ΤΟΥΡΚΙΑ: 1η και καλύτερη στη ζώνη υψηλού κινδύνου μεταξύ των αναπτυσσόμενων χωρών !

Η πλέον ευάλωτη αναδυόμενη οικονομία σε μια αιφνίδια διακοπή της εισροής κεφαλαίων είναι η τουρκική, σύμφωνα με τα κριτήρια που χρησιμοποίησε το περιοδικό The Economist προκειμένου να εντοπίσει ποιες οικονομίες θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερα προβλήματα εάν για κάποιο λόγο οι επενδυτές αρχίσουν να χάνουν την εμπιστοσύνη τους ή εάν τους προσελκύσουν άλλοι, θελκτικότεροι, επενδυτικοί προορισμοί. 

Από τα τέλη Μαΐου και μετά, όταν ο πρόεδρος της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας, Μπεν Μπερνάνκι, δημοσιοποίησε για πρώτη φορά την πρόθεση της Fed να άρει, σταδιακά, και τελικά να ολοκληρώσει εντός του 2014 το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, έχει παρατηρηθεί σημαντική εκροή κεφαλαίων από αναδυόμενες οικονομίες.

Οι συντάκτες του Economist χρησιμοποίησαν τέσσερα βασικά κριτήρια προκειμένου να συμπεράνουν ποιες αναδυόμενες οικονομίες είναι πιο ευάλωτες και ποιες λιγότερο. 

Ενα μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών σημαίνει ότι μια χώρα είναι αναγκασμένη να δανείζεται μεγάλα ποσά από το εξωτερικό και, συνεπώς, θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση αν για κάποιο λόγο παγώσει η εισροή κεφαλαίων. 

Η ύπαρξη υψηλού βραχυπρόθεσμου εξωτερικού χρέους αναλογικά με τα συναλλαγματικά αποθέματα μιας χώρας σημαίνει ότι αυτή δεν διαθέτει τα μέσα, όταν εκδηλώνονται παροδικές δυσκολίες, να στηρίξει όσους έχουν ανάγκη δανεισμού. 

Οι ραγδαίοι ρυθμοί αύξησης της πιστωτικής επέκτασης συνήθως περιλαμβάνουν την ύπαρξη επιχειρήσεων με μεγάλα ανοίγματα, όπως και την ύπαρξη υπερτιμημένων περιουσιακών στοιχείων κάθε είδους.

Παράλληλα, αν και ένα ανοιχτό χρηματοπιστωτικό σύστημα ενδέχεται να τονώνει, μακροπρόθεσμα, την ανάπτυξη, ταυτόχρονα διευκολύνει τη γρήγορη απόσυρση κεφαλαίων. 

 Με βάση, λοιπόν, τα παραπάνω κριτήρια, οι συντάκτες του Economist θεωρούν ότι τα μεγαλύτερα προβλήματα από ενδεχόμενο «πάγωμα» της εισροής κεφαλαίων θα αντιμετωπίσει η Τουρκία. 

Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας είναι ελλειμματικό σε ποσοστό άνω του 6% του ΑΕΠ της, οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις εξυπηρέτησης του εξωτερικού χρέους της αντιστοιχούν σε άνω του 150% των διαθέσιμων συναλλαγματικών αποθεμάτων της και από το 2009 και μετά, οι ρυθμοί αύξησης των χορηγήσεων δανείων διαμορφώνονται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από οποιασδήποτε άλλης αναδυόμενης αγοράς που περιλαμβάνεται στον πίνακα. Η τουρκική λίρα έχει ήδη απολέσει το 13% της αξίας της έναντι του δολαρίου ΗΠΑ και είναι πιθανή η περαιτέρω υποχώρηση της συναλλαγματικής αξίας της.

Σε νεότερη έκδοση του πίνακα με τις χώρες που είναι πιο ευάλωτες (ύστερα από έναν λάθος υπολογισμό που εντοπίστηκε στην πρώτη έκδοση) οι συντάκτες του Economist αποφάσισαν να εξετάσουν και άλλες παραμέτρους που αυξάνουν τους κινδύνους για αναδυόμενες οικονομίες. 

Τα νέα κριτήρια περιλαμβάνουν το ακαθάριστο εξωτερικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, τον βαθμό υποτίμησης ή ανατίμησης του εθνικού νομίσματος και το ποσοστό χρέους που έχει εκδοθεί σε ξένο νόμισμα. Περιέργως, αναφέρει ο Economist, η προσθήκη των νέων παραγόντων καθιστά τις πιο πλούσιες από τις αναδυόμενες οικονομίες ακόμη πιο ευάλωτες σε ένα «πάγωμα» της εισροής κεφαλαίων. Η Τουρκία εξακολουθεί να είναι η πιο ευάλωτη οικονομία και ακολουθούν Ουκρανία, Ρουμανία, Ουγγαρία, Χιλή και Πολωνία. Οι παραπάνω χώρες τείνουν να έχουν υψηλότερο συνολικό χρέος, μικρότερα συναλλαγματικά αποθέματα, ομόλογα με μικρότερη περίοδο ωρίμανσης και λιγότερο υποτιμημένα εθνικά νομίσματα.

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ