Του Dimitar Bechev /ECFR
Για πρώτη φορά, υπάρχουν καλά νέα που αφορούν τις στάσιμες και περιστασιακά οξείς σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Tο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων αποφάσισε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις διαπραγματεύσεις ένταξης της Τουρκίας. Οι συνομιλίες είχαν γίνει σχεδόν «νεκρές» και άνευ σημασίας τα τελευταία χρόνια, με μόλις ένα κεφάλαιο να έχει ανοίξει από τον Ιούνιο του 2010. Τώρα οι Άγκυρα και Βρυξέλλες θα έχουν την ευκαιρία να ανασηκώσουν τα μανίκια τους και να σημειώσουν πρόοδο στην περιφερειακή πολιτική (Κεφάλαιο 22). Δεν είναι μια σημαντική ανακάλυψη, σίγουρα, αλλά σίγουρα είναι ένα βήμα προς τα εμπρός.
Το έπος που οδηγεί στη απόφαση καταδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο που παίζουν δύο μεγάλες χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, στη λειτουργία της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ. Ήταν η Γαλλία που μπλόκαρε τις διαπραγματεύσεις για την περιφερειακή πολιτική, αφότου ο πρόεδρος Nicolas Sarkozy «πάγωσε» πολλά κεφάλαια.
Τη στιγμή δηλαδή που κατάλαβε ότι χαρτοφυλάκια όπως η οικονομική και νομισματική ένωση, η γεωργία ή η ακόμη και η περιφερειακή πολιτική, θα οδηγούσαν αυτομάτως σε πλήρη ένταξη στην ΕΕ και όχι σε μια μορφή προνομιακής εταιρικής σχέσης. Η εκλογή του Francois Hollande το 2012 είχε ως αποτέλεσμα μια αλλαγή σε μια πιο φιλική προς την Τουρκία ρητορική. Μόλις τώρα ο Σοσιαλιστής πρόεδρος τηρεί την υπόσχεσή του για την επανέναρξη των συνομιλιών. Στην πραγματικότητα οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Γαλλίας έχουν βελτιωθεί: και οι δύο έχουν λάβει μια σκληρή στάση κατά της Συρίας, και έχουν από κοινού υποστεί ένα setback από την πρόσφατη «στροφή» του Obama για την επέμβαση.
Οι επιχειρηματικοί δεσμοί ευδοκιμούν. Τον προηγούμενο Μάιο η Areva SA επιβεβαιώθηκε ως ανάδοχος, μαζί με την ιαπωνική Mitsubishi, στη συμφωνία 22 δισ. δολαρίων για να χτίσει το δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Τουρκίας στη Σινώπη, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Το πολυαναμενόμενο ταξίδι του Hollande στην Άγκυρα αναμένεται να είναι επιτυχημένο (υποσημείωση: ο πρεσβευτής της ΕΕ στην Τουρκία, Jean-Maurice Ripert, ο οποίος θεωρείται ότι είναι κοντά στα Ηλύσια, φεύγει για τη Μόσχα για να υπηρετήσει ως ο άνθρωπος της Γαλλίας στην περιοχή).
Για πρώτη φορά, υπάρχουν καλά νέα που αφορούν τις στάσιμες και περιστασιακά οξείς σχέσεις μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας. Tο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων αποφάσισε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις διαπραγματεύσεις ένταξης της Τουρκίας. Οι συνομιλίες είχαν γίνει σχεδόν «νεκρές» και άνευ σημασίας τα τελευταία χρόνια, με μόλις ένα κεφάλαιο να έχει ανοίξει από τον Ιούνιο του 2010. Τώρα οι Άγκυρα και Βρυξέλλες θα έχουν την ευκαιρία να ανασηκώσουν τα μανίκια τους και να σημειώσουν πρόοδο στην περιφερειακή πολιτική (Κεφάλαιο 22). Δεν είναι μια σημαντική ανακάλυψη, σίγουρα, αλλά σίγουρα είναι ένα βήμα προς τα εμπρός.
Το έπος που οδηγεί στη απόφαση καταδεικνύει τον κρίσιμο ρόλο που παίζουν δύο μεγάλες χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, στη λειτουργία της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ. Ήταν η Γαλλία που μπλόκαρε τις διαπραγματεύσεις για την περιφερειακή πολιτική, αφότου ο πρόεδρος Nicolas Sarkozy «πάγωσε» πολλά κεφάλαια.
Τη στιγμή δηλαδή που κατάλαβε ότι χαρτοφυλάκια όπως η οικονομική και νομισματική ένωση, η γεωργία ή η ακόμη και η περιφερειακή πολιτική, θα οδηγούσαν αυτομάτως σε πλήρη ένταξη στην ΕΕ και όχι σε μια μορφή προνομιακής εταιρικής σχέσης. Η εκλογή του Francois Hollande το 2012 είχε ως αποτέλεσμα μια αλλαγή σε μια πιο φιλική προς την Τουρκία ρητορική. Μόλις τώρα ο Σοσιαλιστής πρόεδρος τηρεί την υπόσχεσή του για την επανέναρξη των συνομιλιών. Στην πραγματικότητα οι σχέσεις μεταξύ της Τουρκίας και της Γαλλίας έχουν βελτιωθεί: και οι δύο έχουν λάβει μια σκληρή στάση κατά της Συρίας, και έχουν από κοινού υποστεί ένα setback από την πρόσφατη «στροφή» του Obama για την επέμβαση.
Οι επιχειρηματικοί δεσμοί ευδοκιμούν. Τον προηγούμενο Μάιο η Areva SA επιβεβαιώθηκε ως ανάδοχος, μαζί με την ιαπωνική Mitsubishi, στη συμφωνία 22 δισ. δολαρίων για να χτίσει το δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Τουρκίας στη Σινώπη, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Το πολυαναμενόμενο ταξίδι του Hollande στην Άγκυρα αναμένεται να είναι επιτυχημένο (υποσημείωση: ο πρεσβευτής της ΕΕ στην Τουρκία, Jean-Maurice Ripert, ο οποίος θεωρείται ότι είναι κοντά στα Ηλύσια, φεύγει για τη Μόσχα για να υπηρετήσει ως ο άνθρωπος της Γαλλίας στην περιοχή).
Αλλά τώρα έχουμε τη Γερμανία, και όχι τη Γαλλία, στο επίκεντρο της προσοχής. Ήταν κατ’ εντολή του Βερολίνου ότι η απόφαση για την επανέναρξη των συνομιλιών ένταξης αναβλήθηκε για μετά από τις εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου. Η Angela Merkel ήταν μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών που δεν δίστασαν να επικρίνουν τις τουρκικές αρχές για την καταστολή των διαδηλώσεων το περασμένο καλοκαίρι. Στα τέλη Ιουνίου ωστόσο, η ίδια παραδέχθηκε ότι οι διαπραγματεύσεις για το Κεφάλαιο 22 μπορούν να προχωρήσουν, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει μια θετική αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Αλλά το πρόσφατο πακέτο εκδημοκρατισμού σε συνδυασμό με την ευνοϊκή έκθεση της Κομισιόν, έπεισε το Βερολίνο να δώσει το «πράσινο φως» για το Κεφάλαιο 22. Η απόφαση είναι ίσως το τελευταίο επίτευγμα του υπουργού Εξωτερικών Guido Westerwelle του οποίου το FPD δεν κατόρθωσε να μπει στη γερμανική Βουλή το Σεπτέμβριο.
Μέχρι εδώ καλά. Παρόλα αυτά, αυτό για το οποίο πιέζουν οι ευρωπαϊστές στην Άγκυρα και οι υποστηρικτές της διεύρυνσης στις Βρυξέλλες, είναι το «ξεπάγωμα» των συνομιλιών για τα κεφάλαια 23 (δικαιοσύνη και θεμελιώδη δικαιώματα) και 24 (δικαιοσύνη, ελευθερία και ασφάλεια). Στη θεωρία, αυτό θα πρέπει να δώσει στην ΕΕ μεγαλύτερη μόχλευση για να επηρεάσει την διαδικασία εκδημοκρατισμού στην Τουρκία. Σε αντίθεση με αυτά τα πιο πολιτικά κεφάλαια, η περιφερειακή πολιτική είναι συνολικά ένα τεχνικό ζήτημα (αν και κάθε θέμα στην ατζέντα ΕΕ-Τουρκίας έχει μια πολιτική διάσταση). Ωστόσο, τα κράτη-μέλη δεν είναι ενωμένα όταν πρόκειται για την ευρωπαϊκή στρατηγική έναντι της Τουρκίας. Και ίσως χρειαζόμαστε ένα νέο Γερμανό υπουργό Εξωτερικών (και μια κυβέρνηση) για να κάνουμε καλύτερες προβλέψεις για το μέλλον των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου