Του Κώστα Ράπτη
Είναι οι κατάρες συμβατές με την ισλαμική πίστη;
Είναι οι κατάρες συμβατές με την ισλαμική πίστη;
Συζητήσεις αυτού του είδους διεξάγονται με κάθε σοβαρότητα στα πάνελ τηλεοπτικών καναλιών της Τουρκίας, μετά το βιντεοσκοπημένο μήνυμα στο οποίο ο εγκατεστημένος στις ΗΠΑ ιεροκήρυκας Fethullah Gülen εμφανίσθηκε να καταριέται όσους (δηλ. την κυβέρνηση Erdoğan) υβρίζουν και δυσφημούν το πανίσχυρο κίνημά του.
Την ίδια στιγμή το τηλεοπτικό δίκτυο Show TV καταργεί με συνοπτικές διαδικασίες το τηλεπαιχνίδι λεξιλογικών γνώσεων του Ali İhsan Varol διότι την 17η Δεκεμβρίου, ημέρα κατά την οποία ξέσπασε η θύελλα των σκανδάλων διαφθοράς στη γείτονα, έθεσε στους διαγωνιζόμενους το ερώτημα “πώς αποκαλούμε αυτόν που δωροδοκείται;”. (Η σωστή απάντηση είναι “yiyici”...).
Η αυτολογοκρισία των ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης αποτελεί τον καλύτερο δείκτη των πραγματικών σχέσεων εξουσίας στην Τουρκία του Erdoğan, αν αναλογισθεί κανείς ότι τα κανάλια δίσταζαν επί ώρες να αναμεταδώσουν την πληροφορία της υποβολής (σε ζωντανή τηλεφωνική σύνδεση με το το NTV) της παραίτησης, από την κυβέρνηση αλλά και το κοινοβούλιο, του υπουργού Περιβάλλοντος Erdoğan Bayraktar ο οποίος κάλεσε τον Πρωθυπουργό να τον μιμηθεί, εφόσον όλες οι επίμαχες αποφάσεις του υπουργείου του τελούσαν σε γνώση του πρωθυπουργικού γραφείου.
Γεννημένος στον Πόντο, όπως και ο Πρωθυπουργός, ο Bayraktar σπούδασε πολιτικός μηχανικός και θήτευσε την δεκαετία του ΄90 ως δημοτικός σύμβουλος Κωνσταντινουπόλεως (σε μια διαδρομή απολύτως χαρακτηριστική της διαμόρφωσης της νέας ηγετικής ελίτ), προτού βρεθεί, με την ανάληψη της εξουσίας από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, επικεφαλής του Κρατικού Οργανισμού Στέγασης (TOKI), που έχει αποκληθεί “το όργανο του Erdoğan επί της Γης”. Η παραίτησή του ήταν η τρίτη που υποβλήθηκε από υπουργό την 25η Δεκεμβρίου και προφανώς η πλέον ηχηρή.
Ωστόσο, το ίδιο βράδυ, ανακοινώνοντας τον ανασχηματισμό της κυβέρνησής του, από την οποία αντικαταστάθηκαν δέκα υπουργοί, ο Τούρκος Πρωθυπουργός απέδωσε την απομάκρυνση του Bayraktar σε δική του απόφαση και όχι σε παραίτηση του ενδιαφερομένου.
Δεν είναι αυτή η μόνη ένδειξη του ότι η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο. Εκτός από τους εμπλεκόμενους, είτε ευθέως είτε δια των υιών τους, σε σκάνδαλα, την παραίτησή τους υπέβαλαν, σε μια σαφή αποδοκιμασία της κυβερνητικής γραμμής, ο βουλευτής και πρώην υπουργός Εσωτερικών İdris Naim Şahin και (στις 26 Δεκεμβρίου) ο βουλευτής Σμύρνης Erdal Kalkan. Και ενώ στις τελετές παράδοσης παραλαβής των υπουργείων, όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Bayraktar, πλειοδότησαν σε δηλώσεις νομιμοφροσύνης (ο πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Egemen Bağış έριξε μάλιστα το σύνθημα “με τον Erdoğan έως τον θάνατο”...) το νέο κυβερνητικό σχήμα βρισκόταν ήδη αντιμέτωπο με ενοχλητικά ερωτήματα.
Ειδικότερα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu έσπευδε να αξιολογήσει την τοποθέτηση του εξωκοινοβουλευτικού Efkan Ala (πρώην κυβερνήτη Diyarbakır και μετέπειτα υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, με καταλυτικό ρόλο στην καταστολη των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του καλοκαιριού) ως απόδειξη του ότι τα ηνία αναλαμβάνει το “βαθύ κράτος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης”). Πράγματι, σε μία συγκυρία κατά την οποία έχουν απομακρυνθεί από τα καθήκοντά τους 400 αστυνομικά στελέχη, διότι συνέπραξαν στην εισαγγελική έρευνα των σκανδάλων χωρίς να ενημερώσουν τους ανωτέρους τους, δίνει εικόνα πραγματικού εμφυλίου στο πλαίσιο των θεσμών (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ενδεχόμενο αναζωπύρωσης των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων). Η δημόσια ανακοίνωση του εισαγγελέως Muammer Akkaş ότι παρεμποδίσθηκε στην εκτέλεση των καθηκόντων του, η απάντηση του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Κωνσταντινουπόλεως Turan Çolakkadı ότι απομακρύνθηκε από την υπόθεση ο υφιστάμενός του λόγω διαρροών αλλά και “μαγειρέματος” της λίστας των υπόπτων και η ανταπάντηση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων ότι η εκτελεστική εξουσία δεν βρίσκεται εκτός δικαστικού ελέγχου, εικονογραφούν πλήρως τον αλληλοσπαραγμό των κρατικών μηχανισμών.
Ακόμη περισσότερο σοκαριστική είναι η δημόσια υπεράσπιση από τον Tayyip Erdoğan όλων των εμπλεκομένων, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της κρατικής τράπεζας Halkbank (στο σπίτι του οποίου βρέθηκαν 4,5 εκατ. δολάρια σε χαρτόκουτα παπουτσιών) αλλά και του Ιρανο-αζέρου νεαρού επιχειρηματία Reza Zarrab, ο οποίος “εξήγαγε χρυσό και βοηθούσε την τουρκική οικονομία”...
Ο Τούρκος πρωθυπουργός δεν το κρύβει ότι μάχεται pro domo, εφόσον το δεύτερο και ακόμη μεγαλύτερο κύμα ερευνών των εισαγγελέων (στο οποίο η αστυνομία αρνείται πλέον να συμπράξει) φέρεται να αφορά τον υιό του Bilal, ο οποίος σε νεώτατη ηλικία ξεκίνησε καριέρα εφοπλιστή. Εκτιμά ο Erdoğan ότι μπορεί να προσπεράσει τον κάβο καταγγέλλοντας συνωμοσία εις βάρος του από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και το κίνημα του Gülen, που έχει ισχυρή διείσδυση στις διωκτικές αρχές. Πιθανότατα έχει δίκιο, όσο δίκιο όμως έχουν και όσοι τον καταγγέλλουν ως επικεφαλής ενός οικοδομήματος διαφθορά (και πάντως η περί "Σιωνιστών" συνομωσιολογία συνοδεύεται την ίδια στιγμή από το εσπευσμένο κλείσιμο της μακράς διαπραγμάτευσης για την αποζημίωση των θυμάτων του Mavi Marmara).Η αυτολογοκρισία των ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης αποτελεί τον καλύτερο δείκτη των πραγματικών σχέσεων εξουσίας στην Τουρκία του Erdoğan, αν αναλογισθεί κανείς ότι τα κανάλια δίσταζαν επί ώρες να αναμεταδώσουν την πληροφορία της υποβολής (σε ζωντανή τηλεφωνική σύνδεση με το το NTV) της παραίτησης, από την κυβέρνηση αλλά και το κοινοβούλιο, του υπουργού Περιβάλλοντος Erdoğan Bayraktar ο οποίος κάλεσε τον Πρωθυπουργό να τον μιμηθεί, εφόσον όλες οι επίμαχες αποφάσεις του υπουργείου του τελούσαν σε γνώση του πρωθυπουργικού γραφείου.
Γεννημένος στον Πόντο, όπως και ο Πρωθυπουργός, ο Bayraktar σπούδασε πολιτικός μηχανικός και θήτευσε την δεκαετία του ΄90 ως δημοτικός σύμβουλος Κωνσταντινουπόλεως (σε μια διαδρομή απολύτως χαρακτηριστική της διαμόρφωσης της νέας ηγετικής ελίτ), προτού βρεθεί, με την ανάληψη της εξουσίας από το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, επικεφαλής του Κρατικού Οργανισμού Στέγασης (TOKI), που έχει αποκληθεί “το όργανο του Erdoğan επί της Γης”. Η παραίτησή του ήταν η τρίτη που υποβλήθηκε από υπουργό την 25η Δεκεμβρίου και προφανώς η πλέον ηχηρή.
Ωστόσο, το ίδιο βράδυ, ανακοινώνοντας τον ανασχηματισμό της κυβέρνησής του, από την οποία αντικαταστάθηκαν δέκα υπουργοί, ο Τούρκος Πρωθυπουργός απέδωσε την απομάκρυνση του Bayraktar σε δική του απόφαση και όχι σε παραίτηση του ενδιαφερομένου.
Δεν είναι αυτή η μόνη ένδειξη του ότι η κατάσταση ξεφεύγει από κάθε έλεγχο. Εκτός από τους εμπλεκόμενους, είτε ευθέως είτε δια των υιών τους, σε σκάνδαλα, την παραίτησή τους υπέβαλαν, σε μια σαφή αποδοκιμασία της κυβερνητικής γραμμής, ο βουλευτής και πρώην υπουργός Εσωτερικών İdris Naim Şahin και (στις 26 Δεκεμβρίου) ο βουλευτής Σμύρνης Erdal Kalkan. Και ενώ στις τελετές παράδοσης παραλαβής των υπουργείων, όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Bayraktar, πλειοδότησαν σε δηλώσεις νομιμοφροσύνης (ο πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Egemen Bağış έριξε μάλιστα το σύνθημα “με τον Erdoğan έως τον θάνατο”...) το νέο κυβερνητικό σχήμα βρισκόταν ήδη αντιμέτωπο με ενοχλητικά ερωτήματα.
Ειδικότερα, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kemal Kılıçdaroğlu έσπευδε να αξιολογήσει την τοποθέτηση του εξωκοινοβουλευτικού Efkan Ala (πρώην κυβερνήτη Diyarbakır και μετέπειτα υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, με καταλυτικό ρόλο στην καταστολη των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του καλοκαιριού) ως απόδειξη του ότι τα ηνία αναλαμβάνει το “βαθύ κράτος του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης”). Πράγματι, σε μία συγκυρία κατά την οποία έχουν απομακρυνθεί από τα καθήκοντά τους 400 αστυνομικά στελέχη, διότι συνέπραξαν στην εισαγγελική έρευνα των σκανδάλων χωρίς να ενημερώσουν τους ανωτέρους τους, δίνει εικόνα πραγματικού εμφυλίου στο πλαίσιο των θεσμών (με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ενδεχόμενο αναζωπύρωσης των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων). Η δημόσια ανακοίνωση του εισαγγελέως Muammer Akkaş ότι παρεμποδίσθηκε στην εκτέλεση των καθηκόντων του, η απάντηση του προϊσταμένου της Εισαγγελίας Κωνσταντινουπόλεως Turan Çolakkadı ότι απομακρύνθηκε από την υπόθεση ο υφιστάμενός του λόγω διαρροών αλλά και “μαγειρέματος” της λίστας των υπόπτων και η ανταπάντηση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων ότι η εκτελεστική εξουσία δεν βρίσκεται εκτός δικαστικού ελέγχου, εικονογραφούν πλήρως τον αλληλοσπαραγμό των κρατικών μηχανισμών.
Ακόμη περισσότερο σοκαριστική είναι η δημόσια υπεράσπιση από τον Tayyip Erdoğan όλων των εμπλεκομένων, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της κρατικής τράπεζας Halkbank (στο σπίτι του οποίου βρέθηκαν 4,5 εκατ. δολάρια σε χαρτόκουτα παπουτσιών) αλλά και του Ιρανο-αζέρου νεαρού επιχειρηματία Reza Zarrab, ο οποίος “εξήγαγε χρυσό και βοηθούσε την τουρκική οικονομία”...
Το ζήτημα είναι, ωστόσο, ότι για την άμυνά του το κυβερνητικό κέντρο της Τουρκίας παίρνει το ρίσκο να μετατρέψει τη χώρα σε πηγή περιφερειακής αστάθειας. Είναι χαρακτηριστικό ότι απερχόμενος ο πρώην υπουργός Εσωτερικών Muammer Güler απέδωσε την όλη αναταραχή σε όσους “δυσαρεστούνται με την ειρηνευτική διαδικασία” με το ΡΚΚ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου