Οι συνεχόμενες αποκαλύψεις περί τον παγκόσμιο ιστό συλλογής
πληροφοριών από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ και της Βρετανίας έχουν,
από τη φύση τους, μια έντονη δραματικότητα. Αλλά ούτε ο πιο κυνικός
παρατηρητής της ρεαλπολιτίκ θα περίμενε στον καιρό μας να ακούσει ότι
πράκτορες της βρετανικής κυβέρνησης θα ανάγκαζαν δημοσιογράφους της
εφημερίδας Guardian να καταστρέψουν -μπροστά τους- υπολογιστές και
σκληρούς δίσκους που αποθήκευαν αποκαλύψεις για τις πρακτικές των
μυστικών υπηρεσιών. Κι όμως, αυτό περιέγραψε ο διευθυντής της βρετανικής
εφημερίδας την περασμένη Δευτέρα. Την Κυριακή, αστυνομικοί στο
αεροδρόμιο Χίθροου κράτησαν και ανέκριναν για 9 ώρες τον σύντροφο του
δημοσιογράφου που χειρίζεται το θέμα των αποκαλύψεων για τον Guardian.
Την Τετάρτη, στρατιωτικό δικαστήριο στις ΗΠΑ καταδίκασε τον στρατιώτη
Μπράντλεϊ Μάνινγκ σε 35 χρόνια κάθειρξης, επειδή παρέδωσε περίπου
700.000 διαβαθμισμένα τηλεγραφήματα στην οργάνωση WikiLeaks. Αυτά έγιναν
σε μια εβδομάδα μόνο.
Ο κόσμος μας διαφέρει πολύ απ’ αυτόν που πιστεύαμε ότι κατοικούσαμε. Η
διασπορά ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας μάς τυλίγει στον ηλεκτρονικό
ιστό που υφαίνεται συνεχώς γύρω από τον πλανήτη, γύρω από τις ζωές μας.
Κάθε νέο προϊόν (από σούπερ τηλέφωνο και «τάμπλετ» έως τα «γυαλιά
Google»), κάθε νέα υπηρεσία (email, facebook, twitter κ.ά.) μας
σαγηνεύει και μας οδηγεί βαθύτερα στο πηγάδι της εξάρτησης. Ανοίγουμε
μόνοι μας τις πόρτες σε όσους θέλουν να μπουν στα σπίτια μας, στις
επαφές μας, στις σκέψεις μας. Μπλέκονται πολίτες, κράτη, οργανισμοί.
Βρισκόμαστε σε μια άτυπη διαμάχη μεταξύ των πολιτών και των αρχών που
έχουν επιφορτιστεί με την ευθύνη για την προστασία των πολιτών αλλά,
όπως φαίνεται, έχουν ξεφύγει από τον πρωταρχικό στόχο τους. Οι πρόσφατες
εξελίξεις δείχνουν ότι οι περισσότεροι πολίτες δεν συγκινούνται από τη
σκέψη ότι μπορεί να γίνουν στόχοι παρακολούθησης, λίγα μέσα ενημέρωσης
ασχολούνται σε βάθος με το θέμα, και η σκληρότητα των πράξεών τους δεν
κρύβει ότι κυβερνήσεις και κρατικές αρχές δεν ξέρουν πώς να ελέγξουν τον
κόσμο της ατελείωτης πληροφόρησης.
Ο Μάνινγκ, ο Εντουαρντ Σνόουντεν (ο οποίος απεκάλυψε τις δραστηριότητες
της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφαλείας των ΗΠΑ, της NSA), ο δημοσιογράφος του
Guardian Γκλεν Γρινουάλντ, ο σύντροφός του, Ντέιβιντ Μιράντα, και ο Αλαν
Ρασμπρίντζερ, διευθυντής της βρετανικής εφημερίδας, είναι τα φανερά
πρόσωπα της επικαιρότητας· οι υπόλοιποι πρωταγωνιστές είναι αμέτρητοι
και αόρατοι. Οπως σημείωσε ο Σάιμον Τζένκινς στον Guardian την Τρίτη,
«κάπου δύο εκατομμύρια άτομα είχαν πρόσβαση στις πληροφορίες που ο
Μπράντλεϊ Μάνιγκ διαμοίρασε από τη Βαγδάτη» όπου υπηρετούσε και όπου
συνελήφθη το 2010. Ο Σνόουντεν ήταν υπάλληλος μιας εταιρείας
υπερεργολάβου της NSA. «Ο Μάνινγκ και ο Σνόουντεν δεν θα ήταν οι μόνοι
που σκέφτηκαν να αποκαλύψουν την παραβίαση των κανόνων συλλογής
πληροφοριών. Πρέπει να υπάρχουν εκατοντάδες άλλοι που το σκέφτονται -
και πάντα θα υπάρχουν», προσέθεσε ο Τζένκινς.
Από τις δηλώσεις του Σνόουντεν έχει φανεί ότι προέβη στις αποκαλύψεις
του, όχι τόσο για την ίδια τη συλλογή πληροφοριών αλλά λόγω της
συστηματικής παραβίασης των κανόνων από τις υπηρεσίες. Και αυτό μας
φέρνει στο βασικό πρόβλημα των μυστικών υπηρεσιών:
Την Τετάρτη, οι New York Times αποκάλυψαν ότι
δικαστής που είχε την ευθύνη να ελέγχει την NSA, απεφάνθη σε πόρισμα το
2011 ότι η υπηρεσία παραβίαζε τους κανόνες επανειλημμένως και
συστηματικά, παρακολουθώντας τις επικοινωνίες πολιτών των ΗΠΑ χωρίς τα
αναγκαία εντάλματα.
Είναι κατανοητό ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας θέλουν να τρομοκρατήσουν τους
υπαλλήλους τους και όποιον άλλον τολμάει να δημοσιοποιήσει τις πράξεις
τους - για να αποτρέψουν άλλες αποκαλύψεις. Αλλά όσο παραβιάζουν τους
κανόνες, θα προκαλούν αντιδράσεις και θα μετατρέπονται σε σκοτεινούς και
ανεξέλεγκτους μηχανισμούς παρακολούθησης που θα έχουν μοναδικό στόχο τη
δική τους επιβίωση. Για να επιστρέψουν στα πραγματικά καθήκοντά τους,
απαιτείται η συνεχής επαγρύπνηση των πολιτών, των μέσων ενημέρωσης, των
πολιτικών και των κρατικών λειτουργών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου