ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Από το Κέντρο στο Tea Party

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΥ

Η εξώθηση της σύγκρουσης για τον προϋπολογισμό στα άκρα με το κλείσιμο υπηρεσιών της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης των ΗΠΑ είναι μια ακραία επιλογή που βραχυκυκλώνει την προσπάθεια προσέλκυσης απογοητευμένων κεντρώων ψηφοφόρων που στήριξαν τον Ομπάμα και τους υποψηφίους των Δημοκρατικών. Οπως τονίζει σε ανάλυσή του το Reuters, οι Ρεπουμπλικάνοι υποθηκεύουν τη δυνατότητα να κερδίσουν τη Γερουσία το 2014 και τον Λευκό Οίκο το 2016.

Στην ουσία η ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων προβαίνει σε μια δήλωση νομιμοφροσύνης προς τους ακραίους αντικρατιστές του Tea Party, καθώς η διατήρηση του ελέγχου στο Σώμα εξαρτάται από τη στήριξη των ακραίων δεξιών ακτιβιστών.

Την ώρα που στην Ευρώπη η εναλλαγή στην εξουσία των κομμάτων κυβερνητικής διαχείρισης καθιστά δυσδιάκριτη τη διαχωριστική γραμμή Αριστεράς-Δεξιάς, στις ΗΠΑ καταγράφεται η αντίστροφη δυναμική: Οι Δημοκρατικοί επιστρέφουν στη μέσω φορολόγησης διορθωτική παρέμβαση στις κοινωνικές ανισότητες και οι Ρεπουμπλικάνοι βρίσκονται σε ολοένα πιο μεγαλύτερη ομηρεία από τους ακτιβιστές του Tea Party, που από μόνοι τους δεν μπορούν να διεκδικήσουν βαρύνουσα πολιτική επιρροή.

Πρόκειται για μια σημαντική στροφή: 

Μετά το 1945 οι Ρεπουμπλικάνοι μετακινήθηκαν προς το Κέντρο και κέρδισαν τον Λευκό Οίκο το 1952, αποδεχόμενοι την κληρονομιά μιας εικοσαετούς διακυβέρνησης των Δημοκρατικών υπό τον Ρούζβελτ και στη συνέχεια τον Τρούμαν.

Αντίστοιχα για να επανέλθουν στην εξουσία μετά τον Ρίγκαν και τον Μπους πατέρα, οι Δημοκρατικοί με τον Κλίντον μετακινήθηκαν προς το Κέντρο δεσμευόμενοι να μην επιστρέψουν στον ομοσπονδιακό κυβερνητικό παρεμβατισμό της δεκαετίας του 1930.

Η διαρκώς αυξανόμενη πόλωση στις ΗΠΑ δεν είναι μόνον ιδεολογική και προγραμματική, αλλά έχει και ξεκάθαρη γεωγραφική βάση: 

Οι Δημοκρατικοί κυριαρχούν στην Ανατολική και τη Δυτική Ακτή και οι Ρεπουμπλικάνοι στις Μεσοδυτικές Πολιτείες κατά κύριο λόγο και στον Νότο κατά δεύτερο.

Αν επιλέξουμε ως παραδείγματα πολιτισμικής και κοινωνικής αντίστιξης την Καλιφόρνια της ελευθεριότητας και πολυπολιτισμικότητας και τη Γιούτα των Μορμόνων, τότε δεν βρισκόμαστε μπροστά σε δύο ακραίες περιφερειακές αποκλίσεις αλλά σε δύο διαφορετικές χώρες.

Αν αυτή η πόλωση βαθύνει ακόμη περισσότερο, θα έλθει μοιραία και η ώρα της αναγωγής της στην εξωτερική πολιτική, στην άποψη για τη θέση των ΗΠΑ στους παγκόσμιους συσχετισμούς με ζητούμενο το ακριβές στίγμα ενός νέου απομονωτισμού.

Η αναδίπλωση στην ταυτότητα και η συντηρητική περιχαράκωση οδηγούν μοιραία στη μια ή την άλλη μορφή απομονωτισμού, όπως καταδεικνύει ο εγκλωβισμός του πρωθυπουργού της Βρετανίας Κάμερον σε θέσεις και αποφάσεις που μπορεί να οδηγήσουν τη χώρα εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Η εσωτερική ακραία πόλωση στις ΗΠΑ και η αναμενόμενη αναγωγή της και σε αντιπαράθεση για την εξωτερική πολιτική καταγράφεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη στιγμή, την ώρα που η Ουάσιγκτον προσπαθεί να διαχειρισθεί με τους μικρότερους δυνατούς κραδασμούς τη μετάβαση από τη μονομερή παντοδυναμία -που πάντως δεν μπόρεσε να μεταλλαχθεί σε Pax Americana- στην πρωτοκαθεδρία σε έναν πολυπολικό κόσμο.

Η πρωτοκαθεδρία που προωθεί ο Ομπάμα δεν είναι ιδεολόγημα, αλλά στηρίζεται στη γεωμετρική πρόοδο των τεχνολογικών καινοτομιών, καθώς και στην επί θύραις αξιοποίηση του νέου Ενεργειακού Ελντοράντο των αποθεμάτων σχιστολιθικού φυσικού αερίου και πετρελαίου.

Η παραπάνω στόχευση προϋποθέτει εσωτερική κοινωνική συνοχή και τολμηρή επένδυση στην έρευνα και την τεχνολογία, δύο επιλογές αδιανόητες χωρίς ενισχυμένο ομοσπονδιακό κρατικό παρεμβατισμό.

Οι ακτιβιστές του Tea Party και μια μεγάλη μερίδα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος βλέπουν την παραπάνω προσαρμογή ως άρνηση των αμερικανικών αξιών και προτιμούν μια αδιάλλακτη περιχαράκωση.