ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - Νταβός: καλλιστεία «για παχουλές»

Του ΗΛΙΑ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗ

Τα μεγάλα οικονομικά fora, όπως αυτό του Νταβός, λειτουργούν όπως κάποτε οι ετήσιες χοροεσπερίδες στις αυτοκρατορικές αυλές: Δίπλα στους χορούς (ή τα «στρογγυλά τραπέζια»), οι καλεσμένοι παρουσιάζουν την καλύτερή τους εικόνα και προβάλλουν τα πλεονεκτήματά τους με το βλέμμα στις συμφωνίες, τις συμμαχίες και τις μάχες της επόμενης χρονιάς.
Φέτος είναι η πρώτη σύναξη της οικονομικής ελίτ στην Ελβετία με θεμελιωμένη τη γενική πεποίθηση ότι τα χειρότερα της κρίσης του 2008 έχουν περάσει. Οι πιο δύσπιστοι θα πουν πως θα είναι και η τελευταία σύναξη με αυτό το ροζ φόντο, γιατί το 2014 ίσως αποκαλύψει πως η σκόνη που κρύφτηκε «κάτω από το χαλί» ήταν τοξική και χάλασε το πάτωμα. Η οργανωτική επιτροπή του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ προσπαθεί να διώξει τις κακιές σκέψεις μακριά, προτείνοντας ως κεντρικό σύνθημα του φετινού WEF το μότο: «Ξανασχεδιάζοντας τον κόσμο» (χωρίς χαλιά ίσως;). Σε αυτό το κλίμα οι μεγάλες οικονομικές οντότητες ανασυντάσσονται και ξανασυστήνονται.
Υστερα από πέντε χρόνια «ένοχης» συστολής και αγωνίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι και πάλι στο επίκεντρο με αέρα νικητή. Εχοντας πείσει ότι έχουν αφήσει τα χειρότερα πίσω τους, έχουν προετοιμάσει το έδαφος για μια πιθανότητα που θα προκαλούσε γέλια αν διατυπωνόταν στα συντρίμμια της αμερικανικής κρίσης του 2008: ένα νέο, ισχυρό και διαρκές ράλι του δολαρίου. Καθώς κλείνουν σιγά σιγά (σχεδόν συμβολικά) τον κύκλο της νομισματικής ενίσχυσης, θα ξεχωρίσουν θετικά σε σχέση με άλλες οικονομίες, που θα πρέπει τώρα να ακολουθήσουν τον αμερικανικό δρόμο της στήριξης, με νέο χρήμα. Το πλεονέκτημα της –έστω αναιμικής– ανάκαμψης θα μετρήσει περισσότερο για τις ΗΠΑ καθώς οι περισσότερες ανεπτυγμένες οικονομίες θα φλερτάρουν με τον αποπληθωρισμό. Επιπλέον, την ισοτιμία του θα ενισχύσουν εκατοντάδες εκατομμύρια πολιτών στις αναδυόμενες οικονομίες που –φοβισμένοι για την αξία των δικών τους νομισμάτων– θα αναζητήσουν την πατροπαράδοτη ασφάλεια του δολαρίου στα πεζοδρόμια και τα ανταλλακτήρια του πλανήτη.  

Η Ευρώπη πάει στο Νταβός με μασκότ την Ιρλανδία. Η πρώτη χώρα που έκλεισε τον κύκλο ενός Μνημονίου, κι έζησε να το διηγηθεί.
Το Δουβλίνο διαπιστώνει ότι μπορεί να πάρει δανεικά για μια πενταετία με χαμηλότερο επιτόκιο από ό,τι οι ΗΠΑ ή το Ηνωμένο Βασίλειο. 

Η Ιαπωνία, πάλι, έχει να υπερασπιστεί το μεγαλύτερο εν εξελίξει νομισματικό πείραμα. Θα διπλασιάσει τα γιεν που κυκλοφορούν με την ελπίδα η οικονομία να ξεκολλήσει. Αν τα καταφέρει θα δώσει παράταση στο νομισματικό κοντρόλ των αγορών. Αν όχι, η παγκόσμια κρίση θα είναι χειρότερη του 2008.
Το ΔΝΤ συνεισφέρει με τη δική του ευφορική νότα στο WEF που ξεκινά:  

Αναβάθμισε τις εκτιμήσεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη κατά 0,1%. 

Αλλά για την κατάρα των μέσων όρων έχουμε μιλήσει. Ο πραγματικός κόσμος δεν περιγράφεται από μέσους όρους ή αισιόδοξες προβολές – είναι γεμάτος νέες προκλήσεις το 2014.

 Μπορεί μπροστά στις κάμερες οι εκπρόσωποι των ανεπτυγμένων και αναδυόμενων χωρών να ανταλλάξουν «συνεργατικές» φιλοφρονήσεις, αλλά γνωρίζουν ότι ο ανταγωνισμός για δανεικά έχει ήδη αρχίσει και θα γίνει ανελέητος. (Η Τουρκία ήδη άρχισε να επιταχύνει από χθες στον κατήφορο της ανυποληψίας: οι αγορές αναζητούν θύματα χωρίς να τις απασχολούν οι γεωπολιτικές συνέπειες.) 

Μπορεί, επίσης, οι ΗΠΑ να διαφημίζουν την πρώτη μεγάλη ανάρρωση, αλλά αναδύονται σε έναν τρικυμισμένο κόσμο, όπου ακόμα και αν έχουν το σχετικό πλεονέκτημα, δεν θα κατέχουν τον έλεγχο της μοναδικής υπερδύναμης που είχαν έως πρόσφατα.
Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ μπορεί να αποπειραθεί να «επανασχεδιάσει τον κόσμο». Αλλά δεν έχει ούτε καθαρή επιφάνεια για να τον σχεδιάσει από την αρχή ούτε τα υλικά για να τον φιλοτεχνήσει. 

Το μελλοντικό «σχήμα του κόσμου» θα έχει να κάνει λιγότερο με σχεδιασμό και περισσότερο με «τυχαία γεγονότα» – σε μια εποχή που σιχαίνεται το τυχαίο.