TOΥΡΚΙΑ: Τί προκάλεσε την κοινωνικη έκρηξη

Η ανακατάληψη της Πλατείας Ταξίμ απέκτησε χθες βράδυ πανηγυρικό χαρακτήρα. Την αποχώρηση των Αστυνομικών δυνάμεων ακολούθησε συγκέντρωση χιλιάδων διαδηλωτών, τόσο στην Κωνσταντινούπολη, όσο και σε άλλες πόλεις της Τουρκίας. Οι διαδηλώσεις αναμένεται να συνεχιστούν και σήμερα με τους διαδηλωτές να έχουν ανοίξει πλέον μέτωπο με την Κυβέρνηση Ερντογάν. Χθες, ο Τούρκος πρωθυπουργός υποχρεώθηκε σε αναδίπλωση, με πρωτοβουλία του Πρόεδορυ Γκιουλ, στενού πολιτικού του φίλου.
 
Από την Παρασκευή έως σήμερα, οι συγκρούσεις είχαν ως αποτέλεσμα να τραυματιστούν 79 άνθρωποι, εκ των οποίων 53 πολίτες και 26 αστυνομικοί, όπως ανακοίνωσε αργά χθες ο υπουργός Εσωτερικών Μουάμερ Γιουλέρ. Η αστυνομία συνέλαβε 939 διαδηλωτές σε τουλάχιστον 90 διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν σε 48 πόλεις.
Οι πληροφορίες για νεκρούς διαδηλωτές δεν επιβεβαιώνονται, καθώς η κάλυψη των διαδηλώσεων από τα μεγάλα τουρκικά ειδησεογραφικά δίκτυα ήταν εξαιρετικά περιορισμένη.
 
Πολλές οργανώσεις προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατήγγειλαν τις βιαιότητες των δυνάμεων της τάξης και η Διεθνής Αμνηστία ανακοίνωσε ότι υπάρχουν δύο νεκροί και τουλάχιστον χίλιοι τραυματίες-- στοιχεία που δεν έχουν επιβεβαιωθεί από επίσημη πηγή.
 
Οι συμμαχικές δυτικές χώρες, οι ΗΠΑ και η Βρετανία, κάλεσαν την τουρκική κυβέρνηση να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και εκατοντάδες άνθρωποι διαδήλωσαν χθες βράδυ στη Νέα Υόρκη για να δηλώσουν την υποστήριξή τους στους διαδηλωτές στην Τουρκία.

Τα αίτια της εξέγερσης Η διαμαρτυρία για την ανέγερση εμπορικού κέντρου στο Πάρκο Γκεζί της Πλατείας Ταξίμ ήταν απλώς η αφορμή. Οι διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών έχουν βαθύτερα αίτια και ευλόγως προκαλούν σοβαρά προβλήματα στην Κυβέρνηση Ερντογάν.

Τρεις φαίνεται να είναι οι βασικοί άξονες της εξέγερσης στη γειτονική χώρα:
 
- Το συριακό ζήτημα έχει προκαλέσει αντιδράσεις από σημαντική μερίδα του κόσμου, αλλά και του πολιτικού συστήματος της Τουρκίας. Πολλοί θεωρούν ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός, με τη στάση του, βάζει σε ρίσκο ακόμη και εθνικά συμφέροντα της χώρας.
 
- Η ισλαμοποίηση της κοινωνίας αποτελεί επίσης βασικό αίτιο της λαϊκής αγανάκτησης. Η Κυβέρνηση Ερντογάν, με υπερβολική δόση αλαζονείας, προχώρησε σε αποφάσεις που επεμβαίνουν σε υπερβολικό βαθμό στην προσωπική ζωή των πολιτών. Η αντίδραση ειδικά των νέων, αλλά και της κεντροαριστεράς ήταν έντονη και η ψήφιση του νόμου περί απαγόρευσης του αλκοόλ... η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.
 
- Ο αυταρχισμός και η αλαζονεία της εξουσίας, ωστόσο, φαίνεται να είναι η βασικότερη αιτία των διαδηλώσεων εναντίον του Ερντογάν. Η παραμονή στην εξουσία μετά από τρεις ευρείες εκλογικές νίκες, μπορεί να έδωσαν πολιτικό πλεονέκτημα στην Κυβέρνηση, την οδήγησαν ωστόσο σε κατάχρηση των εξουσιών της. Η αντίδραση των Αρχών προκειμένου να πατάξουν τις διαδηλώσεις του Πάρκου Γκεζί προκάλεσε πολύ περισσότερο από την ίδια την αιτία των διαδηλώσεων. Και η εμμονή στη χρήση υπερβολικής βίας ήταν αυτή που οδήγησε χιλιάδες κόσμο στους δρόμους.
  Η απομόνωση του Ερντογάν

Ακόμα κι αν ο Ταγίπ Ερντογάν ξεπεράσει την παρούσα κρίση, το πολιτικό πλήγμα που έχει υποστεί είναι σημαντικό. Γιατί πλεόν ο Τούρκος πρωθυπουργός χρεώνεται προσωπικά τις τελευταίες αλαζονικές επιλογές. Οι δύο βασικοί πολιτικοί του φίλοι ήδη διαητηρούν αποστάσεις. Ο πρόεδρος Γκιουλ ήταν αυτός που οδήγησε στην απόσυρση των αστυνομικών δυνάμεων από την Πλατεία Ταξίμ, το απόγευμα του Σαββάτου. Και ο αντιπρόεδρος Μπολέντ Αρίντζ... από τους πρώτους που έβαλαν νερό στο κρασί τους, ζητώντας ηπιότερη αντιμετώπιση της κατάστασης από τον Ερντογάν.

Αλλαγή στάσης και των ΜΜΕ Αυτό ωστόσο που κάνει τεράστια εντύπωση, είναι η αλλαγή στάσης των ΜΜΕ απέναντι στην τουρκική Κυβέρνηση. Παρά το γεγονός της "σιγής" που κράτησαν μεγάλα ειδησεογραφικά δίκτυα, σημαντικό μέρος του τουρκικού Τύπου κάνει ανοικτά λόγο για κακό χειρισμό της κατάστασης. Ακόμη και η φιλοκυβερνητική ισλαμιστική εφημερίδα Yeni Safak φιλοξενεί ένα άρθρο στο οποίο ο αρθρογράφος Ali Bayramoglu εξανίσταται, αναρωτώμενος στον τίτλο του αρθρου: «Τι είδους ειρήνη είναι αυτή; Τι είδους σκληρότητα είναι αυτή;»
Πολλές ακόμη ισλαμιστικές εφημερίδες προειδοποιούν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ερντογάν πως οι αποφάσεις που έλαβε για το πάρκο και την ονομασία της τρίτης γέφυρας του Βοσπόρου θα μπορούσε να του στοιχίσει την εξουσία για πρώτη φορά μετά από 20 χρόνια.

Murat Yetkin στην αγγλική έκδοση της Hurriyet

 
Θα ήταν μεγάλη έκπληξη και ίσως η πρώτη του είδους της, αν ο Ερντογάν... υπέκυπτε στα αιτήματα των διαδηλωτών να αναθεωρήσει το project για να διατηρήσει το πάρκο... Ωστόσο, η αποφασιστικότητά του και η δυσανάλογα σκληρή αντίδραση της αστυνομίας κατάφεραν να μετατρέψουν μία ειρηνική διαμαρτυρία σε μια δημόσια εξέγερση.

Ali Bayramoglu στην ισλαμιστική φιλοκυβερνητική Yeni Safak

Πώς μπορεί η πολιτική ηγεσία να επιτρέπει τα πράγματα να φτάνουν σε τέτοιο σημείο; Πώς μπορεί να αντιμετωπίζει την πολιτική ως έναν μηχανισμό για να αψηφά τους πάντες και να περνά το δικό της; Αφού υπάρχει δημόσιος ξεσηκωμός, γιατί [η κυβέρνηση] δεν σταματά το έργο, έστω και προσωρινά, και να μιλήσει με τους διαδηλωτές; Γιατί τέτοιο πείσμα; Γιατί να ενεργήσει τόσο βάναυσα και να αντιδράσει τόσο βίαια;

Ihsan Yilmaz στην αγγλόφωνη Today’s Zaman

 
Η κυβέρνηση δεν είναι έτοιμη να ακούσει, αλλά το πάρκο Geziμπορεί να είναι η τελευταία σταγόνα πριν ξεχειλήσει το ποτήρι και ανοίξει ο δρόμος για την εκλογική ήττα των (πρώην) Ισλαμιστών που ελέγχουν την πόλη τα τελευταία 20 χρόνια.

Αhmet Hakan στην μεγάλης απήχησης εφημερίδα Hurriyet

Η κυβέρνηση πέτυχε αυτό που τα κόμματα της αντιπολίτευσης και το κίνημα της αντιπολίτευσης δεν μπορούσαν να πετύχουν τα τελευταία δέκα χρόνια: να αυξήσει τις αντιδράσεις στους κύκλους της κυβέρνησης και να ενισχύσει το μέτωπο της αντιπολίτευσης.

Ismet Berkan στην φιλελεύθερη καθημερινή εφημερίδα Radikal

Χιλιάδες άνθρωποι που ποτέ δεν είχαν καταφύγει σε κανενός είδους βία και που δεν θα έκαναν τίποτα περισσότερο από το να φωνάξουν συνθήματα... δέχτηκαν επίθεση με δακρυγόνα... Δεν είναι έντομα, είναι πολίτες.Δεν είναι ο εχθρός της αστυνομίας αλλά πολίτες στους οποίους πρέπει να παρέχονται οι υπηρεσίες ασφάλειας... Δυστυχώς η αστυνομία όχι μόνο θεώρησε τους πολίτες εχθρούς, αλλά τους αντιμετώπισε και σαν έντομα ψεκάζοντας τους με αέριο. 

Rusen Cakir στην καθημερινή εφημερίδα Vatan

 
Οπουδήποτε στον κόσμο, όταν ένα κράτος χρησιμοποιούσε ακραία βία κατά των πολιτών του, τότε αυτό θεωρούνταν πάντα ως απόδειξη της δικής του αδυναμίας και κακοδιαχείρισης. Εάν υπήρχε η πεποίθηση ότι το κράτος ενεργεί σωστά, τότε θα έστελνε τους πολιτικούς και/ή τους τοπικούς αξιωματούχους και όχι την αστυνομία να πείσουν τους πολίτες.

Αhmet Turan Alkan στην ισλαμιστική εφημερίδα Zaman

 
Η λογική «το έκανα, πάει έγινε και δεν αλλάζει»... είναι εξαιρετικά δυσάρεστη. Δεδομένων των συνθηκών, θα ήταν πολύ δύσκολο για την κυβέρνηση να πετύχει άλλη μια νίκη, ας πούμε, στις τοπικές εκλογές, αν ήταν να γίνουν αυτό το φθινόπωρο... Θα ήταν πολύ ενοχλητικό να εξετάσουμε την έκταση της αποτυχίας στις πρώτες εκλογές.

Πηγή:www.capital.gr