ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ: Κινηματογράφος «Αστρον», πώς κερδήθηκε μια χαμένη υπόθεση

Της Ειρηνης Γρατσια

Αρχαιολόγου, συντονίστριας της Monumenta

Ολα ξεκίνησαν όπως σε κάθε παρέμβαση της Monumenta για την προστασία ενός κτιρίου, ενός μνημείου. 

Ενας πολίτης, μια ομάδα, ένας φορέας, στην περίπτωση του κινηματογράφου «Αστρον» ο Πολιτιστικός-Περιβαλλοντικός Σύλλογος του Κέντρου Αμπελοκήπων, μας ενημέρωσε για την επικείμενη κατεδάφιση του κινηματογράφου «Αστρον» στους Αμπελοκήπους, ένα έργο του αρχιτέκτονα Σόλωνα Κυδωνιάτη, που χτίστηκε τη δεκαετία του 1950. Ο ιδιοκτήτης ήθελε να το κατεδαφίσει και να χτίσει ένα πολυώροφο κτίριο. Η Monumenta ενημέρωσε τους αρμόδιους φορείς ζητώντας την προστασία του κτιρίου και ο ΠοΠΕΣυΚΑ κατέθεσε αίτηση χαρακτηρισμού του. Ολα αυτά το 2009. Ετσι ξεκίνησε η περιπέτεια του κινηματογράφου «Αστρον». Δύο φορές συνεδρίασε το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων και τις δύο φορές αποφάσισε τον μη χαρακτηρισμό του ως διατηρητέου μνημείου.

Τότε άρχισε η μεγάλη προσπάθεια των παραπάνω φορέων. Στόχος ήταν να ενημερωθεί ο κόσμος. Το «Αστρον» ήταν πολύ γνωστό και αγαπητό, γιατί οι περισσότεροι το είχαν ζήσει, και έκλεισε το 2008. Οι υπογραφές για τη διάσωσή του έφθασαν τις 1.000 και οι κάρτες προς το υπουργείο Πολιτισμού, με τις οποίες η Monumenta ζητούσε να μην υπογράψει την απόφαση ο υπουργός Πολιτισμού για τον μη χαρακτηρισμό του, ξεπέρασαν τις 2.000. Πολλά και τα δημοσιεύματα στον Τύπο. Πολλοί και οι πολίτες που έτρεξαν μαζί μας στην Πολιτιστικό-Ποδήλατο Διαδρομή που διοργανώσαμε με τον Γιώργο Αμυρά. Η δημοσιοποίηση ενός θέματος είναι η δική μας δύναμη, το δικό μας δυνατό χαρτί, γιατί η παρέμβασή μας αποκτά φωνή, τη φωνή των πολιτών.

Κανένας από τους διατελέσαντες υπουργούς Πολιτισμού δεν υπέγραψε, και αφού παρήλθε ο χρόνος από την τελευταία γνωμοδότηση του ΚΣΝΜ και δεν υπέγραψε ο υπουργός, το θέμα έπρεπε να επανεξετασθεί στο ΚΣΝΜ.  

Ετσι την Πέμπτη 14 Φεβρουαρίου η Monumenta ήταν εκεί, παρέστη στη συνεδρίαση. Δεν σας κρύβω ότι δεν πιστεύαμε ότι η νέα γνωμοδότηση θα ήταν διαφορετική! Ηδη σκεπτόμασταν τις επόμενες κινήσεις μας. Και όμως το αποτέλεσμα διέψευσε τις προβλέψεις μας. Οκτώ μέλη του ΚΣΝΜ ψήφισαν υπέρ του χαρακτηρισμού και μόνο τρία είπαν όχι στην κήρυξή του.

Το μέλλον βέβαια του κτιρίου παραμένει αβέβαιο. Γνωρίζουμε πολλές περιπτώσεις κηρυγμένων που ρημάζουν εγκαταλειμμένα...

Η περίπτωση του «Αστρον» αποτελεί μια πολύ καλή περίπτωση για να δούμε τον ρόλο των πολιτών και των ΜΚΟ στην προστασία των αξιόλογων κτιρίων. Σίγουρα η επιμονή και η συνεχής δραστηριοποίηση παίζουν μεγάλο ρόλο. Η δημοσιοποίηση του κινδύνου να χαθεί ένα μνημείο, ειδικά στον Τύπο, συμβάλλει καθοριστικά. Το γεγονός όμως ότι οι πολίτες έδειξαν ότι ενδιαφέρονται έπαιξε μεγάλο ρόλο. Δεν πρέπει βέβαια να αγνοήσουμε το γεγονός ότι η πλειοψηφία των μελών του ΚΣΝΜ τάχθηκε υπέρ της κήρυξης λόγω της διαφορετικής σύνθεσης των μελών αυτής της συνεδρίασης. Και αυτό θέτει άλλο ένα ζήτημα για το πώς αντιμετωπίζουμε την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά, πώς καθορίζεται η τύχη και το μέλλον της. Για άλλη μία φορά θα αναφερθώ στην έλλειψη διαχείρισής της.