίς ελπίδα, μια κοινωνία στην οποία η αλληλεγγύη αποτελεί το μεγάλο ζητούμενο.  

Δεν ωφέλησε, λοιπόν, η πίστη τους. «Για να σωθεί η πατρίδα» θα πείτε. Μα, δεν μπορεί να σωθεί η πατρίδα εξασφαλίζοντας και στον τελευταίο πολίτη στοιχειώδη επιβίωση, αφορίζοντας την απόγνωση από κάθε γωνιά της χώρας; 

«Δεν μπορεί», είναι η απάντηση, όσο οι πολιτικοί που επαίρονται για την πίστη τους υλοποιούν απαρέγκλιτα, θριαμβολογώντας μάλιστα, την πολιτική των Μνημονίων. Διότι όλα αυτά είναι ασυμβίβαστα με το περιεχόμενο και την ουσία του χριστιανισμού και δεν μπορεί η επίκληση της πίστης να συγκαλύψει τα κοινωνικά εγκλήματα που συντελούνται στη χώρα μας. Μια κοινωνία χωρίς συνοχή και αλληλεγγύη δεν μπορεί να χαρακτηρίζεται χριστιανική.

Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; 

Διότι «το προηγμένο καπιταλιστικό σύστημα είναι εγγενώς αθεϊστικό», μας λέει ο Terry Eagleton στο έργο του «Λογική, Πίστη και Επανάσταση», στο οποίο υπερασπίζεται την πίστη έναντι των απόψεων που αναπτύσσουν οι Dawkins και Hitchens στα έργα τους «Η περί Θεού αυταπάτη» και «Ο Θεός δεν είναι μεγάλος» αντίστοιχα. «Είναι άθεο», συνεχίζει, «τόσο στις απτές υλικές πρακτικές του όσο και στις υπονοούμενες σε αυτές αξίες και πεποιθήσεις, ό,τι και αν διατείνονται ορισμένοι από τους απολογητές του», όπως οι πολιτικοί μας, θα προσθέταμε εμείς.

Εχει, λοιπόν, κάποια αξία η ομολογία πίστης ενός πολιτικού που υπηρετεί πιστά τον καπιταλισμό και τα Μνημόνια; Δεν αποτελεί εμπαιγμό; 

Στο ίδιο βιβλίο ο Terry Eagleton σημειώνει χαρακτηριστικά: «Η σωτηρία αποδεικνύεται πως δεν είναι θέμα λατρείας, νόμων και τελετουργιών... Είναι θέμα σίτισης των πεινασμένων, φιλόξενης υποδοχής των μεταναστών, προστασίας των φτωχών ορφανών... Αίφνης δεν σωζόμαστε από κάποιο ειδικό εξοπλισμό που ονομάζεται θρησκεία, αλλά από την ποιότητα των καθημερινών μεταξύ μας σχέσεων. Την έννοια της καθημερινής ζωής την εφηύρε ο χριστιανισμός, όχι η γαλλική διανόηση».

Ο Ανσελμος, αρχιεπίσκοπος του Καντέρμπερι, ιδρυτής της σχολής του Σχολαστικισμού, που τιμάται ως άγιος, πριν από σχεδόν μία χιλιετία είχε πει: «Πιστεύω για να κατανοήσω». Στη χώρα μας κάποιοι ιεράρχες θέλουν να πιστεύουμε για να μην κατανοούμε το αυτονόητο: ότι χριστιανισμός από τη μια μεριά και καπιταλισμός και Μνημόνια από την άλλη είναι έννοιες ασυμβίβαστες.