O Mohammed Morsi, μέλος του Κόμματος της Ελευθερίας και της Δικαιοσύνης,
ήτοι της πολιτικής πτέρυγας της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ορκίστηκε
πρόεδρος της Αιγύπτου στις 30 Ιουνίου του 2012. Ένα χρόνο αργότερα, ένα
πρωτοφανές σε αριθμό πλήθος Αιγυπτίων πολιτών βγήκαν στους δρόμους σε
ολόκληρη τη χώρα να ζητήσουν την παραίτηση του πρώτου δημοκρατικά
εκλεγμένου προέδρου της Αιγύπτου που είχε ποτέ η χώρα.
Η προεδρία Morsi
έχει αντιμετωπίσει πολλές αντιξοότητες, μαζικές διαμαρτυρίες και χαμένες
ευκαιρίες. Παρακάτω παρατίθεται μια λίστα με τις κορυφαίες γκάφες αυτής
της κυβέρνησης:
1. Η υποβολή υποψηφιότητας για το υψηλότερο αξίωμα αυτή καθεαυτή: Η Μουσουλμανική Αδελφότητα είχε υποσχεθεί να μην προτείνει υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές πολύ σύντομα μετά την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ, αλλά όταν ήρθε η ώρα, το όνομα Morsi βρέθηκε στο ψηφοδέλτιο. Το ότι η Αδελφότητα πήρε πίσω το λόγο της τόσο γρήγορα θεωρήθηκε από τους αντιπάλους της ως προάγγελος αυτών που θα έπονταν.
2. Η πλήρης αδυναμία – εναλλακτικά θεωρηθείσα ως απουσία βούλησης – να δημιουργήσει μία κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς: Ο Morsi κέρδισε την προεδρία πολύ οριακά, συγκεντρώνοντας μόνο το 51,7% των ψήφων στο δεύτερο γύρο των εκλογών. Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, δεν ήταν σε θέση, ή κάποιοι λένε, δεν ήθελε, να αναζητήσει πρόσωπα από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα για να επανδρώσει το υπουργικό του συμβούλιο. Αντ ΄αυτού η Αδελφότητα έπαιξε το πλειοψηφικό χαρτί. Μετά τη νίκη τόσο στις κοινοβουλευτικές όσο και στις προεδρικές εκλογές, κυβέρνησε χωρίς συνασπισμούς, προωθώντας τα θέματά της και αψηφώντας την αντιπολίτευση.
3. Ο Morsi και οι Στρατιωτικοί: Η αξιοσέβαστη στρατιωτική ηγεσία της Αιγύπτου για πολύ καιρό κατείχε τα ηνία της εξουσίας στη χώρα, τόσο φανερά όσο και παρασκηνιακά. Και οι τρεις προηγούμενοι Πρόεδροι της Αραβικής Δημοκρατίας χαιρετίστηκαν από τις τάξεις της. Μετά την παραίτηση του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ στις 11 Φεβρουαρίου του 2011, το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων ανέλαβε τη χώρα, κάνοντας μια προσθήκη στη συνταγματική διακήρυξη που χορηγούσε στην ίδια νομοθετική εξουσία, ένα ουσιαστικό ρόλο στη σύνταξη του συντάγματος ενώ περιόριζε τις εξουσίες του νέου προέδρου. Στις 12, Αυγούστου 2012, ο Morsi κατήργησε την λεγόμενη προσθήκη SCAF και διέταξε την αποχώρηση των δύο ανώτερων μελών της SCAF, αντικαθιστώντας τους με πρόσωπα που θεωρούνταν πιο πιστοί στο πρόσωπό του. Προφανώς έκανε λάθος. Το νέο σύνταγμα της χώρας απέτυχε να περιορίσει τους ισχυρούς στρατηγούς, και ο Morsi δεν απέκλεισε ποτέ τους στρατιωτικούς από την πολιτική, ακόμα και αν έδινε την εντύπωση ότι το είχε καταφέρει.
4. Το χάος επικών διαστάσεων της κατάρτισης και της ψήφισης του νέου συντάγματος της Αιγύπτου: Η Συντακτική Συνέλευση που ήταν επιφορτισμένη με την κατάρτιση του νέου συντάγματος της Αιγύπτου υπό την SCAF μαστιζόταν από εσωτερικές διαμάχες και νομικές προκλήσεις. Στις 22 του Νοεμβρίου του 2012, ο Morsi εξέδωσε μονομερώς τη δική του συνταγματική διακήρυξη που καθιστούσε τα διατάγματά του απρόσβλητα από κάθε δικαστική παρέμβαση μέχρι την ψήφιση ενός νέου συντάγματος, και ο ίδιος απομάκρυνε τον εν ενεργεία εισαγγελέα με την ελπίδα να προωθήσει ένα νέο σύνταγμα. Οι Αιγύπτιοι βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τις κινήσεις του Morsi. Εν τω μεταξύ, εκπρόσωποι της Αδελφότητα που ήταν ό,τι απέμεινε από τη Συντακτική Συνέλευση έσπευσαν να συντάξουν πρόχειρα και βιαστικά το νέο κείμενο, το οποίο ετέθη στη συνέχεια σε εθνικό δημοψήφισμα. Οι επικριτές κατήγγειλαν ότι το νέο έγγραφο δεν προστάτευε επαρκώς την ελευθερία της έκφρασης και τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των γυναικών. Οι πράξεις του Morsi έδειχναν σαν ένα τέχνασμα για να κρατήσει την αντιπολίτευση εκτός πραγμάτων και να εξισλαμίσει την Αίγυπτο με τη βοήθεια των υποστηρικτών του.
5. Η αποτυχία να αναμορφωθεί ο μηχανισμός ασφαλείας του κράτους: Η μισητή αστυνομία που έβγαλε τους ανθρώπους στους δρόμους υπό τον Μουμπάρακ δεν αποσύρθηκε ή αναμορφώθηκε ποτέ. Οι υπηρεσίες ασφαλείας και το Υπουργείο Εσωτερικών έμειναν ανέπαφα, αλλά είτε δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να επιβάλουν τη δημόσια τάξη. Η ελάσσονα εγκληματικότητα ανέβηκε και οι άνθρωποι περίμεναν μάταια για την ασφάλεια που ο Morsi υποσχέθηκε να φέρει.
1. Η υποβολή υποψηφιότητας για το υψηλότερο αξίωμα αυτή καθεαυτή: Η Μουσουλμανική Αδελφότητα είχε υποσχεθεί να μην προτείνει υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές πολύ σύντομα μετά την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ, αλλά όταν ήρθε η ώρα, το όνομα Morsi βρέθηκε στο ψηφοδέλτιο. Το ότι η Αδελφότητα πήρε πίσω το λόγο της τόσο γρήγορα θεωρήθηκε από τους αντιπάλους της ως προάγγελος αυτών που θα έπονταν.
2. Η πλήρης αδυναμία – εναλλακτικά θεωρηθείσα ως απουσία βούλησης – να δημιουργήσει μία κυβέρνηση χωρίς αποκλεισμούς: Ο Morsi κέρδισε την προεδρία πολύ οριακά, συγκεντρώνοντας μόνο το 51,7% των ψήφων στο δεύτερο γύρο των εκλογών. Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, δεν ήταν σε θέση, ή κάποιοι λένε, δεν ήθελε, να αναζητήσει πρόσωπα από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα για να επανδρώσει το υπουργικό του συμβούλιο. Αντ ΄αυτού η Αδελφότητα έπαιξε το πλειοψηφικό χαρτί. Μετά τη νίκη τόσο στις κοινοβουλευτικές όσο και στις προεδρικές εκλογές, κυβέρνησε χωρίς συνασπισμούς, προωθώντας τα θέματά της και αψηφώντας την αντιπολίτευση.
3. Ο Morsi και οι Στρατιωτικοί: Η αξιοσέβαστη στρατιωτική ηγεσία της Αιγύπτου για πολύ καιρό κατείχε τα ηνία της εξουσίας στη χώρα, τόσο φανερά όσο και παρασκηνιακά. Και οι τρεις προηγούμενοι Πρόεδροι της Αραβικής Δημοκρατίας χαιρετίστηκαν από τις τάξεις της. Μετά την παραίτηση του προέδρου Χόσνι Μουμπάρακ στις 11 Φεβρουαρίου του 2011, το Ανώτατο Συμβούλιο των Ενόπλων Δυνάμεων ανέλαβε τη χώρα, κάνοντας μια προσθήκη στη συνταγματική διακήρυξη που χορηγούσε στην ίδια νομοθετική εξουσία, ένα ουσιαστικό ρόλο στη σύνταξη του συντάγματος ενώ περιόριζε τις εξουσίες του νέου προέδρου. Στις 12, Αυγούστου 2012, ο Morsi κατήργησε την λεγόμενη προσθήκη SCAF και διέταξε την αποχώρηση των δύο ανώτερων μελών της SCAF, αντικαθιστώντας τους με πρόσωπα που θεωρούνταν πιο πιστοί στο πρόσωπό του. Προφανώς έκανε λάθος. Το νέο σύνταγμα της χώρας απέτυχε να περιορίσει τους ισχυρούς στρατηγούς, και ο Morsi δεν απέκλεισε ποτέ τους στρατιωτικούς από την πολιτική, ακόμα και αν έδινε την εντύπωση ότι το είχε καταφέρει.
4. Το χάος επικών διαστάσεων της κατάρτισης και της ψήφισης του νέου συντάγματος της Αιγύπτου: Η Συντακτική Συνέλευση που ήταν επιφορτισμένη με την κατάρτιση του νέου συντάγματος της Αιγύπτου υπό την SCAF μαστιζόταν από εσωτερικές διαμάχες και νομικές προκλήσεις. Στις 22 του Νοεμβρίου του 2012, ο Morsi εξέδωσε μονομερώς τη δική του συνταγματική διακήρυξη που καθιστούσε τα διατάγματά του απρόσβλητα από κάθε δικαστική παρέμβαση μέχρι την ψήφιση ενός νέου συντάγματος, και ο ίδιος απομάκρυνε τον εν ενεργεία εισαγγελέα με την ελπίδα να προωθήσει ένα νέο σύνταγμα. Οι Αιγύπτιοι βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τις κινήσεις του Morsi. Εν τω μεταξύ, εκπρόσωποι της Αδελφότητα που ήταν ό,τι απέμεινε από τη Συντακτική Συνέλευση έσπευσαν να συντάξουν πρόχειρα και βιαστικά το νέο κείμενο, το οποίο ετέθη στη συνέχεια σε εθνικό δημοψήφισμα. Οι επικριτές κατήγγειλαν ότι το νέο έγγραφο δεν προστάτευε επαρκώς την ελευθερία της έκφρασης και τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των γυναικών. Οι πράξεις του Morsi έδειχναν σαν ένα τέχνασμα για να κρατήσει την αντιπολίτευση εκτός πραγμάτων και να εξισλαμίσει την Αίγυπτο με τη βοήθεια των υποστηρικτών του.
5. Η αποτυχία να αναμορφωθεί ο μηχανισμός ασφαλείας του κράτους: Η μισητή αστυνομία που έβγαλε τους ανθρώπους στους δρόμους υπό τον Μουμπάρακ δεν αποσύρθηκε ή αναμορφώθηκε ποτέ. Οι υπηρεσίες ασφαλείας και το Υπουργείο Εσωτερικών έμειναν ανέπαφα, αλλά είτε δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να επιβάλουν τη δημόσια τάξη. Η ελάσσονα εγκληματικότητα ανέβηκε και οι άνθρωποι περίμεναν μάταια για την ασφάλεια που ο Morsi υποσχέθηκε να φέρει.
6. Η τιμή του ψωμιού: Όταν οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους για να
διαμαρτυρηθούν για τον Μουμπάρακ και ζήτησαν «ψωμί, ελευθερία και
κοινωνική δικαιοσύνη!» η Αδελφότητα είχε κάνει αγώνα και είχε δώσει
υποσχέσεις να επαναφέρει στα πόδια της την κακοποιημένη οικονομία της
χώρας και υπήρχε μία γενική αισιοδοξία ότι η προοπτική αυτή ήταν πιθανή,
ακόμη και μεταξύ των αμφισβητιών. Ως απαγορευμένη οργάνωση, η
Αδελφότητα είχε βασίσει τη δημοτικότητά της στην παροχή κοινωνικών
υπηρεσιών, έναν τομέα όπου η κυβέρνηση απουσίαζε. Αντ’αυτού, ο
πληθωρισμός ανέβαινε και οι τιμές των βασικών αγαθών - ψωμί, ντομάτες,
κρέας, κοτόπουλο και τσιγάρα - αυξάνονταν. Η αιγυπτιακή οικονομία
βούλιαζε υπό την εποπτεία του Morsi. Το δάνειο του ΔΝΤ που με τόση
απέχθεια είχε συζητηθεί δεν ήρθε ποτέ.
7. Η ανικανότητα της αντιπολίτευσης δεν έκανε τίποτα άλλο από τα εντείνει τα λάθη της Αδελφότητας: Στην κυβέρνηση υπήρχε διάχυτη η αντίληψη ότι εχθροί του κράτους της Αδελφότητας βρίσκονταν παντού. Ως αντίδραση σε αυτό, ο Morsi και η Αδελφότητα τηρούσαν στάση οπλισμένου αστακού. Από την πλευρά της, η κατακερματισμέη αντιπολίτευση της Αιγύπτου δεν ήταν ποτέ σε θέση να δημιουργήσει ένα ενιαίο μέτωπο που να προσφέρει βιώσιμες εναλλακτικές πολιτικές λύσεις στο καθεστώς των ισλαμιστών. Οι περισσότεροι διαδηλωτές συμφωνούσαν μόνο στο να απαιτούν να τεθεί ένα τέλος σε κάτι, αντί να προτείνουν ένα πρόγραμμα δράσεων. Έτσι, όταν ήρθε η ώρα να ασχοληθεί με την αντιπολίτευση, η Αδελφότητα παρέμεινε προσκολλημένη στην πορεία της, χωρίς ποτέ να διαπραγματευτεί οτιδήποτε – εν μέρει γιατί δεν υπήρχε κανείς για να διαπραγματευτεί μαζί του.
8. Θρησκευτική βία: Υπό τον Morsi, η χριστιανική μειονότητα της χώρας κατήγγειλε αύξηση των θρησκευτικών συγκρούσεων οι οποίες, αν και όχι ασυνήθιστες, σίγουρα συνέβαιναν λιγότερο συχνά υπό τον Μουμπάρακ. Είτε αυτό οφείλεται στην αδράνεια των υπηρεσιών ασφαλείας ή στις συμμαχίες της Αδελφότητας με πιο εκδηλωτικές φονταμενταλιστικές ομάδες που πιστεύουν ότι έχουν την απόλυτη εξουσία στους δρόμους της Αιγύπτου, οι πολίτες κατηγορούν τον Morsi.
9. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης: Η ελευθερία της έκφρασης περιορίστηκε στην κυβέρνηση Morsi. Τα σφάλματα της Αδελφότητας έγινε στόχος των ιδιωτικών μέσων ενημέρωσης. Το κίνημα απάντησε με απροκάλυπτη επιθετικότητα. Ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης απειλήθηκαν με κλείσιμο, δημοσιογράφοι τέθηκαν υπό έρευνα για προσβολή κατά του προέδρου, και μερικοί οδηγήθηκαν στο δικαστήριο, ενώ άλλοι απειλήθηκαν και βασανίστηκαν.
10. Ρεύμα και καύσιμα: Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι για τη
διαδήλωση της Κυριακής. Μέχρι τις 30 Ιουνίου, η χρόνια έλλειψη βενζίνης
ήταν συνήθης σε όλη τη χώρα, ενώ οι διακοπές ρεύματος και τα συνεχόμενα
μπακ άουτ ήταν ο κανόνας. Το καυτό καλοκαίρι της Αιγύπτου βρήκε τους
ανθρώπους να περιμένουν σε ουρές για βενζίνη και ψωμί ή στο σπίτι, χωρίς
ανεμιστήρα ή κλιματισμό, όταν κόπηκε το ρεύμα. Οι αντιξοότητες με τις
οποίες έρχονταν αντιμέτωποι οι πολίτες σε καθημερινή βάση πυροδότησαν
την οργή της χώρας, και οι άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου