ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ - ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο πόλεμος στη Συρία ΔΕΝ τελειώνει "τιμωρώντας" τον Ασαντ

Του Romesh Ratnesar / Businessweek
Όλο και πιο πιθανό φαντάζει το σενάριο έπειτα από δυόμισι χρόνια στο περιθώριο, οι ΗΠΑ τελικά να παρέμβουν στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας. Η κυβέρνηση Obama ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει αμφιβολία πως ο δικτάτορας της Συρίας Μπασάρ αλ-Άσαντ χρησιμοποίησε χημικά όπλα κατά των πολιτών του, σκοτώνοντας κάπου 1.000 ανθρώπους και αυτή τη φορά ο κόσμος δεν πρόκειται να περιμένει για αποδείξεις.  

Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι των ΗΠΑ είναι ακόμα πιο έτοιμοι. Ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας Laurent Fabius δήλωσε ότι η σφαγή απαιτεί «μια αντίδραση πυγμής» από τη διεθνή κοινότητα. Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών William Hague λέει ότι «η χρήση χημικών όπλων τόσο μαζικά όσο συνέβη σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να μείνει αναπάντητη», ανεξάρτητα από το εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα επιτρέψει τη στρατιωτική επέμβαση.
Καθώς πλησιάζουν προς την τιμωρία του Άσαντ, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους μας παραπέμπουν σε ένα παράδειγμα που δείχνει πώς περίπου θα είναι η απάντηση που αναμένεται: ο 78-ήμερος βομβαρδισμός της Σερβίας από το ΝΑΤΟ το 1999 ως απάντηση στην εθνοκάθαρση του Κοσσυφοπεδίου που έγινε από δυνάμεις πιστές στον τότε πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Ανώτερος αξιωματούχος της αμερικανικής κυβέρνησης δήλωσε στους New York Times, το Σαββατοκύριακο ότι «...Το Κοσσυφοπέδιο αποτελεί ένα προηγούμενο» για μια στρατιωτική επιχείρηση χωρίς την έγκριση του ΟΗΕ. Ο υπουργός Εξωτερικών του Κοσσυφοπεδίου, Ενβέρ Χοτζάι, υποστηρίζει ότι η «επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο χρησιμεύει ως μοντέλο για τους συμμάχους μας στη Δύση και τον αραβικό κόσμο για τον τερματισμό των δεινών της Συρίας».
Υπάρχουν καλοί λόγοι για τους οποίους η εκστρατεία στο Κοσσυφοπέδιο έχει εξάψει τη φαντασία όσων μελετούν τις επιλογές που υπάρχουν για τη Συρία. Προφανώς, είχε γίνει παρά τις αντιρρήσεις της Ρωσίας, που ήταν η μεγαλύτερη ευεργέτης της Σερβίας στα τέλη του 1990, όπως είναι και για τον Assad σήμερα. Οι βόμβες του ΝΑΤΟ πέτυχαν να οδηγήσουν τις δυνάμεις του Μιλόσεβιτς εκτός Κοσσόβου και να αναχαιτίσουν την οργή τους κατά Αλβανών πολιτών, που είχαν στοιχίσει τη ζωή σε 10.000 ανθρώπους και είχαν δημιουργήσει 800.000 πρόσφυγες. Η σύγκρουση δεν απαίτησε χερσαία εισβολή, δεν δημιούργησε δυτικές απώλειες και κόστισε λιγότερο από 5 δισ. δολάρια -περίπου ένα χιλιοστό του κόστους των πολέμων στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Ο Μιλόσεβιτς δικάστηκε για εγκλήματα πολέμου και πέθανε στη Χάγη. Ένα τρίμετρο άγαλμα του Μπιλ Κλίντον στέκεται τώρα στην Πρίστινα, την πρωτεύουσα του Κοσσόβου.
Για τα φιλελεύθερα γεράκια, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που σήμερα υπηρετούν στην κυβέρνηση Ομπάμα, ο πόλεμος στο Κοσσυφοπέδιο ήταν η επιτομή του ανθρωπιστικού παρεμβατισμού. Ωστόσο, παρά τα πλεονεκτήματά του ως παραδείγματος, το Κοσσυφοπέδιο ενέχει και μία προειδοποιητική ιδιότητα. Αν και δεν χάθηκε καμία αμερικάνικη ζωή, η αεροπορική εκστρατεία πάνω από τη Σερβία δεν ήταν αναίμακτη: 

Περίπου 500 άνθρωποι σκοτώθηκαν από επιδρομές του ΝΑΤΟ, μεταξύ των οποίων τρεις Κινέζοι δημοσιογράφοι που έχασαν τη ζωή τους όταν πολεμικά αεροπλάνα των ΗΠΑ χτύπησαν κατά λάθος την κινεζική πρεσβεία στο Βελιγράδι. Η παύση των εχθροπραξιών σηματοδότησε την έναρξη μιας ανοικτής ειρηνευτικής αποστολής του ΝΑΤΟ που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, και ακόμα και η παρουσία δεκάδων χιλιάδων συμμαχικών στρατευμάτων δεν ήταν αρκετή για να αποτρέψει πρώην αξιωματικούς του Απελευθερωτικού Στρατού του Κοσσυφοπεδίου από τη συμμετοχή σε φρικιαστικές εγκληματικές πράξεις. Ούτε η παρέμβαση της Δύσης ήταν αυτή που εκθρόνισε τον Μιλόσεβιτς: Έμεινε στην εξουσία για ακόμη ενάμιση χρόνο και τέθηκε εκτός μόνο όταν προσπάθησε να νοθεύσει τις εκλογές. Οι κυβερνήσεις του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας υπέγραψαν συμφωνία τον περασμένο Απρίλιο για να ξεκινήσουν τη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεων. Τους πήρε μόνο 14 χρόνια.
Δεν είναι δυνατόν να προβλέψει κανείς αν οι αντιμαχόμενες πλευρές της Συρίας θα χρειαστούν αντίστοιχο χρόνο για να επιλύσουν τις διαφορές τους. (Κατά πάσα πιθανότητα θα πάρει περισσότερο.) Αυτό που καταδεικνύει το παράδειγμα του Κοσσυφοπεδίου, ωστόσο, είναι ότι ακόμη και μια συντριπτική αεροπορική δύναμη έχει όρια στο τι μπορεί να πετύχει και ότι οι ΗΠΑ δεν θα πρέπει να έχουν αυταπάτες ότι μπορούν στα γρήγορα να τερματίσουν τον πόλεμο στη Συρία χωρίς μια πιο ισχυρή και κοστοβόρα προσπάθεια κατά του Assad. 

Ο Richard Ν. Haass, πρόεδρος του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, προτείνει την καταστροφή των εγκαταστάσεων χημικών όπλων του Assad με off-shore πυραυλικές επιθέσεις, αλλά λέει ότι «δεν πιστεύω ότι αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να επηρεάσουν το αποτέλεσμα εντός Συρίας. Το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να εμπλακούμε οριστικά στην εμφύλια σύγκρουση εκεί». Αντ΄ αυτού, η κυβέρνηση θα πρέπει να «θυμηθεί αυτό που ο Πρόεδρος είχε πει πριν από μερικούς μήνες και να προμηθεύσει με όπλα τα στοιχεία της συριακής αντιπολίτευσης που πρεσβεύουν ιδέες ανεκτές για τις ΗΠΑ».
Η στρατηγική αυτή, επίσης, είναι γεμάτη με κινδύνους, όπως τη μεγάλη πιθανότητα αυτά τα όπλα κάποια μέρα να καταλήξουν στα χέρια ανταρτών που έχουν δεσμούς με την Αλ-Κάιντα. Παρόλα αυτά αυτή μπορεί να παραμένει η λιγότερο κακή από ένα μενού καθόλου ελκυστικών επιλογών. Υπάρχουν διδάγματα που αξίζει να πάρουμε από τον μίνι πόλεμο του ΝΑΤΟ στο Κόσσοβο. Αλλά να μην περιμένουμε αγάλματα του Ομπάμα στη Δαμασκό!