TOYΡΚΙΑ: Η κρίση ως ευκαιρία για την Ελλάδα

Tης Δωρας Αντωνιου

Θα καταφέρει ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να βγει νικητής από τη σφοδρή πολιτική σύγκρουση που μαίνεται στην Τουρκία στη σκιά των σκανδάλων διαφθοράς που κλονίζουν την παντοδυναμία του; 

Ο ίδιος, επιμένοντας να αποδίδει τις αποκαλύψεις και τις δυναμικές διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς σε συνωμοσία, ορκίστηκε ότι θα καταφέρει να επιβιώσει και αυτή τη φορά. Είναι, ωστόσο, περισσότερο από εμφανές ότι ο άλλοτε παντοδύναμος Τούρκος πρωθυπουργός έχει υποστεί σημαντική απώλεια ισχύος.

Η πολιτική κρίση στη γείτονα έχει και αυτή τη φορά πολλά στοιχεία από τη μέχρις εσχάτων σύγκρουση διαφορετικών κέντρων εξουσίας, η οποία έχει δημιουργήσει παράδοση στην Τουρκία. Οι αποκαλύψεις που κλόνισαν την κυβέρνηση Ερντογάν και οδήγησαν τον Τούρκο πρωθυπουργό σε βεβιασμένο ανασχηματισμό προήλθαν από τον μηχανισμό που κατάφερε να δημιουργήσει και να συντηρήσει μέσα στις τουρκικές διωκτικές αρχές ο άλλοτε ισχυρός σύμμαχος του κ. Ερντογάν, Φετουλάχ Γκιουλέν. Οι παλαιοί φίλοι γίνονται εχθροί και η ανάγκη σπρώχνει σε συμμαχίες με τους αλλοτινούς αντιπάλους. Ο Τούρκος πρωθυπουργός, που κατέβαλε πολυετή, σκληρή προσπάθεια για να αποδυναμώσει το στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας, στρέφεται τώρα σε αυτό αναζητώντας χείρα βοηθείας. Με τα κατάλληλα ανταλλάγματα, βεβαίως, καθώς οι ταπεινωμένοι στρατηγοί ζητούν αποκατάσταση και επανεξέταση της υπόθεσης Εργκένεκον, με βάση την οποία «ξηλώθηκε» σε βάθος η στρατιωτική ηγεσία και δεκάδες ανώτεροι και ανώτατοι αξιωματικοί βρέθηκαν στη φυλακή, όπου και παραμένουν. Προκειμένου να υπερβεί την παρούσα κρίση, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διακινδυνεύει την ανασύνταξη του στρατιωτικού κατεστημένου.

Σε κάθε περίπτωση, με αφετηρία τα γεγονότα του πάρκου Γκεζί, η Τουρκία δείχνει ότι έχει εισέλθει σε περίοδο σοβαρών κλυδωνισμών, οι οποίοι είναι άδηλο πώς μπορεί να εξελιχθούν. Η γειτονική χώρα, η οποία μέχρι πριν από μερικούς μήνες (αυτό)προβαλλόταν ως παράγοντας σταθερότητας σε μια ιδιαίτερα ασταθή περιοχή, εμφανίζεται εξαιρετικά ευάλωτη και ασταθής. Ακόμα και το τουρκικό οικονομικό θαύμα, όπως έδειξαν οι κινήσεις των τελευταίων ημερών, είναι ιδιαίτερα εύθραυστο, κάτι που κατά καιρούς είχε επισημανθεί από οικονομικούς αναλυτές.

Για την Αθήνα μια Τουρκία σε αστάθεια είναι πάντοτε πηγή ανησυχίας και προβληματισμού:

Οσο κι αν από ορισμένες πλευρές διατυπώνεται η άποψη ότι η Ελλάδα έχει από καιρό απολέσει την κυρίαρχη θέση που είχε άλλοτε στην τουρκική ατζέντα, η γεωγραφία δεν αλλάζει. Παραμένουμε όμορες χώρες και ως εκ τούτου μια πιθανή προσπάθεια εκτόνωσης των εσωτερικών προβλημάτων με τη δημιουργία τεχνητής έντασης δεν μπορεί να αποκλεισθεί. Πρόκειται, άλλωστε, για μια συνταγή που η Αγκυρα έχει εφαρμόσει και στο παρελθόν, ενώ ακόμα και οι αποκαλύψεις για την υπόθεση Εργκένεκον περιελάμβαναν σενάριο πρόκλησης «θερμού επεισοδίου» στο Αιγαίο.  

Η κρίση στην Τουρκία σίγουρα δεν χαροποιεί, από αυτή την άποψη, την Αθήνα. Αποτελεί, ωστόσο, σημαντική ευκαιρία για να προωθήσει η Ελλάδα περισσότερο αποτελεσματικά και πειστικά τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ως παράγοντας σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή