ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ - ΣΥΡΙΑ: Γρίφος η επέμβαση για τη Δύση

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Υστερα από δύο χρόνια εμφύλιου πολέμου στη Συρία που έχει εξελιχθεί σε μια αιματηρή θρησκευτική σύγκρουση μεταξύ σουνιτών και σιιτών με σχεδόν 100 χιλιάδες νεκρούς και εκατομμύρια πρόσφυγες, η Δύση ετοιμάζεται, όπως όλα δείχνουν, για στρατιωτική παρέμβαση εναντίον της Δαμασκού.

Κομβικό σημείο για την αλλαγή στάσης των απρόθυμων να εμπλακούν στη συριακή κρίση Αμερικανών ήταν η επίθεση με χημικά όπλα σε προάστιο της Δαμασκού με περισσότερους από χίλιους νεκρούς.

Οι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ ακόμη δεν έχουν ολοκληρώσει την έρευνά τους στην περιοχή, αλλά από την πρώτη στιγμή χώρες όπως η Τουρκία, η Γαλλία και η Βρετανία υποστήριξαν ότι η επίθεση είχε πραγματοποιηθεί από τις δυνάμεις του Ασαντ και επομένως η διεθνής κοινότητα νομιμοποιείται να κινηθεί στρατιωτικά εναντίον του καθεστώτος Ασαντ.

Ετσι ασκήθηκε πίεση και στον πρόεδρο Ομπάμα, που δεν ήταν ενθουσιώδης για μια πολυέξοδη και χωρίς σοβαρό διακύβευμα για την Ουάσιγκτον στρατιωτική εμπλοκή, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος είχε θέσει ως «κόκκινη γραμμή» τη χρήση χημικών όπλων.

Η εμπλοκή στη Συρία, όμως, είναι εντελώς διαφορετική από εκείνες στο Κόσοβο, στο Ιράκ και στη Λιβύη, που προηγήθηκαν και υλοποιήθηκαν εκτός πλαισίου του ΟΗΕ, καθώς και σε αυτήν την περίπτωση υπάρχει η αντίθεση της Ρωσίας και της Κίνας στο ΣΑ του ΟΗΕ. 

Τι κρύβει η εμπλοκή της Δύσης στη Συρία:

1 Μέχρι στιγμής και ενώ χτυπούν τα τύμπανα του πολέμου, δεν υπάρχει σαφής πολιτικός στόχος που αποτελεί την προϋπόθεση για την επιτυχία οποιασδήποτε πολεμικής επιχείρησης.

Εάν ο στόχος είναι να σταλεί μήνυμα στο καθεστώς ότι δεν θα μείνει ατιμώρητη η χρήση των απαγορευμένων χημικών όπλων και να ασκηθεί πίεση στον Μπ. Ασαντ να προσέλθει σε συνομιλίες με την αντιπολίτευση, θα ήταν κατανοητή μια περιορισμένη και χειρουργική επίθεση εναντίον των συριακών Ενόπλων Δυνάμεων.

Εάν ο στόχος, όμως, είναι η αποδυνάμωση των κυβερνητικών δυνάμεων, τότε η παρέμβαση της Δύσης θα εξελιχθεί σε πλήρη εμπλοκή στον εμφύλιο θρησκευτικό πόλεμο, παίρνοντας μάλιστα απροκάλυπτα το μέρος των σουνιτών και των ακραίων τζιχαντιστών της Αλ Κάιντα που μάχονται εναντίον του προέδρου Ασαντ.

2 Επιχειρησιακά η επίθεση εναντίον της Συρίας παρουσιάζει ιδιομορφίες. Αεροπορικές επιθέσεις πρέπει να αποκλεισθούν όχι μόνο λόγω του μεγάλου κόστους αλλά και λόγω της ύπαρξης ισχυρής αντιαεροπορικής άμυνας. Αν και υπάρχει η επιλογή των βομβαρδιστικών B-2 Stealth, οι Αμερικανοί αναμένεται να επιλέξουν τις χειρουργικές επιθέσεις με πυραύλους Tomahawk. Ηδη στην περιοχή βρίσκονται τέσσερα αντιτορπιλικά που το καθένα διαθέτει 24 πυραύλους Tomahawk, που μπορούν να πλήξουν στόχους από την απόσταση των 1.000 μιλίων. Τα πλήγματα όμως θα πρέπει να περιοριστούν, σύμφωνα με Αμερικανούς αναλυτές, σε σχεδόν 50 στόχους που αφορούν εκτοξευτήρες πυραύλων που μπορούν να φέρουν κεφαλές με χημικά όπλα και το κεντρικό σύστημα διοίκησης και επικοινωνίας του συριακού στρατού, αλλά και την επίλεκτη μονάδα του συριακού στρατού, την 4η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία. Οπως προειδοποιούν στρατιωτικοί αναλυτές, δεν μπορεί να υπάρξει πλήγμα στα εργοστάσια χημικών όπλων και στους χώρους αποθήκευσης των όπλων αυτών.

3 Οι συνέπειες στο εσωτερικό της Συρίας από μια ξένη επέμβαση είναι σημαντικές. Εάν κλιμακωθεί η παρέμβαση, τότε θα ερμηνευθεί από την αντιπολίτευση ως σαφής ενθάρρυνση των δυνάμεών της για να ανατρέψουν τον πρόεδρο Ασαντ, κλείνοντας έτσι κάθε δρόμο για πολιτική λύση. Ομως, η Δύση θα ισορροπήσει σε λεπτό σκοινί καθώς δεν μπορεί αυτήν τη στιγμή να ελέγξει την κατάσταση στο εσωτερικό της αντιπολίτευσης που πλέον τον έλεγχο έχουν οι ένοπλες ομάδες των ακραίων τζιχαντιστών που πρόσκεινται στην Αλ Κάιντα. Ετσι υπάρχει ο κίνδυνος μια τέτοιου είδους στρατιωτική επιχείρηση να οδηγήσει στο ανεπιθύμητο αποτέλεσμα ανατροπής του Ασαντ από τους οπαδούς της Αλ Κάιντα.

 

4 Σημαντικές είναι και οι περιφερειακές συνέπειες μιας κλιμάκωσης του εμφυλίου της Συρίας με την παρέμβαση της Δύσης, η οποία θα εκληφθεί ως επίθεση εναντίον των σιιτών, οι οποίοι δεν περιορίζονται μόνο στο Ιράν αλλά αποτελούν σημαντικό μέρος του πληθυσμού του Ιράκ, σημαντική μειονότητα στη Σ. Αραβία και στο Κουβέιτ, αλλά και στην Τουρκία. Ενώ αυτομάτως θα υπάρξει αποσταθεροποίηση και στον Λίβανο όπου παραμένει ισχυρό προπύργιο των σιιτών με τη Χεζμπολάχ. Οι συνομιλίες για το πυρηνικό οπλοστάσιο του Ιράν θα παγώσουν, ενώ δεν πρέπει να υποβαθμίζονται οι συνέπειες από τη νέα κρίση στις αμερικανορωσικές σχέσεις.

Κίνδυνος για την Ελλάδα νέο κύμα προσφύγων

5 Η Ελλάδα δεν εμπλέκεται άμεσα στα πολεμικά σχέδια εναντίον της Συρίας, αν και η βάση της Σούδας παραμένει η σημαντικότερη στρατιωτική υποδομή για τις ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Για την Ελλάδα ο μεγάλος κίνδυνος είναι η άφιξη νέων κυμάτων προσφύγων που θα επιχειρούν να φτάσουν στην Ευρώπη με κάθε μέσο. Αλλά η ανάφλεξη της περιοχής προσφέρει ευκαιρίες καθώς η Ελλάδα και η Κύπρος μπορούν να διαδραματίσουν αποφασιστικό ρόλο σε ανθρωπιστικές επιχειρήσεις, ενώ ο «άξονας» Ισραήλ - Κύπρου - Ελλάδας αποκτά ουσιαστικό στρατηγικό περιεχόμενο.