ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: «Καλό κουράγιο» σε όλους μας

Tης ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΠΑΝΟΥ

Ήταν μια επικοινωνιακή σύλληψη μοναδική: Να πάει ο Τσίπρας στον Ρεν και να του πει ότι, αν το παρακάνουν οι εταίροι και υπερβούν τις κόκκινες γραμμές μας, τότε θα τους ευχηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ «καλό κουράγιο». Σίγουρο το πεντάλεπτο στα δελτία των οκτώ, βέβαιος ο σχολιασμός από φίλους και αντιπάλους και γενικώς η βαβούρα πάνω στον ασυγκράτητο εξυπνακισμό του πιθανού επόμενου πρωθυπουργού της χώρας.

Όπως συνήθως συμβαίνει, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης με μακροσκελείς δημόσιες δηλώσεις ανακοίνωσε μετά τη συνάντηση όσα είπε στον Επίτροπο Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων, με όρους σκισίματος της γάτας και τριψίματος της μούρης. Ότι του έδωσε και κατάλαβε του Φινλανδού, ήταν το κεντρικό μήνυμα. Όπως επίσης συνήθως συμβαίνει, από την πλευρά της Κομισιόν δεν δημοσιοποιήθηκε ο διάλογος και επομένως δεν είναι γνωστές οι απαντήσεις που έδωσε ο Όλι Ρεν, ούτε οι ερωτήσεις που έκανε ο ίδιος, επομένως μπορεί κανείς να εικάσει ό,τι θέλει, ακόμη και ότι έμεινε άλαλος ή ότι τον παρακάλεσε, μη μου το κάνεις αυτό Αλέξη, ενδεχομένως και να απολογήθηκε για το «καλό κουράγιο» που μας είχε ευχηθεί πριν από τρία χρόνια από το βήμα του εθνικού κοινοβουλίου. Ήταν μια ευχή που, όπως καταλάβαμε στη συνέχεια, είχε μεγάλο βάθος και, όπως πιθανώς θα καταλάβουμε αργότερα, μπορεί να έχει ακόμη μεγαλύτερο βάθος.

Στην ευρωζώνη διαμορφώνεται μια κατάσταση κατά την οποία θα υπάρχουν διαφορετικές ταχύτητες και ομόκεντροι κύκλοι, ανάλογα με την οικονομική δύναμη και τις προοπτικές κάθε χώρας. 

Οι έλεγχοι μέσω Τρόικας θα αλλάξουν μορφή και θα ασκούνται με την εφαρμογή αυστηρών κανόνων που θα ισχύουν έναντι όλων, που θα ξεκινούν από τον προληπτικό έλεγχο τον προϋπολογισμών και θα φτάνουν σε κυρώσεις όπως το πάγωμα χρηματοδοτήσεων. Δεν έχει νόημα να περιγράψει κανείς τις λεπτομέρειες του μηχανισμού εποπτείας που θα λειτουργήσει, αλλά έχει σημασία να συγκρατηθεί ότι για την Ελλάδα η καλή περίπτωση είναι να μη βρίσκεται σε μια κατηγορία μόνη της, αλλά, για παράδειγμα, μαζί με κάποια άλλη χώρα, όπως ίσως η Πορτογαλία. Επειδή, όμως, ακόμη και η Πορτογαλία μπορεί να τα καταφέρει καλύτερα, είναι πιθανό ότι η χώρα μας θα βρεθεί στο τελευταίο υπόγειο και θα πρέπει να αποδείξει τη σοβαρότητά της για να διασωθεί έστω εκεί. Σε κάθε περίπτωση, η αντιμετώπιση θα είναι ανάλογη με τις επιδόσεις κάθε κράτους μέλους της ευρωζώνης και οι κανόνες θα έχουν ελαστικότητα τέτοια που να επιτρέπει χαλάρωση ή αυστηροποίηση ανάλογα με τα αποτελέσματα.

Είναι έτσι κι αλλιώς θετικό ότι θα απαλλαγούμε από την τρίμηνη ρουτίνα των επισκέψεων εδώ των εκπροσώπων της ΕΕ, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, όχι απλώς επειδή έχει αναπτυχθεί μια παθολογία στην επικοινωνία τους με την κυβέρνηση, αλλά ακόμη επειδή έχουν σε μεγάλο βαθμό «ελληνοποιηθεί», ενώ δείχνουν αρκετά συχνά ότι είναι όμηροι ιδεοληψιών ακόμη και των απωθημένων τους. Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα τεχνοκρατών-ελεγκτών που, φρουρούμενοι από δέκα ένστολους, μπαίνουν από την πίσω πόρτα στα υπουργεία και ενώ τους κυνηγούν απολυμένες καθαρίστριες είναι φρικτή. Η κοινή γνώμη έχει σφυροκοπηθεί τόσο πολύ με την προπαγάνδα ότι πρόκειται για υπαλλήλους που προσβάλλουν την εθνική κυριαρχία και αξιοπρέπεια, που πλέον υπάρχει τόση φόρτιση, ώστε δεν πάει άλλο με αυτό το είδος της διαπραγμάτευσης.

Η «εποχή του Τόμσεν» φτάνει στο τέλος της, επειδή αναπροσαντολίζεται η ευρωζώνη και δεν κατευθύνεται προς την αμοιβαιοποίηση του χρέους όπως θα θέλαμε, αλλά προς τη διατήρηση της ίδιας συνταγής με κάποια διαφορετικά εξωτερικά χαρακτηριστικά στον τρόπο ελέγχου της εφαρμογής της. Επομένως, ακόμη και αν γίνουν σύντομα εκλογές και αναλάβει ο ΣΥΡΙΖΑ την ευθύνη της διακυβέρνησης, δεν θα έχει τη χαρά να διώξει την Τρόικα με κλωτσιές από τη χώρα. Επίσης, δεν θα έχει την ευκαιρία να σκίσει το μνημόνιο γιατί δεν θα ψηφιστεί άλλο μνημόνιο, αλλά το δίλημμα μπροστά στο οποίο θα βρεθεί το πολιτικό σύστημα σύντομα θα είναι η αποδοχή ή όχι των όρων με τους οποίους θα γίνει η κυοφορούμενη νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και η κάλυψη των χρηματοδοτικών/δημοσιονομικών κενών της επόμενης τριετίας.

Ενδεχομένως ο ΣΥΡΙΖΑ να πιστεύει πραγματικά ότι μπορεί να επιτύχει την απαλλαγή μας από το χρέος και μια νέα δανειοδότηση με πολύ χαμηλά επιτόκια χωρίς απολύτως κανέναν όρο, ότι θα μας γίνει ένα δώρο από εταίρους και πιστωτές επειδή έκαναν λάθος στον πολλαπλασιαστή και πρέπει να δείξουν έμπρακτη μετάνοια. Ακόμη και επειδή θα φοβηθούν την ώρα που θα γυρίσει η ελληνική κυβέρνηση της Αριστεράς να τους ευχηθεί «καλό κουράγιο». Αλλά επειδή μπορεί να πρόκειται απλώς για μια πολιτική φαντασίωση και όχι για ρεαλιστικό σχεδιασμό, επειδή η πτώχευση αποτελεί καταστροφή και αυτό δεν αλλάζει, επειδή η θέση του οφειλέτη είναι από τη φύση της δυσμενής και ούτε αυτό αλλάζει, επειδή έχουμε ακόμη πολλά χρόνια δοκιμασίας μπροστά γιατί δεν έχουν αλλάξει οι δομές στις οποίες οφείλεται η χρεοκοπία, εμείς θα χρειαστούμε οπωσδήποτε «καλό κουράγιο» και «ψυχή βαθιά», όπως προτιμούν να λένε οι σύντροφοι, πολύ περισσότερο από όσο ο Όλι Ρεν, που, ακόμη και αν γυρίσει άνεργος από τις Βρυξέλλες στο Ελσίνκι, θα ζήσει πολύ καλύτερα από όσο ο μέσος εργαζόμενος στην περήφανη χώρα μας που δεν σηκώνει μύγα στο σπαθί της, δεν καταλαβαίνει από πιέσεις, δεν γουστάρει τσαμπουκάδες, ποτέ δεν πεθαίνει και λοιπά και λοιπά.