ΚΥΠΡΙΑΚΟ: To μεγάλο στοίχημα

Tης Δωρας Αντωνιου

Οι προχθεσινές εκλογές στα Κατεχόμενα αποτελούν μια ακόμα ψηφίδα στην εικόνα που διαμορφώνεται στην Κύπρο, εν όψει της αναμενόμενης για τον Οκτώβριο επανάληψης των συνομιλιών για το Κυπριακό. Αθήνα και Λευκωσία παγίως εκφράζουν τη θέση ότι «το κλειδί της λύσης βρίσκεται στην Αγκυρα», ωστόσο, όσο κι αν αυτή η θέση είναι βάσιμη, καθώς ποτέ η τουρκοκυπριακή οντότητα δεν επέτυχε να απεγκλωβιστεί από τον σφιχτό εναγκαλισμό της Τουρκίας, ο εσωτερικός συσχετισμός δυνάμεων στην τουρκοκυπριακή πλευρά σαφώς «χρωματίζει» την κατεύθυνση και την ποιότητα των διαπραγματεύσεων, ενώ αποτυπώνει και τις διαθέσεις της τουρκοκυπριακής κοινότητας. 

Τα πρώτα συμπεράσματα από την εκλογική αναμέτρηση της Κυριακής συντείνουν στην άποψη ότι η τουρκοκυπριακή Δεξιά είναι η μεγάλη χαμένη, καθώς το Κόμμα Εθνικής Ενότητας (UBP) έλαβε μόλις το 27,3% των ψήφων, έναντι 38,37% του κεντροαριστερού Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος (CTP), ο ηγέτης του οποίου, Οζκάν Γιοργκαντζίογλου, θα λάβει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης. Ο πρώην «πρωθυπουργός» της κατοχικής κυβέρνησης, Ιρσέν Κιουτσούκ, που αποκαθηλώθηκε έπειτα από πρόταση μομφής, δεν κατάφερε καν να εκλεγεί.

Η νίκη στις εκλογές του κ. Γιοργκαντζίογλου, ο οποίος θεωρείται ήπιων τόνων, με δημοκρατικό, κεντροαριστερό προφίλ, εκτιμάται ότι δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη τη θέση που θα διαμορφώσει η τουρκοκυπριακή ηγεσία εν όψει της επανέναρξης των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Σίγουρα, ο κ. Ερογλου θα λάβει υπόψη το γεγονός ότι δεν βρίσκεται στην εξουσία πλέον ένα δεξιό κόμμα. Ο ίδιος ο ηγέτης του CTP, σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει στην έκδοση της «Κ» στην Κύπρο, είχε ταχθεί υπέρ της άμεσης επίλυσης του Κυπριακού, με βάση το δικοινοτικό και ομοσπονδιακό μοντέλο.

Οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, με τους φόβους γενικευμένης αστάθειας να κλιμακώνονται και τα αξιόλογα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στην κυπριακή ΑΟΖ, αλλά και γενικότερα στη λεκάνη της νοτιοανατολικής Μεσογείου, η αξιοποίηση των οποίων, τονίζεται από όλους τους διεθνείς παράγοντες, ότι θα είναι πιο εύκολη εάν επιλυθεί το Κυπριακό, ωθούν την κινητικότητα που αναπτύσσεται.

Στη Λευκωσία ξορκίζουν το «φάντασμα» του σχεδίου Ανάν, επισημαίνοντας σε κάθε ευκαιρία ότι αυτό αποδοκιμάστηκε και έχει αποσυρθεί. Ωστόσο, είναι κοινός τόπος ότι, στις δεκαετίες διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, σχεδόν κάθε πιθανή φόρμουλα έχει συζητηθεί και, χωρίς να ομολογείται, θεωρείται βέβαιο ότι όποια πρόταση έρθει θα έχει αρκετά κοινά στοιχεία με το σχέδιο Ανάν.

Εν όψει της επανάληψης των διαπραγματεύσεων, το μεγαλύτερο στοίχημα για όλους δείχνει να είναι η αποσύνδεση της νέας προσπάθειας από εκείνη του 2004. Οι Ελληνοκύπριοι θα πρέπει να πεισθούν να δουν την όποια νέα πρόταση ξέχωρα από το αρνητικά φορτισμένο σχέδιο Ανάν. Οι Τουρκοκύπριοι και η Αγκυρα καλούνται να εγκαταλείψουν τη θέση ότι είχαν δεχθεί εκείνο το σχέδιο και, άρα θα πρέπει να επιβραβευθούν για τη στάση τους τότε.  

Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να πείσει για την ειλικρίνεια των προθέσεών της, αντλώντας διδάγματα από τους χειρισμούς του 2004.