ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Η Δύση σε πορεία στρατηγικής παρακμής

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Toυ ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ

Είναι ώρα να αρχίσει κανείς να ανησυχεί για τη Δύση. Μάθαμε να ζούμε μετά τον Πόλεμο σε έναν κόσμο όπου οι ΗΠΑ έπαιζαν τον ρόλο της αποφασιστικής υπερδύναμης και η Ευρώπη βρισκόταν πάντοτε στο κέντρο των αποφάσεων. Ξέραμε τους στρατηγικούς στόχους των Αμερικανών, έστω και αν διαφωνούσε ένα μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης με τη στήριξη των διαφόρων δικτατοριών και τις ψυχροπολεμικές υπερβολές. Καταλάβαινε, όμως, κάποιος ποιο ήταν το καθαρό συμφέρον πίσω από κάθε επέμβαση και απόφαση.

Τώρα τα πράγματα είναι πάρα πολύ μπερδεμένα. Η Αμερική ξόδεψε πολύτιμο κεφάλαιο όταν ο υιός Μπους έκανε το μεγάλο λάθος να εισβάλει στο Ιράκ. Εχασε αξιοπιστία με τα ψέματα της CIA για τα όπλα μαζικής καταστροφής που υποτίθεται ότι είχε ο Σαντάμ και ενεπλάκη σε έναν πόλεμο χωρίς σαφή στρατηγική εξόδου. Οι ΗΠΑ δεν κέρδισαν τίποτα απολύτως στο Ιράκ.

Οταν πάλι άρχισε η περίφημη Αραβική Ανοιξη η Ουάσιγκτον συνεθλίβη ανάμεσα σε αντιφατικούς υπολογισμούς. Από τη μία της άρεσε η ορμητική έλευση της δημοκρατίας στις μουσουλμανικές χώρες. Από την άλλη καταλάβαινε πόσο επικίνδυνη και αποσταθεροποιητική ήταν η απελευθέρωση μεγάλων μαζών πεινασμένων μουσουλμάνων που ένιωθαν για πρώτη φορά την ελευθερία της έκφρασης, αλλά και της πληροφόρησης μέσω των κοινωνικών δικτύων.  

Η Ουάσιγκτον κοιτούσε με ενδιαφέρον και αγωνία, χωρίς να κάνει τίποτα. 

Εως ότου ο κ. Σαρκοζί αποφάσισε ότι η Γαλλία έπρεπε να επέμβει, προκειμένου να ικανοποιηθούν τα ναπολεόντεια σύνδρομα που έκρυβε η ασταθής συμπεριφορά του. 

Χωρίς κανέναν στρατηγικό στόχο και δίχως σχέδιο για την επόμενη μέρα οργανώθηκε η επίθεση στη Λιβύη, που κατέληξε τελικά στην ανατροπή του καθεστώτος. 

Και λοιπόν; 

Είναι καλύτερη σήμερα η κατάσταση για τη Δύση με μια Λιβύη όπου δρουν ανεξέλεγκτα τρομοκρατικές οργανώσεις και φανατικά στοιχεία;

Το χειρότερο όμως είναι ότι η Δύση δίνει την εντύπωση της ανεπαρκούς δύναμης (impotent power). Στη διεθνή πολιτική, όπως και στους ανθρώπινους καυγάδες, είναι πολύ καλύτερο να μη μιλάς και να πηγαίνεις παρακάτω παρά να απειλείς και μετά να κάνεις ότι χτυπάς τον άλλον, δίνοντας όμως την εντύπωση ότι με τίποτα δεν θέλεις να εμπλακείς και να κινδυνεύσεις. Αυτό δηλαδή που πάει να συμβεί τώρα στη Συρία, με μια ψευτοεπέμβαση η οποία θα κάνει την Αμερική να μοιάζει με ένοπλο Ερυθρό Σταυρό που τραβάει απλά το αφτί κάποιου άτακτου παίκτη.  

Η ιδέα των ad hoc επιχειρήσεων για «ανθρωπιστικούς» λόγους που γεννήθηκε στο Κοσσυφοπέδιο έχει ωθήσει την Ουάσιγκτον σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι. Οπως έλεγε παλαιότερα ο Κίσινγκερ, μια υπερδύναμη πρέπει να δρα με βάση τα πραγματικά της συμφέροντα και τους στρατηγικούς της στόχους και να μην αντιδρά απλώς στις φρικιαστικές εικόνες που προβάλλουν τα δελτία ειδήσεων.

Τα πισωγυρίσματα, τα ημι-χτυπήματα, οι δισταγμοί δίνουν την εικόνα μας Δύσης σε στρατηγική παρακμή. Δεν ξέρω τι θα σημάνει αυτό τα αμέσως επόμενα χρόνια. Σίγουρα, πάντως, δεν είναι καλός οιωνός για τη σταθερότητα του παγκόσμιου συστήματος...